Жүйеленім, систематика
жүктеу/скачать 27,32 Kb.
|
Botanika 1 tapsyrma
- Бұл бет үшін навигация:
- Систематиканың белімдері. Диагностикасы мен таксономиясы. Микро- және макро (мега-) систематика. Биосистематика. Систематика, классификация және номенклатура деген ұғымдардың арасындағы байланыстар.
| Папортник тәрізділер бөлімі
Папортниктәрізділер – жоғары сатыдағы өсімдіктердің ішіндегі ең көне тобы. Олар көбіне көлеңкелі, ылғалды ормандарда және дымқыл жыраларда өседі. Папортник тәрізділердің қысқа сабағы, жалпақ, қауырсынды жапырақтары және тамыры болады. Тең споралы және әр түрлі споралы болып бөлінеді. Ужовниктер класы. Ужовник және гроздовник құрылысының ерекшеліктері, қарапайым белгілері. Нағыз папортниктер класы. Полиподиидтер қатары. Тіршілік формалары. Сорустар мен спорангийлер құрылысы және орналасуының әр түрлілігі. Өскіншелер құрылысы. Өкілдері: аталық папортник, орляк т.б. Сальвиниялықтар қатары.Сальвиния туысы. Споракарпийлер, спорангийлер. Микро және мегаспоралардың өсуі. Өскіншелер құрылысының ерекшеліктері. Ұрықтану. Ұрықтың дамуы. Папортник тәрізділердің шығу тегі, эволюциясының негізгі бағыттары. Тең споралылықтан әр түрлі споралыққа өтудің биологиялық маңызы. Жалаңаш тұқымдылар бөлімі Жалаңаш тұқымдылар – тұқым мен тұқым бүрі жеміс жапырақшасының үстінде жалаңаш (ашық) жататын жоғары сатыдағы өсімдіктердің түрлерінің тұқым мен тұқым бүрі жабық тұқымдылардікіндей аналық керегемен қапталмайды. Сонымен қатар жалаңаш тұқымдыларда гүл серігі болмайды. Жабық тұқымдылар немесе гүлді өсімдіктер Жабық тұқымды өсімдіктердің басты ерекшелігі – гүлінің, жемісінің болуы, гүлінде аналықтың болуы. Спорофиттегі споралар түрі өзгерген өркен – гүлдерде пайда болады. Микроспоралар тозаңқаптағы тозаң ұясында, ал мегаспоралар аналық түйініндегі тұқым бүрінде дамып жетіледі.споралар спорангий ішіндегі гаметофиттерде өсе бастайды. Аталық гаметофит-тозаң – екі клеткадан, ал аналық гаметофит-ұрық қалтасы – сегіз клеткадан тұрады. Жынысты көбеюдің нәтижесінде тұқымбүрінен эндоспермді тұқым, оның хромосомы триплоидты болып келеді. Ал аналық түйіннен және гүлдің басқа бөліктерінен – жеміс пайда болады. Жабық тұқымды өсімдіктердің тіршілік түрлері – ағаш, лианалар, бұталар, шөптесін (көп, екі және бір жылдық) болып бөлінеді. Жабық тұқымдылар екі класқа бөлінеді: дара және қос жарнақты өсімдіктер болып. Гүл, оның шығу тегі. Тозаңдану. Ұрық қалтасының құрылысы. Қосарынан ұрықтану. Жеміс, оның биологиялық маңызы. Жабық тұқымдылардың шығу орны, пайда болған уақыты. Гүлді өсімдіктердің әр алуандығы. Қос жарнақтылар класына жалпы сипаттама. Эволюциясының негізгі бағыттары. Систематиканың белімдері. Диагностикасы мен таксономиясы. Микро- және макро (мега-) систематика. Биосистематика. Систематика, классификация және номенклатура деген ұғымдардың арасындағы байланыстар. Таксономия - бұл ағзаларды өте реттелген тәртіпте жүйелеу арқылы таксаға жіктеу пәні. Таксономистер - бұл салада жұмыс істейтін ғылыми адамдар. Олар таксиге ат қоюды иерархиялық әдіспен жүргізеді: Патшалық, Phylum, Class, Order, Family, Genus, түрлер және басқа таксономиялық деңгейлер. Үлгілер коллекциясын жүргізу - бұл таксономист атқаратын бірнеше міндеттердің бірі. Демек, таксономия жаңа үлгілерді зерттеу үшін сәйкестендіру кілттерін ұсынады. Сонымен қатар, белгілі бір түрдің таралуы басқа организмдердің тіршілігі үшін өте маңызды; демек, таксономия осы аспектіні зерттеумен тікелей байланысты. Таксономистер атқаратын белгілі функциялардың бірі организмдерді биномдық номенклатура бойынша атау: жалпы және нақты атау. Кейде олар нақты идентификация үшін қосалқы түрлердің аттарын