108
А ГР А Р Л Ы Қ РЕВО ЛЮ ЦИЯ
баланың субъективті сенімі, ал бөбек өскен кезде әлгі сенімі сейіледі
де, қиялдағы досы жоғалып кетеді.
Интерсубъективті
нәрсе адамдардың субъективті сана-сезімін
үластыратын қатынаста, коммуникативтік желіде болады. Жеке адам
өз сенімін ©згертсе, интерсубъективтіге эсер етпейді. Ал енді, осынау
«желіні» құрайтын адамдардың көпшілігі өлсе немесе өз сенімдерін
өзгертсе, онда интерсубъективті құбылыс өзгеріске ұшырайды немесе
жоғалып кетөді. Тап мұндай құбылыс - қасақана алдау мен құр адасу
өмес. Олар да бар, тек басқа мағынада. Радиоактивтіліктің бар болта
ны тәрізді емес, алайда олардың өлемге әсері орасан екенін теріске
шығару мүмкін болмай тұр. Тарихтың аса маңызды факторларының
арасында мынадай: заң, ақша, құдайлар, ұлттар сияқты интерсубъек-
тілер аз емес.
Мәселен, «Peugeot» - бас дирөктордың мүлдем қиялдағы досы
емес. Компания миллиондаған адамдардың жалпы қиялында өмір сү-
реді. Түптеп келгенде, кәсіпорынның бар екеніне неге бас директордың
өзі сенеді? Себебі бұған директорлар кеңөсі сенеді, компания заңгер-
лері, көрші бөлмедегі хатшы қыздар, банктегі кассирлер, биржадағы
броккерлер, Франциядан Австралияға дейінгі елдердің автодилерлері
сенеді. Бас директор «Peugeot» компаниясының, расымен де, барына
сенуден қалса, дөреу психиатриялық клиникадан бір-ақ шығады да,
оның орнына басқа біреу келеді.
Тап солай доллар да, адам құқықтары да, Америка Құрама Штат-
тары да миллиардтаған адамдардың аралас-құралас санасында өмір
сүреді, олардың, расымен де, барлығын жападан-жалғыз жоққа шыға-
руға ешкімнің шамасы жетпейді. Долларға, адам құқықтарына немесе
Достарыңызбен бөлісу: |