67.Қазақ графикасын ауыстыру мәселесі: ұсыныстар, жоба. БАҚ арқылы пікір жазыңыз. Латын әліпбиіне көшу мәселесі туралы ұсыныс, пікірлерді tilalemi.kz; ult.kz және т.б ресми сайттарға жүгіне отырып талқыладып көрген едік.
Елдің тұңғыш президенті Н.Назарбаевтың сөзі бар: «… қазақ тілін біртіндеп латын әліпбиіне көшіру жұмыстарын бастауымыз керек. Біз бұл мәселеге неғұрлым дәйектілік қажеттігін терең түсініп, байыппен қарап келеміз және оған кірісуге Тәуелсіздік алғаннан бері мұқият дайындалдық». Енді осыған сүйене отыра қоғамда жаңа өркениетке деген бетбұрыстың орын алып жатқаны белгілі, әрине оған қарсыларда да қолдаушыларда жетерлік.
Елбасы «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында 2025 жылдың басынан бастап латын жазуына ауысуға кірісуіміз керектігін және алдағы уақытта бүкіл саладағы құжаттар мен оқулықтар да осы қаріппен жазылуы керек екенін шегелеп,астын сызып айтты. Және де, Басшылыққа қазақ жазуының латын юазуына көшуінің сиапттамасын жүйелі түрде жасауды тапсырып, уақыт оздырмай бұл істі қазірден бастап істеу керектігін айтты. Бұл жөнінде іс-шараларда атқарылуда, алайда дәл осы бетбұрыс жайлы қазақтың зиялы қауымдары нендей пікір білдіргендеріне шолу жасасақ:
Бекен Сағындықұлы:
- Иә, бұл мәселе осыдан 5 жылдың алдында көтерілді. Бұл мәселенің өзектілігі айтпаса да белгілі, мен ьұны қолдайтындардың қатаырананмын. Себебі біз латынға көшсек ел ахуалы жахандық дамуға тез ілесетін еді әрі түркі халықтарымен бір аспан астында бірге өмір сүрген соң олардан ажырап қалмауымыз керек, ұлт болашағы үшін дұоыс қадам-латын жазуына көшу-, деген еді
Нұрбол Жайықбаев:
- Қазақ газеттері, оқулықтар, әдебиеттер бәрі-бәрі латын қаріпінде жазылғанын елестетіңізші. Бұл бір сондай жүйелі әрі тартымды жазу емеспе. Жастарымыз ағылшын тілін білгендіктері үшін латын жазуын тез-ақ меңгеріп алады, мұннан бір қиындық шығады деп ойламаймын. Латын әліпбиі-болашақтың айқын кепілі. Әрі орыстың ықпалынан арылудың бірден-бір жолы дер едім-, деді
Тұжырымдама:
«Латыншаға көшудің терең тарихы бар. Бұл-бүгінгі заман талабы. Кез-келген дамығыш елдің алға қойған жалпыұлттық мақсаты болуы шарт-біздің ұлттың мақсаты күллі түркілермен терезесі тең күйде латын қаріпінде еркін жазып, оқи білу болуы тиіс»-, деген еді.
Менің ойымша осынша жүйелі дәлелдерден соң латынға қарсы болу-көзі ашық, көкірегі ояуадамның ісі саналмас дер едім. Әлем өркениетінен шет қалғымыз келмес-латын қаріпіне барынша жылдам көшуіміз қажет деп санаймын.
