Картография
жүктеу/скачать 5,48 Mb. Pdf көрінісі
|
Kartografiya каз
Негізгі геодезиялық жұмыстар, Zhanasbayeva Matem sauattylyq 3
| 4.1 Картаның қасиеттері
Жалпы алғанда карта бұл жазықтықтағы жер бетінің кӛрінісі деп айтуға болады. Ӛте қарапайым анықтама, бірақ фотография, сурет немесе басқа қандай болмасын жер бетінің жазық кӛрінісі сияқты кӛрсету, әсіресе ӛзіңе карта кӛрінісін қарапайымдылықпен елестету жеткіліксіз. Анықтаманы, жергілікті жердің басқа бейнелерінен, табиғи немесе әлеуметтік- экономикалық құбылыстардан ерекшеленетін, тек картаға ғана қатысты қасиеттерімен толықтыру қажет. Осы қасиеттерді қысқаша қарастырайық: 46 - масштабтық. Нақты шамалармен салыстыру бойынша пропорцияны анықтауда картографиялық кӛрініс кішірейтілген; - картографиялық кӛріністердің топтастырылуы. Картада тек қана негізгі, типтік объектілер немесе құбылыстар кӛрсетілген; - картографиялық кӛріністердің символдығы. Графикалық бейне шартты белгілер немесе құбылыстарды бейнелеу әдістері кӛмегімен құрылады; - математикалық анықталғандық. Карта картографиялық проекция деп аталатын, математикалық бейнелеу әдістерін қолданумен құрылады. Бұл кезде кӛріністің біршамалығы мен үздіксіздік шарты сақталады. Басқа сӛзбен айтқанда, жергілікті жердегі (объектке) әрбір нүктеге картада тек қана бір нүктеге ғана сәйкес келеді; - картографиялық кӛріністің кӛпбейнелілігі. Картада кеңістіктік таралуы бар қайсыбір құбылыс немесе объекттерді кӛрсетуге болады. картаның кӛмегімен ӛтіп кеткен кезеңді кӛруге болады. Географиялық карта деп жер бетінің, қандай болмасын табиғи немесе әлеуметтік сипатталған, символданған, топталған, кішірейтілген, математикалық заңдар бойынша құрылған кӛріністі атайды. Әлбетте, бірінші географиялық карталар сурет сияқты салынды, олар құрылған жоқ және берілген анықтама толығымен сәйкес келмейді. Бұл суреттерде математикалық анықталғандық болған жоқ, олар Жер фигурасының есебінсіз құрылды, сондықтан қазіргі картаны түсіну географиялық ғылымдық және практикалық есептерді ақпараттық қамтамасыздандыруы, модельдеумен, географиялық кеңістік туралы ғылыми кӛріністерді қалыптастырумен байланысты. Қорытындылай келгенде, карта – бұл нақтылықтың графикалық моделі деп айтуға болады. Карта басқа коммуникация құралдарына қарағанда ақпараттарды тізбектей бермейді, ол кеңістік комбинациялар түрінде ұсынады. Бұл принцип басқа коммуникация құралдарынан айырмашылығы бар. Картаның негізгі қасиеттерін еске түсіре отырып, картографиялық кӛрініске бейнелі- графикалық модель ретінде геометриялық нақтылық, географиялық сәйкестік, бейнелік және кӛрнекілік сипаттамалары қатысты деп айтуға болады. жүктеу/скачать 5,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|