Кіріспе Зерттеу жұмысының өзектілігі
жүктеу/скачать 461,01 Kb.
|
Мектеп жасына дейінгі балалардың ойлау процесін жетілдіру Абилова Б СМДО 2к-2ж
3сынып-1 ТЖБ 1четв
| Қорытынды
Та би ға тқа қа мқо рлы қ са ла сы нда жа лпы ба рша мы зға о рта қ бо лы п о ты рға н мәсе ле - су ға , же рге және па йда лы қа зба ла рға де ге н не мқұра йлы көзқа ра с бо лы п о ты р. Бұл мәсе ле ні тіпті қы лмы с де п са на у ға да тұра рлы қ. Де ге нме н да ры нды ба ла ла р қа біле тіне се лқо с қа ра у бұда н да а у ы р қы лмы с де ге н а рты қ бо лма йды . О ла й де йтініміз да ры нды ба ла е ліміздің те к қа на ру ха ни ба йлы ғы е ме с, о л о ны ң е рте ңгі са я си – э ко но ми ка лы , әле у ме ттік ба йлы қ көзін дүни е ге а лы п ке ле тін же ке тұлға сы . Та би ға т ба йлы ғы н жо ға лтқа нда о ны қа лпы на ке лтіру мүмкін е ме с, со л си я қты а да м бо йы нда ғы ру ха ни ба йлы қты жо ға лту да қа лпы на ке лме йтін дүни е . Өйтке ні, әрбір же ке а да м - әле мнің е ң қа же тті бір бүтін бөлше гі. Та би ға тқа ба йла ны сты э ко ло ги я лы қ тұрғы си я қты а да м бо йы нда ғы да ры нды лы қ, ру ха ни , и нте лле кту а лды қ қа біле тте а да м өмірінің э ко ло ги я лы қ са па сы бо лы п қа лы пта су ы ке ре к. Бұл қи ы н да ке ң көле мді мәсе ле ; я ғни а та -а на ны ң о тба сы лы қ тәрби е сі және ба ла ны ң өмірге көзін а шу ы (ба ла сы ны ң те к қа на «та ма ғы то қ, көйле гі бүтін » бо лы п өсу іне көңіл бөле тін а та -а на ла р да ры нды ба ла ла рды өз та ра пы на н да мы та ды де п а йту ға бо лма йды ). Тіпті да ры нды ба ла ме н жұмы сқа бүгінгі та ңда ме ди ци на да көңіл бөлу і ке ре к: көпте ге н а у ру түрле рі со ны ң ішінде пси хо са ма ти ка лы қ де п а та ла ты н де рт да ры нды ба ла ла рда көп ке зде се ді. Со ны ме н қа та р бұл ба ла ла рға ге ксти кте р ме н э нде крино ло гта р да өз та ра пта ры на н те ре ң мән бе ру ле рі ке ре к. Се бе бі, да ры нды лы қ та би ға тты ң а да м бо йы на бе рге н сы йы және о ны ң та ғды ры на бе рілге н үлке н сы н. Жұмы с ба ры сы нда ме кте п жа сы на де йінгі да ры нды ба ла ла рды зе ртте у әдісі, да ры нды ба ла ла рды ң да му жо лда ры және о ла рды ң е ре кше лікте рінің пси хо ло ги я лы қ ди а гно сти ка әдісте рі қо лда ны лға н. Со ны ме н қа та р о та нды қ және ше т е лдік пси хо ло гта рды ң е ңбе кте рі те ре ң зе ртте лді. Қо рыты нды ла р іске а сы ры лы п, ме кте п жа сы на де йінгі ба ла ла рға а рна лға н о қу са ла сы бо йы нша те сте р, әдісте р іс жүзіне а сы ры лды . Зе ртте у не гізіне төме нде гі ша ртта рды о ры нда у және са қта у жа та ды : 1. ме кте пке де йінгі ме ке ме де э мо ци о на лды қ а ху а л ту ды ру ; 2. тәрби е шінің пе да го ги ка лы қ ба сшы лы ғы ме н өтілу жұмы сы нда ба ла о йы ны на е ркіндік және бо ста нды қ жа ғда й жа са у . 3. да ры нды ба ла ны ң қи я лы н да мы ту ға а рна йы жұмы ста р жүргізу . Қи я лды ң түрле рін зе ртте ге н И .М.Ро зе т о ны бірне ше түрге то пта сты ра ды : ы ры қсы з қи я л, ы ры қты қи я л, қа йта жа са у қи я лы , шы ға рма шы лы қ қи я л, жа са мпа зды қ қи я л. 2. Қи я л про це сінің да му ы на ке ле сі фа кто рла р әсе рін ти гізе ді: а ) бірінші фа кто р — мәліме тте рдің си па ты — қи я лды өрісте ту үшін мүмкіндік жасау; б) е кінші фа кто р – мінде ттің си па ты , қи я лға қа же ттілік ту ғы зу ; в) үшінші фа кто р — о қу шы ны ң жа сы ме н да му де ңге йін е ске ру ; г)төртініші фа кто р — о қы ту тәсілі, қи я л әре ке тін жа са йты н қа ты на ста рды а ны қта у қа лы пта сты ру әдісте рін па йда ла ну . Ме кте п а лды то бы нда ғы ба ла ла рды ң қи я лы н қа лы пта сты ру ға ба ғы тта лға н о қы ту ды ң не гізгі үш тәсілі ба р. О ла р: 1) Балаға білім не гізін құра ты н тіре к білімде р жүйе сін жа лпы ұста ны мда р, фо рму ла ла р, е ре же ле р не ме се а лго ри тмде р түрінде бе ру . Бұл балала рға не гізгі ұста ны мда рды үйре ту жо лы . 2) Мәліме тте рді ұғы ну және о ла рме н а ма л жа са у ба ры сы нда о қу шы ла рды ң өзде рі ме ңге рге н ұғы мда р ме н білімде р а ра сы нда ғы мәнді қа ты на ста рды а ны қта йды . Бұл мы са лда р а рқы лы үйре ту жо лы . 3) Балала рға за тта р ме н құбы лы ста рды ң қа же тті қа ты на ста ры а ңға ры ла ты н бе лгіле рді та бу әдісте рі а рқы лы о қы ту . Мұнда й жа ғда йда о қы ту баланы қи я л қы зме тінің қа же тті әдісте ріме н қа ру ла нды ра ды , мәліме тте рдің мәнді қа ты на ста ры н о ны ң өзі а ңға ра ды . Бұл қи я л тәсілде ріне үйре ту дің не гізгі жо лы . Ме кте п а лды то бы нда ғы ба ла ла рды ң қи я л про це сін зе ртте у те сте рін жи на қта ға нда қи я лды ң е нді қа лы пта сы п ке ле жа тқа нды қта н, о ла рды да мы ту үшін о қы ту ба ры сы нда ы ры қты түрде зе йінді, қа бы лда у ды , қи я л е ре кше лікте рін да мы ту ға ба ғы тта лға н ба ғда рла ма ла р жа са лға н. Со ны ме н қа та р әр пси хо ло г а рсе на лы нда көпте ге н же ке те сте р ме н а рна йы әдісте ме ле р жи на ғы бо лу ға ти іс. Пси хо ло г о сы әдісте ме ле р көме гіме н ба ла ла рды ң қи я л про це сін ба ға ла п, о ға н и нте лле кту а лды ба ғы т бе ру ге мінде тті. Ди пло м жұмы сы нда ме кте п а лды то бы нда ғы ба ла ла рды ң қи я л про це сін ба ға ла у және о ны да мы ту ға ы қпа л жа са йты н әдісте ме ле р үлгіле рі ме н о ла рды па йда ла ну е ре же ле рі ке лтірілге н. Алайда, жа с ұлға я ке ле қи я лды ң да му ы а да мны ң о йла у ти піне , біліміне , шы ға рма шы лы қ және ғы лы ми зе ртте у жүргізу тәжіри бе сіне ба йла ны сты әр түрлі де ңге йде көрініс бе ре ді. Ме кте п а лды то бы нда ғы ба ла ла рды ң қи я л про це сте рін ди а гно сти ка ла у ға және да мы ту ға үлке н көме к көрсе тілсе , о ла р о қу ма змұны н ме ңге ру де о нша көп қи ы нды қ көрме йтіндігі және қи я л про це сінің да му ы на үлке н үле с қо са ты нды ғы а ны қ ба йқа лды . Ба ла ны ң қи я л про це сте рін зе ртте у ге және да мы ту ға а рна лға н те сте рді Л.А .Ве нге р, В.В.Да вы до в, Д.Б.Э лько ни н, М.С.За к, О .И .Мо тко в, Г.Мю нсте рбе рг, То рре нс т.б. пси хо ло гта р жа са ға н. Зе ртте у ба ры сы нда ба ла ла рды ң қи я л про це сте рін ба ға ла у және да мы ту те сте рін жи на қта п, о ла рды па йда ла ну жо лда ры н а ны қта ды қ. Ба ла ла рды ң қи я л про це сін да мы ту ға а рна йы жа са лға н «Си қы рлы қа ла м», «Та ңға жа йы п құра лда р», «Е ге р о сы ла й бо лса » өтірік әңгіме құру ға және о ны а йтқы зу ға а рна лға н әдісте ме ле р па йда ла ны лды . Нәти же сінде ба ла рды ң қи я лы н, а у ы зша а йты лға н сөзді ты ңда у мәде ни е тін да мы ту ды ң е ң ти імді жо лы е ке ні дәле лде нді. Со ны ме н қа та р көпте ге н ди да кти ка лы қ о йы нда р э ле ме нтте рін, шы ға рма шы лы қ е се пте рді па йда ла ну ба ла ны ң қи я л про це сін же тілдіру ге өз үле сін қо са ты нды ғы на көз же ткізді. Со ла рды пси хо ко рре кци я лы қ ма ғы на сы н те ре ңде тіп па йда ла ну а рқы лы ба ла ла рды ң жа лпы ма ғлұма тты лы ғы н және и нте лле кту а лды қ қа біле тін же тілдіру ге мүмкіндікте р өте мо л. Қо ры та а йтқа нда , ме кте п а лды то бы нда ғы ба ла ла рды ң қи я лы н да мы ту а рқы лы о ла рды ң шы ға рма шы лы қ та ла нты н о я ту ға үлке н мән бе ру ке ре к е ке ні дәле лде нді. Ди пло мды қ жұмы ста жи на қта лға н ма те ри а лда рды ме кте п пси хо ло ги я лы қ қы зме тінде және «пе да го ги ка -пси хо ло ги я » ма ма нды ғы бо йы нша да я рлы қта н өтіп жа тқа н сту де нтте рге әдісте ме лік құра л ре тінде па йда ла ну ға бо ла ды . Сондай-ақ, біздің қортындымыздың практикалық материалдарының маңызының мәнділігі мектеп жасына дейінгі балалар және тәрбиешілердің оқыту - әдістемелік нұсқауларында қолдануларына болатындығы. Дарынды және ерекше қабілетті балаларды психологиялық педагогикалық оқыту, дарынды балаларға арналған білім беру ұйымдарының педагогтары мен психологтарының жұмыстарын ұйымдастыруға білім, икемділік және біліктілік болуды ұсынады, осыған орай арнайы оқу құралдарын пайдалану қажеттілігі туындайды. Дарынды балаға көңіл бөлу тек мектеп қабырғасындағы уақытпен шектелмеуі керек. Тәжірбие қортындылары көрсеткендей, дарынды адамдар мамандық игеру барысы мен шығармашылықпен айналысу кезеңінде қиналады. Бір сөзбен айтқанда талантқа қамқорлық үнемі қажет. Бұны жалпы психологиялық сауаттылықтан бастау тиіс. Дарындылықты ұштауға, жетілдіруде арнайы мектептер, сол салада дайындалған мұғалімдер, арнайы оқулықтар ал ең бастысы осы қасиеттің бар екеніне сенетін және оны мойындайтын көзқарас қажет. Қазақстандағы ерекше контингенттегі оқушылардың жүйелі жұмысын жетілдіруге, әлемдік қоғамдастық тәжірибесі бойынша дарынды балалармен диагностикалық жұмыс жасау, оны болжап, оқытушылар мен психологтарды жаңа әдістемелермен қаруландырып, дарынды балалардың технологиясының пайда болуына зерттеу нәтижелері көмектеседі деп сенеміз. жүктеу/скачать 461,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|