Жеңіл атлетика з. А. Абдрахманов, А. Ш. Смаилова. Жеңіл атлетика
жүктеу/скачать 447,67 Kb.
|
12 апта дене ш лек
| Қашықтық бойынша жүгіру.Тік жол қт ғы жүгіру
техникасы мен бұрылыстағы жүгіру техникасының қашықтығында айырмашылық бар. Жақсы жүгіру техникасы келесі негізігі белгілерге сүйенеді: дененің алға қарай аздап еңкеюі (4 - 5°); иық бойы босатылған; жауырын аздап шығыңқы; бел сәл бүгілген; Осындай белгіде тұру- жүгі удің ең негізгі тәсілі, бұлшық еттердің шамадан тыс салмаққа ие болуына мүмкіндік бермейді. Жүгіру уақытында қ лдар 90° бүгілген, саусақ бүгулі. Қолдың қимылы мая н к ің қимылына ұқсайды, бірақ осы тұрғыда иықты кӛтерудің қажеті жоқ. Қолдың қимылының бастауы: 1) алға – ішке, қол алға қарай қимылдағанда кеуде тұсына жетеді; 2) артқа – сыртқа, қолды жан-жаққа немесе артқа жібермеу. Негізі қ лдың барлық қимылы арқылы жүгіру бағыты айқындалады, жоғарыда айтып кеткендей қолдың қимылы жан-жаққа н м се артқа жіберілген жағдайда дене бұрылып, уақыт және күш жағынан ұтылып қалады. Иық сүйектерінің қимылы жүгіру жылдамдығына байланысты. Жылдамдық жоғары болған сайын иық қимылында мықты энергия бола тҥседі. Қолды алдыңғы және артқы жақтан жоғарыға, ӛте биікке сермеу қате болып табылады. Иық сүйегінің амплитудасын шынтақтың қимылы арқылы анықтауға болады. Шынтақ пен қолдың қимылы жоғарыға қарай ӛте биік кӛтерілсе, бұл амплитуданың шекарасы болып табылады. 29 Аяқтың қимылдау техникасын табанның тірекке қойылған кезінен бастап қараған жӛн. Орта және алыс қашықтыққа жүгіргенде табан сырт жағына, әрі ұшы жағына қойылып, аяқ қойған кезде барлық табан жерге тигізіледі. Табандар бір-біріне қатар қойылып, екі арада бір табан қашықтық болады. Тізе табанды қою уақытында аздап бүгулі болады. Аяқ тірекке майысып ыңғайлы қойылады. Тӛсенішке аяқты қою жүгіру жылдамдығына байланысты. Жүгіру жылдамдығы жоғары болған сайын, аяқ проекциядан неғұрлым алысы ақ қойылады. Бұл қимылды серіппемен теңеуге болады. Кейін ке і ықпал алу үшін аздап итеріледі де,осы сәтте қарсы нәтиже байқалып, сығылған дене нүктесі ӛзгереді. Желаяқ ӛзін қысылып тұрған, денені қатты итеретін серіппе сияқты сезінуі қажет. Біраз жүгірген соң бірінші мықын бӛлігі, содан соң тізе бӛлігі, осыдан кейін ғана табан жақ белсенді түрде түзеледі. Итерілу уақыты жүгіру техн касында басты элемент болып табылады. Күштің мықтылығынан жүгірудің жылдамдығы арта түседі. Итерілу бұрышы ӛткір б лған сайын, итерілу мықтылығы жылдамдықтың жоғары б луына жол аша түседі. Орта қашықтыққа жүгіруде и ерілубұрышы 50 -55° болса ӛте ыңғайлы. Алыс қашық ықтарда ол шамамен арта түседі. Итерілу тек қана алға бағытталып, дененің (дененің арқа жағы) иілуімен сәйкес болады. Жүгіруде дененің иілуі шамамен 2 - 3° ӛзгереді, итерілу уақытында артып, ұшу уақытында кемиді. Бастың рналасуы дененің орналасуына әсер етеді. Бастың алға қарай қатты иілуі дененің тӛмен қарай шамадан тыс иілуіне, уд нің қатты қысылуына әкеледі; ал, басты артқа қарай жіберу иықты артқа қарай тарту, итерілуді шектеуге, арқа бұлшық еттерінің қысылуына әкеледі. Белсенді әрі ыңғайлы итерілу жолдары: аяқты алға, бос, кӛтеріп тастау, шешуші уақытта жақсылап итерілу. Тӛсеніштен аяқты алғанда, балтыр мен сан арасы бүгіледі, мықын алға қарай қисық қимылдайды, ӛкше тірекке паралель орналасады. Артқы аяқтың бүгілу бұрышы желаяқтың табиғи ерекшеліктері мен жүгіру жылдамдығына байланысты; жүгіру 30 жылдамдығы артқан сайын тізе бүгіле түседі. Бұл фазада итерілуге қатысып жатқан бұлшық еттер бос болады. Артқы аяқ пен мықынның қимылынан кейін, ол аяқ алға және жоғарыға итеріліп қойылады. Тіректен итерілген аяқ түзелгенде, артқы аяқтың ӛкшесі алғашқы аяқтың мықынына паралель болады. Мықынның белсенді қимылынан кейін, алдыңғы аяқ жерге жіберіледі, оның ӛкшесі алға шығып, табанның алдыңғы бӛлігі қойылады. Артта қалған аяқ тез әрі жылдам алға қарай ұмтылады. Есте сақтау қажет: ауысу уақытында сан мен балтырдың арасының бүгілуі, маятниктің ұзындығын қысқартуға және аяқты ауыстыру у қытын қысқартуға мүмкіндік береді. Бұрылыстарды (вираж) жүгіргенде желаяқтың қимылы: аздап солға қарай еңкейеді (бұрылыс ортасына); қимыл амплитудасы сол жақ қолы оң жаққа қарағанда шағыңқы; оң жақ иық аздап алға қа ай шығыңқы; сол жақ адымның ұзындығы, оң жаққа қарағанда қысқарақ; оң жақ аяқтың сіл еу қимылы ішке қарай бұрыңқы; оң жақ аяқтың абаны ішке қарай бұрылып қойылады. Орта қашықтықтағы жүгіру жылдамдығының ӛсуі адымның ұзындығының артуына байланысты шектеулі, себебі ӛте үлкен адым кӛлемді энергияны талап етеді. Желаяқтарда адым ұзындығы табиғи ерекшеліктері мен қашықтыққа байланысты орта с н 160 – 220 см болады. Жүгіру жылдамдығы, әдетте, адымдардың жиілігініңарқасында ӛседі, егер адымның ара қашықтығы бір қалыпты сақталса. жүктеу/скачать 447,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|