Жауап: Ең бірніші қазақ хандығынын көресін,ал қазақ хандығын топтарын сыйппайтайтын болсам ханбар,сұлтандар, қожалар,құрамалар, тархандар және билер
жүктеу/скачать 94,29 Kb.
|
Тарих
Тарих
- Бұл бет үшін навигация:
- Қожалар
|
Жазбаша тапсырмалар. 1 Суреткке қарап дерек айт. Жауап: Ең бірніші қазақ хандығынын көресін,ал қазақ хандығын топтарын сыйппайтайтын болсам ханбар,сұлтандар, қожалар,құрамалар, тархандар және билер. Хандар туралы айта кеттсем Қазақстанның аумағын Шыңғысхан бастаған монғолдар қолы жаулап алғаннан кейін хан тағына Шыңғысханның ұрпақтары болып табылатын төре тұқымынан таралғандар ғана отыра алатын еді. Сөйтіп Шыңғысхан ұрпақтары Қазақстанды 600 жыл бойы билеп-төстеп келді. Қазақ қоғамының ең жоғары билеушісі үлкен ханмен қатар әр жүздің өз ханы болды, кейде бір жүздің өзін екі немесе одан да көп билеуші басқарды. Атап айтқанда, патша үкіметі әр жүздің өзінде бірнеше билеуші болғанын қалады. Соның өзінде ең осал билеушіге әдейі қолдау көрсетумен келді. Ондағы көздеген қитұрқы мақсаты оларды ел басқара алмайды деп көшпелі жұрттың көз алдында масқара ету болатын. Хан тағына отыратын адамды сұлтандар қатарынан сайлаудың өзіндік ерекше тәртібі болды. Ол үшін құрылтай жиналысы шақырылатын. Оған сұлтандар , билер, батырлар және рубасылары жиналатын. Хан сайланатын сұлтанды ақ киізге отырғызып, жоғары көтеру арқылы ұлықтайтын. Ұлықтау рәсімін халықтың ең таңдаулы деген беделді өкілдері жүзеге асыратын. Олар ақ киізге отырғызылған ханды бүкіл жиналған халықты аралатып, жоғары көтерген бойы алып өтетін. Содан соң ұлықтау рәсімі аяқталған бойда әлгі ақ киіз ту-талақай тілгіленіп, құрылтайға қатысқан жұртқа ұсақ кесінділер түрінде, қасиетті естелік тәбәрік ретінде үлестіріліп жіберілетін. Олар сонымен қатар ханның меншігіндеп бүкіл малды ханталапай етіп бөліп әкететін. Бүл әдеттің мәнісі хан бұдан былай халықтың есебінен күн көреді дегенді білдіретін. Хан халық алдында елді дұрыс басқаруға, шиеленісті айтыс-тартысқа толы алтыбақан алауыздыққа жол бермеуге, әділет пен адалдықтың салтанат құратынына ант беретін болған. Сұлтандар туралы айта кетсем Шыңғысханның бүкіл ұрпақтары сұлтандар деп аталды. Олар қожалар сияқты «ақсүйектер» қатарына қосылды. Халық арасында оларды төрелер деп атады. Төрелер жеке әлеуметтік артықшылықты топты құрады. Олардың текті тұқымнан шыққанын қазақтармен көршілес жартылай көшпелі және отырықшы диқан халықтар да мойындады. Мәселен, XVIII ғасырдың бүкіл барысында Қазақстандағы осы топтан шыққан өкілдерді Башкұртстанда және Орта Азия мемлекеттеріндеп хан тағына отыруға арнайы шақырулар жиі-жиі болып тұрды және т.б 2 тапсырма Сұрақтар Қара сүйектер дегеніміз кім? Қарасүйек (қаз. Қара сүйек - «қара сүйек») – хан билігі кезеңіндегі қазақ қоғамының бөлігі, негізгі класс, оның ішінде түрік тайпаларының өкілдері және Шыңғыс ханның ұрпақтары емес. Қарасүйектер: билер, батырлар, төленгуттер, қарапайым мал өсірушілер, фермерлер мен құлдар. Бұл мүлік хан белгілеген барлық заңдарға бағынды және салық төледі. Алдымен қарасүйектердің өкілдері тек рулар мен ауылдарды ғана басқара алатын, бірақ XVI ғасырдың аяғынан бастап олар билікке жіберіле бастады. Қожалардың мұсылман әлеміндегі рөлі қандай? Қожалар (парсы: «хваджа» خواجه - қожайын, мырза, ие) — Орталық Азияда ислам дінін таратуда белсенділік танытқан әулеттер Қожалар көбісі ислам дінін таратыуыншы болған,яғни олар ең бірінші болып ислам дінін әкелген. Қожалар дінін насихаттаумен және діни оку ағарту ісімен айналысған. 3 тапсырма Ақсүйектер Қара сүйектер Қожа Малшы Төре. Құл Сұлтан би Хан Ұсақ саудагерлер Орындаған: Икрамова Асемай 20/6 жүктеу/скачать 94,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|