Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤
Пысы³тау²а арнал²ан сѕра³тар
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі 7сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- § 19. МЎТIН ЖЎНЕ ОНЫ¤ ЈªРЫЛЫСЫ
- ±ґгiмелеу м±тiнi
- 72-жатты²у. М±тiн ³ºрылысын аны³таґдар. М±тiндегi есiмдiктердiґ ³олданылуына м±н берiґдер. КIТАП – БIЛIМ БªЛА¢Ы
| Пысы³тау²а арнал²ан сѕра³тар:
1. Есiмдiктiґ маІыналы³ ерекшелiктерi неде? 2. Есiмдiктiґ ³андай маІыналы³ тїрлерi бар? 3. Жiктеу есiмдiктерiнiґ жа³³а ³атысы ³ан- дай? 4. Жiктеу есiмдiктерiнiґ жiктелу ерекшелiктерi ³ан- дай? 5. Сiлтеу есiмдiктер ³андай сµз тап тарыныґ орны- на жїредi? 6. С¾рау есiмдiктерiнiґ ерекшелiктерi неде? 7. С¾рау есiмдiктерiнiґ т±уелдену, септелу, жiктелу ерекшелiктерi ³андай? Ґздiк есiмдiгiнiґ ³олдану, тїр- лену ерекшелiктерi ³андай? 8. Жалпылау есiмдiгi нiґ маІыналы³ ерекшелiгi неде? 9. Болымсыз ды³ есiмдiк- терiнiґ маІыналы³, ³¾рамды³ ерекшелiктерi ³андай? § 19. МЎТIН ЖЎНЕ ОНЫ¤ ЈªРЫЛЫСЫ М±тiн дегенiмiз – жазбаша немесе ауызша ойды жеткiзу. М±тiн бiрнеше сµйлемдерден ³ºралады. М±тiн сµйлемдерi бiр-бiрiмен маІына жаІынан байланысып тºрады. М±тiнде сµз таптарыныґ барлыІы ³атысады. О³иІаны ретiмен баяндайтын м±тiн ±ґгiмелеу м±тiнi деп аталады. Ўґгiмелеу м±тiнi ³андай да бiр о³иІаны баяндап, не iстедi? сºраІына жауап бередi. Зат немесе ³ºбылысты суреттеп, сипаттайтын м±тiн сипаттау м±тiнi деп аталады. Сипаттау м±тiнi бiр н±рсенi, затты сипаттайды ж±не ³андай? деген сºра³³а жауап бередi. М±тiн т¼рлерiнiґ таІы бiр т¼рi – пайымдау м±тiнi . Пайымдау м±тiнi белгiлi бiр пiкiрдi т¼сiндiредi, д±лелдейдi ж±не не ¼шiн? деген сºра³³а жауап бередi. 56 М±тiннiґ ³ай т¼рi болса да сµздерден, сµздердiґ тiркесiнен ³ºралады. М±тiнде атауыш, кµмекшi ж±не о³шау сµздер ³олданылады. 72-жатты²у. М±тiн ³ºрылысын аны³таґдар. М±тiндегi есiмдiктердiґ ³олданылуына м±н берiґдер. КIТАП – БIЛIМ БªЛА¢Ы Кiтабымен ж¼регiґдi жылыт³ан жазушыныґ б±рiн де жа³сы кµресiґ. Бiра³ солардыґ iшiнде µз 굴лiґе µте ºнап, µзгелерден ысты³ болып танылІандары болады. Айта берсеґ, ол сенiґ жа³ын адамыґ, тiптi, туысыґ т±рiздi болып тºрады. Оны кµрмесеґ де бiлетiн, танымасыґ да танитын сия³танасыґ. Айта берсеґ, ол сенiґ жа³ын адамыґ, тiптi, туысыґ т±рiздi болып тºрады. АлыстаІы аІайыныґныґ анда-санда жазар с±лем хатын саІына к¼тетiндей, жа³сы кµрер жазушыныґ жаґа шыІармасын аґсай тосасыґ. Оныґ не жазып жат³аны жµнiнде газет бетiнен екi-¼ш жол Іана хабар о³ысаґ, 굴лiґе оныґ µзi де ед±уiр медеу болып ³алады. Ал ендi ол кiтап д¼кенге келiп т¼скенде, сенiґ ³уанышыґда шек болмайды. Бас- пахана бояуыныґ иiсi аґ³ыІан ол кiтаптыґ сыртын ¼йiґе жеткенше ±лденеше рет сипап та ³оярсыґ, тезiрек отырып о³уІа асыІасыґ. Ал оны о³и отырып, жаныґ ра³аттанады, ж¼регiґ оттай алаулайды. Ґкпеґдi толты- ра тереґ-тереґ тыныс алып, аса бiр л±ззатты ысты³ к¼й кешесiґ. Сен ол кезде жазушыныґ кiм екенiн ºмытасыґ. Сенiґ кµз алдыґда сол кiтапта о³иІа Іана, соныґ кейiпкерлерi Іана тºрады. Жа³сы кейiпкерлер жаныґа ³анат бiтiрiп, сенi жа³сылы³³а, адалды³³а, ±дiлдiкке, адамгершiлiкке талпынтырады. С¼йген асыґныґ бойІа ³ан боп тарап, тiршiлiгiґе ³уат берерi т±рiздi, с¼йiктi кiтап кейiпкерлерi де µмiр бойы сенiґ жадыґда ж¼редi, ж¼регiґе л¼пiл, жаныґа жылу бередi. О³ушы ретiнде менiґ де жан-т±нiммен жа³сы кµрер, µзгелерден µзгеше баІалар кiтаптарым бар. Олар «Тас -тал³ан», «ªстазды³ жыры», «Бµгелек», «Јºрыш ³алай шыны³ты?», «НаІыз адам туралы аґыз». ( ¡.Нºрш. ) |