(
немесе
5. Бас нормаль теңдеуі:
немесе
мұнда
6. Түзеуші жазықтықтың теңдеуі:
немесе
æ
мұнда
7. Френе формулалры:
мұнда әріп үстіне қойылған нүкте S бойынша туынды алуды білдіреді, - бірлік жанама вектор, -түзеуші жазықтықтың қисық орналасқан жарты кеңістікке бағытталған бірлік бас нормаль вектор , - бірлік бинормаль вектор.
ПОӘК 042-02.01.20.123/02-2013
|
01.09.2013 №1 басылым
|
21–ші беті 48 беттің
|
8. Табиғи параметірге қатысты берілген қисықтың , , векторларының кескінделуі:
Негізгі єдебиеттер:[1-5]
Қосымша єдебиеттер:[6-7]
Лекция тақырыбы. Беттер теориясы.
R3 дегеніміз (x,y,z) координаталы үш өлемді евклид кеңістігі, ал F(x,y,z) үш айнымалыға тәуелді k ретті дербес туындыларға ие болатын (бұл жағдйда F(x,y,z) функцисы (k клсына тиіс делінеді) нақты функция болсын
Ск- классты бет деп
F(x,y,z)=0 (1)
теңдеуін қанағаттандыратын M(x,y,z)R3 нүктелер жиынын айтады, онымен қоса M нүктесінде
gradF (2)
болуы талап етіледі. М нүктесінің кіші аймағында gradF шарты бойынша F(x,y,z)=0 теңдеуін айнымалыларының біріне қатысты шешілген түрінде жазуға болады. Мәселен болуында F(x,y,z)=0 теңдеуді z=f(x,y) айқын теңдеу түріне келеді. Алайда, беттерді оқып зерттеуде, оларда берілуінің небір қолайлы тәсілі параметірлік кескіндеу болып табылады.
Анықтама. Ск – классты беттің параметрлік теңдігі берілуі деп Ск – дифференциялдамалы бейнелеуін айтамыз.
Мұндағы U жиыны R2 -де (u,v) координаталы ашық жиын. Онымен бірге U-де (3) басқаша айтқанда R3 – те бет
(4)
векторлық теңдеуімен, немесе оған эквивалент
(5)
үш скаляр теңдеумен кескінделеді.
Дифференциадық геометрияда радиус векторының u және v бойнша алынған дербес туындыларын символдарымен белгілейді.
шарты, және векторларының коллинеар еместігін, атап айтқанда
ПОӘК 042-02.01.20.123/02-2013
|
01.09.2013 №1 басылым
|
22–ші беті 48 беттің
|
(6)
Якоби матрицасы ретінің 2-ге тең болуын білдіреді. және вектроларының өздерін, бетінде орналасқан сәйкес ‘u’ және ‘v’ координаталық сызықтарының жанамаларына параллель.
rangA=2 болуында, айқындалмаған функция жөніндегі теорема бойынша бет өзінің кіші аймағында (локальді) кейбір функция келбеті түрінде кескінделуі мүмкін. Мәсенен А Якоби матрицасы минорының, кейбір (u,v) нүктелерінде нөлден өзгеше болуыда, сол нүктенің кіші аймағында x=x(u,v), y=y(u,v) теңдеулері u,v - ға қатысты шешілуі мүмкін
u=u(x,y), v=v(x,y) (7)
Сонымен (7) шешімдерін (5) жүйесінің соңғы теңдеуіне қойғаннан z=z(u(x,y),v(x,y)), немесе, қысқаша z=f(x,y) теңдеуіне келеміз.
Сонымен, бет келесі тәсілдердің бірімен
z=f(x,y) функциясы келбеті түрінде (8)
F(x,y,z)=0 теңдеуімен
Параметрлік немесе, координаталық түрде x=x(u,v) y=y(u,v) z=z(u,v) теңеулерімен берілуі мүмкін
Беттің осылайша берілуіне сәйкес жанама жазықтығының теңдеулері :
1) Z – z0=p(x-x0) +q(y – y0); мұнда P=(x0, y0) q=(x0, y0)
2)
Мұндағы дербес туындылардың мәндері (x0, y0, z0) нүктесінде есептелген.
3) ()=0 немесе
= 0 (9)
Достарыңызбен бөлісу: |