Ыту теориясы мен технологиясы
Естиярлар тобында сурет салу
жүктеу/скачать 232,96 Kb.
|
SYLLABUS БМ Бейнелеу өнері. 2020-2021
| 4. Естиярлар тобында сурет салу
Үйрету және тәрбиелеу бағдарламасы. 4 жаста балалар кішкентайлар тобынан естиярлар тобына келеді, бейнелеу іс-әрекетінің көптеген түрлерімен таныс, сондықтан олардың суретке деген қызығуы дамыған. Олар тәрбиешінің көрсеткенін мұқият тыңдап, басқалармен жұмысты бірге бастап, аяқтап, өздерін салмақты ұстап, орындықта дұрыс отырып, кепшілік сабағына қатыса алады. Оларда жолдастарының жұмысына деген қызығушылық және оны бағалап қарау ынтасы пайда болады. Бейнелеу іс-әрекеті сабақтарында естиярлар тобындағыларды үйрету мен тәрбиелеудің жаңа шешімдері жүзеге асырылады. Тәрбиеші сурет салу процесінде балалармен атқарылатын іс-әрекетті дамыту керек, оларға еркін сипат беруі керек. Ол балаларды тек сурет салу процесіне ғана емес, оның қорытындысына қызығушылыққа тәрбиелеуді жалғастыруы керек. 4 жастағы балаларға өз жұмысына баға бере алатынын жә¬не қолы жеткен табыстарына қуана алатынын дамыту қажет. Тәрбиеші балалардың барлығын жақсы, әдемі істеу түсінігін қалыптастыруға тырысуы керек. Сондықтан, оларды дағды мен шеберлік процесін меңгеруге ынталандыру өте маңызды. Балалардың бұрыннан алған тәжірибелерін тәрбиеші неғұрлым күрделі дағдыларды игеру қажеттілігіне қарай, қол козғалысын дамытуға әрекет ететіндей етіп пайдалану керек. Мысалы, суреттің бөлшектерін ретімен бояу үшін, бала нұсқаның төңірегінде қол қимылын жүргізе алатын болуы керек. Ёгер ол бояумен өрнек салатын болса, онда жағындылар мен штрихтарды дәл жүргізе алатын болуы керек. Бұл шеберлікті меңгеру баладан кол мен көздің үйлескен әрекетіне көңіл бөлуді талап етеді. Тәрбиеші балалар түсінігінің одан әрі дамуына камқорлық жасап, заттарды бейнелеуде аса жоғары талап қоюы қажет; сондай-ақ олардың шамасы мен орналасуына қарай ара қатысын белгілеу; бөлшектер мен детальдарынын, мүшелеп санын айтуды ұсынады; балалардыд көңіл-күйін заттардын, эстетикалық сапасына, олардың түсі, құрылысы мен формасының әдемілігіне аударады. Балалар заттардын бейнесін жасай білу үшін, тәрбиеші сол заттар туралы оларда толық түсінікті қалыптастыруға, сондай-ақ өздерінің ойлап тапқандарын суретте бере білу кабілетін дамытуға тиіс. Тәрбиеші балалардьщ эстетикалық сезімдерін дамытуы тиіс. Бұған, сондай-ақ сыйлық үшін әдемі өрнек жасау, жолақтар мен шаршыларды сәндеу міндеті қойылғанда декорациялык суретті енгізу жәрдемдеседі. Балаларға өздеріне ұнайтын, бір-б'ірімен сұлу үйлесетін түстерді таңдауларына мүмкіндік беріледі. Тәрбиеші 4 жастағы балаларда әрбір заттын, формасы болатыны, заттар осы белгілері бойынша ерекшеленетіні және оларды формасының ұқсастығына қарай біріктіруге болатыны туралы түсінікті дамытуға; заттан бөліктерді, ең алдымен ең ірі бөліктерді бөліп алып, олардың формасын анықтай білуді қалыптастыруға тиіс. Балаларды шеңбер, сопақша, шаршы, тікбұрыш, үшбұрыш сияқты геометриялық фигураларды ажырата білуге үйрету ке¬рек. Геометриялық фигураларды білу балаларға заттың формасын ажырата білуіне көмектеседі және қарапайым геометриялық фигуралармен ұқсастығын пайымдайды. Мұндай салыстырулар балаларды заттардьщ формасын жалпылауға үйретеді, мұның өзі оны суретте беруін жеңілдетеді. Шеңбер мен сопақшаны ажырату (осы жаста бұл оңай) заттардың формасы мен олардың бөліктерін, әсіресе есімдіктер мен тіршілік иелерін бейнелеген кезде, өте дәл беруге мүмкіндік береді. Шаршы мен ұзартылған тік төртбұрышты айыра білу әр түрлі тікбұрышты заттардың — үй, арба, вагон, орындық, қақпа және т. б. арасындағы айырмашылығын беруге мүмкіндік тудырады. Тәрбиеші балалардың заттардың құрылысын, формасы мен көлеміне қатысты негізгі бөлшектердің орналасуын беру іскерлігін ұштайды. Мысалы, балалар машинаның кабинасы шанақтан биік екенін, балапанның басы денесінен кіші болатынын біледі. Балалар адамның фигурасын бейнелей отырып, бет бөліктерін, киім бөлшектерін береді. Тәрбиеші заттарды бейнелегенде бөлшектері бойынша: алдымен ең үлкендерін, одан кейін, ұсақ және кейбір оларға тән детальдарды жасауға үйретеді. Педагог кұрылысын беруге үйрете отырьш, фигураның симметриясына көңіл аударады. Тәрбиеші 4 жастағы балаларды заттың негізгі түсін беруге үйретеді. Балалар затты қараған кезде, олар оның түсін байқап және оның көлемін мөлшерлеп, содан соң оны суретте немесе аппликацияда бейнелейді, мұнда олар қарындаш пен қағаздың керек түстерін өздері табады. Заттың түсі жалпылама, реңксіз беріледі. Балалар кейбір заттардың белгілі бір түстерінің (шөп, жапырақ, жидек және т.б.) болатыны туралы біртіндеп мағлұмат алады. Тұрақты түстері болмайтын заттарды кез-келген түспен бейнелеуге болады. Тәрбиеші балаларды алты түсті — қызыл, сары, жасыл, алкызыл, көк, күлгін және үш түрлі бейтарап — қара, сұр, ақ түстерді ажыратып, тануға, айтуға үйретеді. Ол олардың өз беттерінше сурет салу үшін және затқа тән бояулардың кез келгенін ала алмай, таңдап-талғап алуға негіздейді. . Декоративті сурет салу сабағында тәрбиеші балаларға жағынды, нүкте, тік жолақтар, шығыршық, шеңберлер салуды үйретеді. Шаршы, шеңбер, жолақ бетіне белгілі бір ырғақпен элементтерін орналастыра отырып, өрнектерді жасау шеберліктерін дамытады. Декоративті сурет үшін тәрбиеші қағаздан қиылып жасалған көйлектің, алжапқыш, қолғап, баскиім т.б. береді. Қағаз формасына байланысты балалар өрнектің элементтерін белгілі бір жүйеге түсіріп ортасына, бұрыштары бойынша, кағаздың толық бетіне орналастыруды үйренеді. Мұндай жағдайда тәрбиеші балаларды үлгі бойынша және ойдан шығарып жасауға үйретеді. жүктеу/скачать 232,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|