Кримииалистиканың ұғымы, пәні, обьектілері және мақсаттары
Атылатын қару іздерінің сипаттамасы
жүктеу/скачать 19,7 Mb.
|
Криминалистика - альбом 1
| Атылатын қару іздерінің сипаттамасы.
Сот баллистикасының ғылыми негіздеріне сыртқы және ішкі баллистикаға жіктелетін ату процесі жөніндегі бөлімі, сонымен бірге ату іздерінің объектілерде, оқтар мен гилъзаларда қалыптасу зандылықтары жатады. Ішкі баллистика жалындаушы құрамның атылуы жүзеге асатын капсюльді тесіп ұрудан басталады. Жалын сәулелері капсюль ұясына кіріп, бытыра қуатынды. Бытыра қуатының жануына және белгілі бір қысымның жетістігі мен оқтың ішіндегі снаряд бытыра өздерінің қысымы арқылы ствол каналымен қозғала бастайды. Снарядтың және оларды жетелеуші бытыра газдарының канал стволынан шыққаннан кейін ішкі баллис-процесі аяқталады. Яғни, ішкі баллистика процесі оқтың қаруға кіріп шыққанға дейінгі процесте жүзеге асады. Сыртқы баллистика бойынша атудың негізгі және әрекеттері зерттеледі. Атудың негізгі факторы - бұл снарядтың тосқауылдан ағытылған әрекеті. Ату ізінің негізгі деректемесі болып маңыздылығы бойынша әр түрлі бөгет өзгерістері табылады. Бөгетке зиян тигізерде оқпен бір тесік құралады. Көптеген бір-екі метірге ұшатын оқ бір зиян тигізеді, одан арғы қашықтықта бірнеше залал тигізіл үзіліледі, ол оқтардың шашырау саны мен ауданы, ара қашықтығы өскен сайын ұлғая береді. Із қабылдаушы объектінің өзгеру саласы бойынша барлық атылатын қаруларды енушісіне беткі қабатты деп бөлуге болады. Атылудың қосымша деректемелері оның негізгі факторының шығарушы және қосылушы әрекеттерімен, құбылыстарымен сипатталады. Оларға: - қарудың қайтарымы және нышанаға рефлекторлы ұрылуы; - ствол каналынан үлкен жыадамдықта қызған бытыра газдарын лақтыру; - снаряд залал шеттерімен қатынасы. Гильзада атылатын қару іздері мына жағдайда қалады: а) оқтау - магазинді иілдіруден, қысыманың алдыңғы сырт қабатынан, оқ салушыдан, ысырманың алдыңғы кесінен және тастаушысының ілушісінен; ә) ату - ұру салдарынан, оқты ұстаушыдан, оқ салушының қабырғаларынан; б) атылған гильзаны алу, лақтырушының тісінен, салушыдан, көрсеткіштен. Кескінді тайғанаушы - жаптырмалы атушы құрал іздердің спецификалық көріністері тән. Оқтаған атылушы құрал бедері-кесінді сызық ізде оқтың тесу іздері, жақын жерден ату іздері яғни бұл жағдайда пайда болады: - Қаруды оқтау кезінде. - Қаруды ату салдарынан пайда болады. Атылатын қаруды қолдануды табу, түсіру, қарау алу арнаулы анықтамаға ие. Атылатын қаруды, гальзаларды, оқтарды, патронды, дробьтарды табу осындай объектілерді басқа арасынан оқиға болған жерден, сонымен бірге басқа табылуы мүмкін орындардын бір мақсатта іздестіруді ұғындырады. Ату іздерін тіркеу үшін бірнеше әдістермен құралдар қолданылады. Біріншіден, атылған оқты қолдану ізі оқиға болған жерді суретке түсіру жүзеге асырылады. Екіншіден, атынатын объектінің бөлшекті өлшеуші дайындалады. Үшіншіден, объектілер қарастырылып, тексеру қорытындысы тергеу әрекетінің хаттамасылда көрсетіледі. Атылатын оқты карау қауіпсіздігінің арнаулы түрлерін сақтау талабы: оқты жіберуші ілмектің басылып кетпе ін қадағалау керек, қарудың аузын жоғары ұстау, оны құлып, қарудың бетіндегі трасологиялық және басқа сі тағы іздерді құртпау. Атылатын қару келесі бағыт бойынша сипаттал, маркировкаға, ұрып жіберуші механизмге иелі қарудың ірі жүйесі, қару моделі, жарықта қарағандағы ствол каналының жағдайы. Ствол каналында бытыра иісінің болуы немесе болмауы, басқа да қару іздерінің болуы мен сипаты. Хаттамада міндетті түрде объектілерді алу әдісі қаттау сипаты көрсетіледі, сондықтан хаттаманың құны іздермен және кезекті жұмыстармен қатар жалғасады. Объектілер мен іздерді жалғастыра зерттеуге олар: сақталуы мен қажеттігін қамсыздандыру үшін алғаш орыннан белгіленіліп көрсетілуі тиіс. Оқтар мен гильзалар тексеріс алдында бірден алынады, суретке түсіріледі, содан кейін бөлек пакеттер мен қораптарға салынады. Сезіктіден қаруды алу мына мәселелерді анықтау максатында сот баллистикалық идентификация сараптамасын тағайындайды: - оқиға болған жерден табылған гильзаның алынған қарудан атылғанын немесе атылмағанын анықтау; - жәбірленуші өліктің киімінен табылған оқтың салыстырылушы қарудан атылғанын немесе атылмағанын аныктау. жүктеу/скачать 19,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|