Адаптация заимствованных лексических единиц согласно орфографическим, фонетическим, морфологическим законам принимающего языка
Огромная часть общенаучных терминов является общей для обоих языков, подчиняясь морфологическим законам каждого из них. В данном случае процесс нормализации заключается в простом признании французского соответствующего термина:
compatible / compatible, to compile / compiler, to connect / connecter à;
error/erreurf., external/externe, toformat/formater, hypertext/hypertexte m.;
icon/iconem., memory/mémoiref., menu/menum., monitor/moniteur, multimedia / multimédia m., to select / sélectionner, text / texte m., virtual memory / mémoire virtuelle f., virus / virus m. и т. д.
Замена терминов английского происхождения или давно проникших в английский язык
Т. Ерши указывает на то, что большая часть английских терминов имеет древне германское происхождение. Так, например, computer и hardware встречаются уже в XVI в., обозначая соответственно человека, занимавшегося подсчетами, и инструменты, которые он для этого использовал. В сфере ИТ эти термины утвердились в1 947г. В1965г. Данные заимствования проникают во французский язык, и для них замены рекомендуются лексические единицы l`ordinateur и lematériel. Термин «software» является неологизмом в английском языке, созданным по аналогии с hardware. Французский термин для замены software создается в 1965 г.: по аналогии с термином «lemateriel» от слова «logique» был создан термин «logiciel». Английский термин«disk, disc»и его французский аналог «disque» попали в оба языка независимым друг от друга путем из греческого посредством латыни. Данный термин употребляется в сфере ИТ с 1947 г. Вскоре в английском языке возникают floppydisk (1972), harddisk (1975), а в след за ними французские калькированные термины «disquesouple» и «disquedur». В 1975 г. Disquette заменяет disquesou- ple, а disqueбудет закреплен за disquedur. Дальнейшее развитие ИТ технологий порождает кальку из английского языка disquecompact (1982) (англ. compactdisc (1979)) тоже часто употребляется во французском языке, главным образом в форме своего сокращения CD.
Замена французских заимствований, ранее попавших в английский язык
Таки терминов немного, однако, интересна судьба термина «file», происходящего от французского слова «file». Некогда этот термин обозначал металлическое или деревянное орудие труда, предназначенное для отрезания равных частей от материала, позже – зубец соответствующего механизма. Именно в таком значении французский термин file появляется в английском языке в XVI в. В информатику этот термин попадает в 1954 г. – уже в переносном значении: основной элемент хранения данных в компьютере, позволяющий отличать эту совокупность данных от других, находить, изменять, удалять или выполнять с ней другие операции. Французский эквивалент fichier создан по ассоциации с офисным досье – dossier, совпадение написания первых двух букв слова помогает соотнести оба эти термина в двух языках. В данном случае имеет место замена французского заимствования в английском языке на другой французский термин.
Итак, про анализирова в особенности процессов заимствования из английского языка в сфере информатики и упорядочения французской термино системы ИТ, мы пришли к следующим вы водам:
Английский язык (в том числе его американский вариант) является важнейшим источником обогащения французской лексики.
Сознательное воздействие на процессы заимствования изанглийского языка во многом является определяющим фактором формирования французской терминосистемы ИТ.
Процесс перераспределения значений заимствованного термина идет по четырем основным направлениям: 1) термину приписывается определенность содержания; 2) значение термина конкретизируется, сужается; 3) значение термина расширяется; 4) значение термина подвергается метонимическому переносу.
В целях замены английских лексических единицна французские применяется ряд приемов этим ологического характера, в частности: адаптация лексических единиц согласно орфографическим, фонетическим, морфологическим законам каждого языка; замена терминов английского происхождения или давно проникших в английский язык, замена французских заимствований, ранее попавших в английский язык, и оттуда вновь заимствованных во французский язык, сосуществование терминологических дублетов, создание фонетически мотивированных терминов.
ИСПОЛЬЗОВАННЫЕ ЛИТЕРАТУРЫ:
CabréMariaTeresa.Laterminologie.Théorie, méthodeetapplications.–Les presses de l'Université d'Ottawa, 1998. – 322 c.
Comissionculturelledugouvernementfrançais.JournalOfficiel.[Электрон- ныйресурс]. – Режимдоступа: http://www.culture.gouv.fr
Őrsi Tibor. Les structures étymologiques du vocabulaire de l’informatique [Электронный ресурс]. Режим доступа:http://cief.elte.hu/Espace_ recherche/Budapest/REF12_articles/Orsi.pdfRondeau G. Introduction à la terminologie. – Québec, 1981. – 334 с.
Лотте Д. С. Вопросы заимствования и упорядочения иноязычных терминов и терминоэлементов. – М.: Наука, 1982. – 149 с.
ЛОГИКАЛЫҚ ТЕҢДЕУЛЕР ЖУЙЕСІНИН МОДУЛЬ2 БОЙЫНША ШЕШІЛУ ТӘСІЛІ
Байжуманов А. А., ф-м.ғ.к.,доцент, Серікбай П. Е. Т109-16 топ студенті
Қазақстан инженерлі педагогикалық Халықтар достығы университеті
Дискреттік анализдің жаңа ғылыми облыстарындағы қосымша болып келетін және соңғы кездері өте оптимал жолдармен логикалық формулалар құрылымын минимал сұлбаларға алып келетін тәсілдер және құбылыстарды танып – білу проблемалары [1], медициналық немесе техникалық диагностикалары [3], қазіргі кездегі автоматтардың құрылуы [4], тестік мәселелерді тексеру, дискреттік құрылымдардағы қателіктерді табу және жөндеу , функционал элементтердің синтез мәселелері [2] және т.б. салалар болып табылады.
Айталық F(x1 , x2 , …. , xn ) = A1 v A2 v … v Al , кез келген базисте берілген логикалық функция болсын.
Теорема 1. Егер { ά1 , ά2 , …. , άt } наборлар жиыны, мұнда άi = ( α1 , α2 , …., αn ),
αj {0,1}, i=1,2, … , t; j = 1,2, … , n
A1(x1 , x2 , …. , xn ) = 0
A2 (x1 , x2 , …. , xn ) = 0 ( 1)
Al (x1 , x2 , …. , xn ) = 0 ,
теңдеулер жүйесінің шешімдері болса, онда i=1&t (x1 v x2 v …. v xn ), бейнелеу арқылы алынған дизъюнктив қалыпты форма F(x1 , x2 , …. , xn ) функцияны толығымен іске асырады, мунда αi = σj , i=1,2, …, t; j= 1,2, … , n .
Дәлелдеу. Мұнда A1 v A2 v … v Al = 0 теңдік кез келген i (i=1,2, …, l ) үшін текқана Ai=0 болғандаға орындалатындығын көру қиын емес.
Сондықтан, егер άi = ( α1 , α2 , …., αn ), αj {0,1}, i=1,2, … , t; жиналымдар жиыны (1) теңдеулер жүйесінің шешімі болса, онда ол F(x1 , x2 , …. , xn ) = j=1Vt (x1& x2& …. &xn ) = 1 мұнда γi = αi , γi { 0,1} ,
x , егер γ =1 болса, xγ= ┐x, егер γ = 0 болса,
теңдеудіңда шешімі болады, яғни
F( άi ) = 0 , FF (άi ) = 1 .
Осыдан ┐FF (άi ) = 0 екендігі айқын және кез келген α En2үшін
F (x1,x2,…,xn) = ┐FF(x1,x2,…,xn)
теңдік ақиқат.
Сондықтан
┐FF = ┐(V(x1& x2&…& xn)) = &(x1 v…vxn),
мұнда σji = άj = άj.
Теорема дәлелденді.
Айталық логикалық теңдеулер жиыны кезектегі түрде берілген болсын:
A1(x1,x2,…,xn) = α1
A2(x1,x2,…,xn) = α2
- - - - - - - - - - - - - -
Ae(x1,x2,…,xn) = αe
мунда α1 = α2 =…= αe = 1, {x1,x2,…,xn} {0,1} = E2
Онда кемел дизъюнктив қалыпты форманың қасиетіне сәйкес
F(x1,x2,…,xn) = V x1 x2…xn
болатындығын көру қиын емес. Сондықтан кемел дизъюнктив қалыпты форма кемель конъюнктив қалыпты формаға екіленген болғандықтан бұл қойылған екі мәселенің түп мағынасы логикалық алгебраның бір мәселесіне алып келеді. Ал ол кезі келгенде біреуі екіншісін толықтырғандықтан олардың сипатталу күрделік бағаларыда бірдей болады. Сонымен екі жағдайдада олардың күрделік бағалары
Lк(F) ≤ 2n-1
болады. Бұл курделік баға кез келген кемел д.қ.ф. және кемел к.қ.ф. лар үшін өз сипатын сақтайды. Логикалық формулаларда кез келген функциялар қатысқан базистен D1 = {x , x1& x2, x1 v x2} немесе D2 = {0,1, x1& x2, x1x2} базистерге ауыстыруда үлкен қиындықтар туады.
Себебі әр бір формуланы ауыстырғанда олардың негізгі сипатын D1 немесе D2 базисте бейнелеу үшін көптеген амалдар орындалады.
Сондықтан, ауыстырудың жалпы формулаларын қолдану өте тиімді нәтижелер береді. Кезектегі қарастырылатын теориялық жұмыстар осы мақсаттарға қаратылған.
Кезектегідей белгілеулер енгіземіз:
{Ai}m - m реттік тізбекті эквиваленция амалы ;
{Ai}m- m реттік дизъюнкция амалы:
{Ai}m - m реттік mod 2 бойынша қосу амалы ;
{Ai}→m- m реттік импликация амалы ;
{Ai}&m- m реттік конъюнкция амалы ;
{Ai}//m - m реттік реттік Шеффер функциясы.
Айталық {Ai}om = A1 ◦ A2 ◦ … ◦Am
болсын, мұнда “о” белгісі жоғарыда көрсетілген функциялардың кез келгенін белгілейді.
{Ai}o1m ≡ {Aj*}o2m1
көріністегі теңдік о1 логикалық амалдан о2 логикалық тізбекке ауыстыруды сипаттайды, мұнда
i=1,2,…,m; j=1,2,…,m1; m1 = Ko2o1 (m) теңдіктің оң жағындағы тізбекке қатысатын қарапайым конъюнкциялар (қ.к) саны;
Lo2o1(m) – {Aj*}o2m1 формуладағы барлық Ai өрнектегі қатысатын айнымалылар саны; Ai , Aj* - қ.к.лар, о1 және о2 логикалық амалдар белгілері.
Анықтама. {xi1σ1 ∙ xi2σ2 ∙…∙ xieσℓ} реттегі э.к.лар жиыныны іспеттес деп айтамыз, егер σit = 1, σjk = 0 , t = 1,2,…,q; k = q+1, q+2,…,ℓ болса, мұнда xijk терістемелі айнымалылар деп айтылады, ал ℓ санын осы қ.к.ның рангі деп айтуға келісеміз.
Теорема 2. D2 жүйесінде тізбекті импликация амалы Жегалкин полиномында кезектегідей жалғыз тәсілмен ауыстырылады:
i=1=>m Ai ≡ i=1Σs1j=2iΣs2k=j+1Σs3 … ℓ=n+1Σsm A2i-1 AjAk…Aℓi=1Σz1j=2iΣz2k=j+1Σz3 … ℓ=n+1ΣzmA2i-1AjAk…Aℓ C,
мұнда S1=m/2-(t/2-1), S2=m-t+2, S3=m-t+3, ..., Sm=m; Z1=m/2-(p-1)/2, Z2=m-p+2, Z3=m-p+3,…., Zm=m,
2 , 4 ,…, m , егер m жұп болса, t =
1 , 3 , … , m, кері жағдайда.
1,3,…, m-1, егер m жұп болса,
P =
2,4,…, m-1, кері жағдайда.
1, егер m жұп болса,
C = 0, кері жағдайда
және күрделік баға мынадай есептеледі:
1+2/3 (2m-1), егер m жұп болса,
KΣ→(m) =
1/3 (2m+1-1) кері жағдайда.
мұнда p,t элементар конъюнкциядағы аргументтер саны.
Дәлелі. Теоремадағы негізгі формуланың дәлелі [1] дегі теоремалардың дәлеліне ұқсас болғандықтан оны қарастырып отырмаймыз. Ал оның орнына кез келген m үшін полиномда қатысатын элементар конъюнкциялардың санын есептеу формуласын дәлелдейміз. Мұнда Ti(i=1,2,...,m) арқылы айнымалылар саны 1 ден m ге дейін өскендегі полиномның элементар конъюнкциялар санын белгілейміз. Қашан m = 2 және m = 3 болғанда
A1 → A2 = A2 A2 A1 1,
A1 → A2 → A3 = A1A2A3 A1A2 A1A3A1A3
формулаларға ие боламыз және T2 = 3, T3 = 5 екендігі белгілі.
Егер полиномды біртіндеп тізбекті құрастыратын болсақ, онда әр бір кезектегі полиномда қатысатын элементар конъюнкциялар саны алдынғысының екі еселенгендігінен не біреу көп, не біреу кем болатындығын байқаймыз. Мұнда, егер m - жұп болса бұл сан біреуге көп, ал кері жағдайда біреуге кем болады екен. Осы заңдылыққа сәйкес m нің өсуіне байланысты полиномдағы элементар конъюнкциялар санын айқындайтын сандар тізбегін құрастыруымыз мүмкін:
2 Ti-1 + 1, егер i жұп болса,
Ti =
2 Ti-1 – 1, кері жағдайда,
мұнда i = 2,3,…,m. .
Енді бұл сандар тізбегін жұп және тақ айнымалылар үшін екі топқа бөлеміз:
T2k : {3,11,43,171,…} , k = 1,2,…,m/2;
T2k-1 : {1,5,21,85,341,…} , k = 1,2,…,(m+1)/2
Осы жерден
T2k = T2(k-1) + 22k-1
және
T2k-1 = T2(k-1)-1 + 22k-2
немесе
T2k = 1+ 21+ 23 + 25 +…+ 22k-1 =
= 1+ 2 (1 + 21 + 24 +…+ 22k-2) =
= 1+ 2 (1 + 41 + 42 +…+ 4(k-1),
T2k-1 = 2o + 22 + 24 +…+ 22k-2 = 1+ 41 + 42 +…+ 4k-1
екендігі келіп шығады.
Бұл шекті тізбектерді геометриялық прогрессия мүшелері қосындысы арқылы есептесек
T2k = 1 + 2(4k-1)/(4-1) = 1+ 2/3 (4k-1),
T2k-1 = (4k-1)/3 = 1/3 (4k-1)
немесе егер 2k = m жұп болғанда және 2k - 1= m, 2k=m+1 тақ болғанда, сонымен бірге 4k = 22k екендігін есепке алсақ кезектегі заңдылыққа ие боламыз:
1 +2/3 (2m-1), егер m жұп болса,
Tm = 1/3 (2m+1-1) кері жағдайда.
Теорема дәлелденді.
Теорема 3.
{Ai}~m ≡ {Aj*}Σm1
ауыстыру аналитикалық формада жалғыз түрде кезектегідей жіктеледі: ┐( i=1ΣmAi) , егер m жұп болса,
i=1mAi =i=1ΣmAi , кері жағдайда және
m-1 , егер жұп болса,
KΣ~(m) = m , кері жағдайда.
m + 1, егер жұп болса,
LΣ~(m)= m , кері жағдайда.
Ауыстырудағы формулалар және оларға сәйкес күрделік бағаларды табу тривиал болғандықтан теореманың дәлелін келтірмейміз.
Сонымен бірге бұл ауыстыру үшін кері мәселеде симметриялы түрде орындалады, яғни ┐( i=1m Ai), егер m жұп болса, i=1Σm Ai = i=1m Ai , кері жағдайда
Достарыңызбен бөлісу: |