Қазіргі психологияда сөйлеудің екі түрі бар: сыртқы және ішкі. Сыртқы сөйлеу ауызша және жазбаша болып бөлінеді. Ауызша сөйлеу, өз кезегінде, сөйлеудің екі түрін қамтиды: диалогтық және монологиялық.
Диалогтік сөйлеу-екі әңгімелесушінің қарым-қатынасы кезінде пайда болатын сөйлеудің қарапайым түрі. Диалогқа тән ым, интонациясы, мінез-құлық, эмоционалды сұхбаттастар.
Монологиялық сөйлеу дегеніміз-белгілі бір ретпен бір адамның кез-келген ақпаратты ұсынуы. Монолог ойдың үйлесімділігімен, дұрыс грамматикалық дизайнымен және сөйлеушінің сөйлеу дамуының жоғары деңгейімен ерекшеленеді.
Сыртқы сөйлеудің екінші түрі-жазбаша сөйлеу.
Жазбаша және ауызша сөйлеу бір-бірімен тікелей байланысты: ауызша сөйлеу бұзылған жағдайда, әдетте, жазу зардап шегеді.
Сөйлеу баланың дамуында өте маңызды. Сөйлеуді меңгеру процесі балаларда бірдей болмайды.
Ауызша және кейінгі жазбаша сөйлеудің қалыптасу кезеңінде әртүрлі бұзылулар болуы мүмкін.
Тіпті ежелгі философ және дәрігер Гиппократ әртүрлі бұзылулардың этиологиясы, соның ішінде сөйлеу проблемаларымен айналысқан. Ол сөйлеу бұзылыстарын мидың зақымдалуымен байланыстырды.
Тағы бір әйгілі философ, Аристотель перифериялық сөйлеу аппаратының құрылымдық бұзылуларындағы әртүрлі сөйлеу ауытқуларының себептерін көрді.
Француз дәрігері П. Брока миға сөйлеуді білдіретін өрісті ашты; ол осы өрістің жеңілісін сөйлеудің жоғалуымен байланыстырды.
Бірнеше жылдан кейін тағы бір ғалым — К.Вернике осындай жаңалық ашты, ол сонымен бірге түсінудің ми қыртысының белгілі бір өрісінің сақталуымен байланысын ашты.
1.Маңдай қыртыстары (лобные извилины) (төменгі) ауызша сөйлеуді қалыптастыруға жауап береді (Брок орталығы)
