Информационное письмо



бет30/119
Дата31.01.2022
өлшемі326,19 Kb.
#116550
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   119
Байланысты:
сөзжасам, морф 2020етістік (2)

ә) Бұрынғы өткен шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтпен салыстырғанда, әлдеқашан бұрын болғандығын білдіреді. Бұрынғы өткен шақ екі түрлі жолмен жасалады:

а) Бұрынғы өткен шақ –ған, -ген, -қан, -кен тұлғалы есімшенің жіктеліп келуінен жасалады. Ашынбай топқа енбеген, Алысқан сайын өрлеген, Айбынды бауырым Төлеген.

ә) Бұрынғы өткен шақ етістікке көсемшенің –ып, -іп, -п жұрнақтарының жалғануы арқылы жасалады. Баяғыда Мысыр елінің әрі ақылды, әрі әділ кедей-кепшікке қамқоршы бір сұлтаны дәурен кешіпті.

Бұрынғы өткен шақтың жіктелу үлгісі:

а) Жекеше: Көпше:

І. –мын, -мін, -бын, -бін, -пын, -пін -быз, -біз, -мыз, -міз, -пыз, -піз

ІІ. –сың, -сің -сыңдар, -сіңдер

-сыз, -сіз -сыздар, -сіздер

ІІІ. Ø Ø
б) Жекеше: Көпше:

І. -пын, -пін -пыз, -піз

ІІ. –сың, -сің -сыңдар, -сіңдер

-сыз, -сіз -сыздар, -сіздер

ІІІ. –ты, -ті -ты, -ті
Бұрынғы өткен шақтың болымсыз түрі төмендегідей жасалады:

Есімше формалы бұрынғы өткен шақ:



  1. ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе қосымшалары арқылы: айқайлама, барма, келме.

  2. Жоқ, емес сөздері арқылы: барған емес, көрген жоқ.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   119




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет