Жасыл революция 20 ғасырда өсімдік шаруашылығында маңызды рөл


Тозаңқаптар мен тозаңдарды өсіріп гаплоидтарды алу



Pdf көрінісі
бет7/23
Дата18.07.2023
өлшемі0,55 Mb.
#179496
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   23
Байланысты:
антиплагиятқа Арайлым 3

2.1 Тозаңқаптар мен тозаңдарды өсіріп гаплоидтарды алу 
Эмбриондарды біріктіру гаплоидты және қос гаплоидты алудың маңызды 
әдістерінің бірі болып табылады. Біріншіден, тозаңмен радиациялық 
тозаңдандыру технологиясын қолдану таза сызықтарды тез алуға мүмкіндік 
береді, осылайша өсіру процесін жылдамдатады.
Соңғы уақытта гаплоидты өсімдіктерді алу үшін зерттеу жұмыстары арта 
түсті, тозаң ұлпаларын немесе оқшауланған тозаң дәндерін өсіру арқылы 
гаплоидтар алды. Сол сияқты, селекционердің гаплоидты өсімдіктерді 
пайдалану қабілеті селекциялық бағдарламаға генетикалық әдіске жаңа өлшем 
мен ықтимал тиімділікті қоса бау-бақша дақылдарын жақсартты. Бұл жұмыста 
тозаңқаптарды өсіріп гаплоидтар алу талқыланады, тозаңдарды өсіріп үшін 
гаплоидты өсімдіктер алды

Индия ғалымдары 1964жылы сасық меңдуананың тозаңқаптарын қолдан 
жасалған жағдайында өсіріп, гаплоидтық өсімдіктерді алады. Содан кейін осы 
тәжірибені Француз ғалымы К.Нич 1967 жылы темеккінің тозаңқаптарын 
өсіріуге қолданды. Осы тәжірибиеден бері гаплоидтар 250-ден астам 
өсімдіктерден алынды,атап айтар болсақ: бидай, арпа, қара бидай, күріш, 
картоп, рапс, т.б. ауыл шаруашылық дақылдары айтуға болады. 
1974 жылы Онтарио штатының Гельф қаласында өсімдіктер биологиясының 
осы саласында өткізілген алғашқы халықаралық симпозиумның жетістіктері 
жарияланды. 


10 
Тозаңның немесе тозаңқаптарды өсіріп гаплоидтар алу гаплоидтарды 
алудың бір жолы ғана болып клееді. Алайда, бұл әдіс жетілдірілген кезде 
мыналарды қамтамасыз етеді, селекционерге әрдайым қол жетімді бола 
бермейтін құралдар мен гаплоидтарды көп мөлшерде алу үшін басқа факторлар 
да әсер етеді.
Тозаңдарды өсіру әдістері биотехнологияның дамуына айтарлықтай әсер 
етті қарапайымдылық пен ыңғайлылықтың арқасында селекционерлерінің 
қызығушылығын тудырды. Гуха мен Махешвари 38 тозаңнан гаплоидты 
өсімдіктерді алу туралы алғаш рет хабарлағаннан бері бұл әдіс қолданылып 
келеді. Технология қарапайым және алдын-ала зарарсыздандырылған белгілі 
бір қоректік ортаға дамудың тиісті кезеңінде тозаңдарды себуді қамтиды. 
А
ш
ы
л
м
а
ғ
а
н
г
ү
л
б
ү
р
ш
і
к
т
е
р
і
ә
д
е
т
т
е
х
л
о
р
о
к
с
Андрогенез процесінің ең жақсы тиімділігі жылдық дақылдарға жатады. 
Гаплоидты өсімдіктерді алу көпжылдық жеміс дақылдарына арналған 
оқшауланған тозаңдар өте тұрақсыз және тиімсіз болып келеді.
Өсімдік тіндері мен жасушаларының мәдениетіндегі ауксиннің негізгі 
қызметі бұл оның жасушалардың көбеюін реттеуге қатысуы. Осы және оның 
қоректік ортаға міндетті түрде енуіне байланысты тіндік дақылдар морфогенезі 
жүреді.Гаплоидты регенранттар алу кезінде гаплоидтардың түзілуі төмен 
өнімділігін ескерген жөн . 

Күзде тозаң шығаратын тозаңның гаплоидты денелерді индукциялау 


әсері жақсырақ, ал көктемде гаплоидты денелерді индукциялау үшін 
шығарылатын тозаңның әсері жақсырақ.Күзде жағдай нашарлайды, бұл 
көктемгі сәулелену кезінде тозаңның дұрыс сақталмауына байланысты болуы 
мүмкін, бірақ ол отырғызылғанға дейін.Қолайлы өсіру жағдайларында және 
тиісті сәулелік өңдеу операцияларында көктем мен күзде гаплоидты тудыруы 
мүмкін.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   23




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет