314
Бұл ескертпеміз тек «Едіге» жырының басылымдарында ғана
емес, өзге де басылымдарда да айтарлықтай орын алып келе жатқанын
көрсетелік.
Кешке қарай Тайбұрыл
Жын қаққанға ұсады.
Құнан
менен құлжаның
Ұзатпай алдын тосады (Ақсауыт. - I том. - Алматы: Жазушы, 1977.
- 59-бет).
Мұнда көрсетілген сөз –
құнан
емес,
құлан
болуы керек. Екінші
мысал: Қосынның қалған елінде Орал дейтін бір батыр (сонда, 120-
бет).
Орал
емес,
Орақ
деп оқу керек. Тағы да: Сөйлесін жаршың са-
рындай (Үш ғасыр жырлайды. - Алматы: Жазушы, 1957. - 161-бет).
Жаршың
емес,
жыршың
болуы керек. Сәлем сөздің анасы, Әлек
алған данасы (сонда, 87-бет).
Әлік алған
болса керек. Еркініп садақ
асынған (сонда, 127-бет).
Беркініп садақ асынған
болуы керек. Бір
атқышшыл сұмға кез (сонда, 251 -бет). Дұрысы –
атқышыл
– көне
тұлға, «мерген».
Мұндай қателер жеке ақын-жыраулардың шығармалары басылған
кітаптардан да табылады. Мысалы, Дулат ақынның: «Еркін өсіп ер
жеткен Ерекше туған
көбекпін
» деп жазылған жолдарында (XVIII-
XIX ғасыр ақындары. - Алматы, 1962. - 78-бет)
көбекпін
емес,
көбең-
мен
болуы керек, өйткені алдыңғы жолдардың ұйқасы – «тел емдім».
Мұндай емлелік жаңсақтықтарды ондап емес, жүздеп теріп шығуға
болады. Сондықтан басылым беттерінде бейтаныстау немесе сол
жерде түсініксіз сөздер ұшырасып қалса, оларға сын көзімен қарап,
бұл өлең жолдарының өзге басылымдағы түрлерімен салыстырып
(іздестіріп), дұрысын алу керек.
Тілдегі ескіліктерді
Достарыңызбен бөлісу: 