да қосады. Таксономистер жойылып бара жатқан және жойылып бара жатқан организмдерді ғылыми сипаттайды. Қоршаған орта әр сәтте өзгеріп отыратындықтан, түрлер соған сәйкес бейімделуі керек және бұл құбылыс жәндіктер арасында тез жүреді; Ағзалардың осындай топтары үшін таксономиялық аспектілерді жаңарту өте маңызды, өйткені белгілі бір түрге сипаттама аз уақыт аралығында өзгертілді. Тиісінше, атаулар жаңа таксонды құратын жаңа сипаттамамен өзгертілуі мүмкін. Шын мәнінде, таксономия биологиядағы қызықты сала болып табылады, ол пәнге адал және әдетте табиғатта көптеген қиыншылықтарды бастан өткеретін өте ынталы ғалымдарды тартады. Систематика немесе биологиялық систематика - бұл түрдің әртараптануын зерттейтін биологияның кең саласы. Систематика жойылып бара жатқан және жойылып бара жатқан түрлерді де қарастырады, сонымен қатар түрлердің эволюциялық байланыстарын мұқият қарастырады. Сонымен қатар, ол түрлерді атау, сипаттау, анықтау және үлгілерді сақтауды қоса алғанда, таксономия тәжірибесін басқарады. Сонымен қатар, бұл пән түрлердің эволюциялық тарихын және қоршаған ортаға бейімделуін зерттейді. Эволюциялық ағаштардың пайда болуы - филогенетикалық ағаштар немесе кладограммалар - жүйенің негізгі мақсаттарының бірі. Эволюциялық ағаштар пайда болмас бұрын, зерттеушілер белгілі бір түрлер тобының тарихын байыпты зерттеп, жиналған мәліметтерді талдайды, мысалы, анатомиялық және молекулалық сипаттамалары мен қоршаған орта жағдайымен байланысы және т.б. Таксономия белгілі бір түрді атауға, сипаттауға, орналастыруға және анықтауға маңызды, ал барлық таксономиялық функциялардың орналасуын қамтамасыз ету үшін жүйелеу маңызды. Сонымен, бұл таксономия мен жүйенің арасындағы басты айырмашылық. Сондай-ақ, таксономия мен систематиканың маңызды айырмашылығы - түрлердің эволюциялық тарихы таксономияда емес, систематикада зерттеледі. Сонымен қатар, қоршаған ортаның жай-күйі жүйелерді талдаумен тікелей байланысты, ал олар жанама түрде таксономиямен байланысты. Сонымен қатар, таксономия уақыт өте келе өзгеріске ұшырайды, ал егер зерттеу дұрыс жүргізілген болса, жүйелілік өзгермеуі керек. Сондықтан біз мұны таксономия мен жүйенің арасындағы айырмашылық ретінде қарастыруға болады Микроорганизмдерді топтастыру кезінде екі әдіс қолданылады: табиғи (филогенетикалық) және жасанды классификация. Қазіргі кезде микроорганизмдердің классификациясының барлығы жасанды классификация болып табылады. Номенклатура–микроорганизмді толығымен зерттеген соң, белгілі бір атау берілуі. Микроорганизмдерді атау үшін, ХVIII ғасырда К.Линней ұсынған бинарлық номенклатураны (екі латын сөзінен тұратын атау) қолданады.Бірінші сөз– түр атауы. Бұл зат есім, бас әріппен басталады, әдетте морфологиялық, физиологиялық немесе ерекше бір қасиетін, мысалы: тіршілік ету ортасын сипаттайды. Екінші сөз– бұл сын есім және кіші әріппен жазылады, түрдің белгілі бір ерекшелігін сипаттайды. Мысалы: Streptococcus lactis микроорганизмінің атауы. Streptococcus–түр атауы. Бұл түрге сфералық пішінді (коккалар), әдетте тізбектеліп орналасатын (морфологиялық қасиет) бактериялар жатады. Екінші сөз тіршілік ету ортасын көрсетеді – сүтқышқылды стрептокок. Микроорганизмдерді атау микроорганизмдер номенклатурасының Халықаралық Кодексі ережелеріне сәйкес жүргізіледі және ол дүниежүзі елдерінде бірдей. Оқшаулау (идентификация)– микроорганизмдерді тану. Бұл микроорганизмдерді жүйелендірудің үшінші мақсаты. Бактериялар, ашытқылар және саңырауқұлақтар анықтауыштарын пайдаланып, қоршаған ортадан бөлініп алынған микроорганизмдердің атауын жүктеу/скачать 27,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|