22. Ішек инфекциялары эпидемиологиялық маңыздылығы. Этиологиясы. Ошақта эпидемияға қарсы шараларды жүргізу және алдын алу. Ішектін ауруларына сальмонеллез, дизентерия жане ар турлі энтероколиттер жатады. Негізінен микробтар тагам, су жане кір кол аркылы асказан мен ішекке туседі. Коздырыш турлерінін ете кептігінен адамдар бул аурумен бірнеше рет ауыруы мумкін.Аурудын басты белгісі - дене кызуынын котерілу, кусу, іштін алсін-алсін ауруы етуі. Бул ауру 2 жаска дейінгі балалар арасында жиі кездеседі. Диарея мен кусудын салдарынан аза кургакшылыкка ушырап, сабилердін еміріне кауіп тудырады. Кейде аурудын белгілері анык, білінбей, алдап согуы мумкін. Коздыргыш ретінде болуы мумкін: бактериялар (патогенді жане шартты-патогенді); вирустар; карапайымдылар. Белгілі маліметтер:
Жагдайдын 30-40%-да инфекциялык диарея вирустармен
тудырылады; Жадайдын 20% -да патогенді бактерилармен
(шигеллалар, сальмонеллалар, т.о.) шакырылады; сондыктан,
аталан белгілердін бірі байкалысымен-ак дарігерге керініп, емді
бастау керек. Ауру Сыркат болган адамнан жане карым-катынастан,
дурыс жулмаган шикі жеміс-жидектерден, кекеністерден жугады.
Ал, осімдіктердін топырак аркылы закымдануы мумкін. Булдірген, кулпынай сиякты усак жидектерді микробтардан тазарту киындау болгандыктан оларды сузгіге салып, агынды судын астында жуып,
кайнадан сумен шаю керек. Микробтарды тасымалдаушы шыбын-
шіркейлер болгандыктан, алдымен соларды жою керек. Сут онімдері тез бузылатындыктан оларды сататын-тарататын тулалар санитарлык тартіптерді катан сактау керек.Ішек инфекциясы кезінде кіру какпасы ас корыту
жолдарынын шырышты кабаты болып табылады.
Патологиялык процесстін орналасуы ас корыту жуйесінін эр турлі белімдеріндегі шырышты кабаттын (энтероциттердін) коздырышпен тандамалы турде
закымдалуына байланысты, ягни коздыргыштын
троптылырына байланысты. Коздырыштын жане онын
токсиндерінін асерінен турлі сипаттаы кабыну процессі дамиды: катаральді; катаральді-эрозивті; катаральді-геморрагиялык; катаральді-жаралык. Сол кабыну натижесінде дамиды: Ас корыту жуйесінін функциялык бузылыстары Ас корыту процессінін бузылуы. Ішек инфекцияларынын коздырыштары букіл ас корыту трактісін закымдамай, тек кана онын белгілі бір беліктерін
закымдайды. Орналасуына байланысты закымданулар
беліндеді: гастрит - асказаннын кабынуы, дуоденит - он екі елі ішкетін кабынуы, энтерит - жінішке ішектін кабынуы, колит - ток ішектін кабынуы.