335
теориялық негіздері мен ізденіс принциптері қандай деген мәселелер
сөз болмақ. Сонымен қатар әр кезеңге қарай пайда болып жататын
жаңа қолданыстарды 1) әдеби тілге енген немесе ену әлеуеті (потен-
циалы) бар сөздер (олар нормативті сөздіктерге енеді немесе норма
ретінде ұсынылады), 2) ауызекі сөйлеу тілінде орын алып жатқан,
әдеби нормаға сай келмейтін жаңа қолданыстар деп ажыратып қарау
керектігі де айтылып келеді. Мысалы, француз тілінің неология-
сы әдеби норманы реттеуге, әдеби тілдің лексикалық қазынасының
толығу, жүйелену, даму процесін танытуға күш салса, Америка
зерттеуші-неологтары жаңа қолданыстар сөздігінің күнделікті, сөйлеу
тіліндегі бірліктерді тіркейтін түрін (сөздік типін) қош көреді екен
(бұлар – XX ғасырдың 70-80-жылдарының мәліметі, ал қазіргі, яғни
соңғы 10-15 жылдардағы шет тілдердегі неологиялық ізденістер мен
сөздік типтері туралы арнайы танысып, жеке сөз ету керек болады).
Осыған орай жаңа сөз қолданыстарын тіркейтін сөздіктер көбінесе
екі түрлі: а) тіркеп отыратын (фиксирующий); ә) нормативтік, яғни
әдеби нормаға енген бірліктерді көрсететін болып келеді. Сондықтан
тіркеуші сөздіктердегі бірліктер көбінесе шартты және тарихи
сипатта болады, дәлірек айтсақ, ол жаңалықтар
Достарыңызбен бөлісу: