55.Емле ұстанымы – кез келген жазба тілдің орфографиясында ұстанатын негізгі принциптері. Тіл тарихында жазу мен ұлттық жазба мұралар мәселесіне арнап ой қозғау қашан да маңызды екендігі түсінікті деген ойдамын.Жазу мен емленің қалыптасуы әліпбимен сабақтасып жатады.Қазақ тілі емлесінің негізгі ережелерін екі мың он сегізінші жылғы он тоғызыншы ақпандағы нөмірі алты жүз отыз жетінші жарлығына сәйкес бекітлген әліпби негізінде А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты әзірледі.Жоба институттың өзі әзірлеген «Қазақ орфографиясының ережелерінің тұжырымдамасы» негізінде алынды.Негізінде тілдік жүйеде жазу үш принципке бөлінеді: морфологиялық, дәстүрлі-тарихи, фонетикалық.
Морфологиялық принцип – бастапқы яғни дәлірек айтқанда түбір тұлғасы сақталынып жазылады.Демек айтылуынша жазылмайды деген сөз.
Дәстүрлі -тарихи принцип – тілде қалай қалыптасса сол қалыптасқан тұл,асы жазылады.Әуелгі тұлғасы бойынша жазылмайды.
Фонетикалық принцип- дыбыстық заңдарға сүйеніп жазылады. Демек, айтылмы және де естілмі негізінде жазылады.Мысал келтіре кетсем: жаздыгүні, сексен, бүгін, жауын, белбеу,сияқты тағы да басқалары.
Қазақ орфографиясының негізгі ережелері қазақ алфавитінің дұрыс жазу ережелерінің ғылыми негіздерін айқындай түсетін лингвистикалық нормативті құжат болып табылады.Сол себепті де, қазақ тілінің емле ережелері де нормативтік құжат ретінде қолданылады. Осы құжатқа жататындар тізіміне лексикографиялық еңбектер мен құралдар, анықтағыш құралдар жатады.
56.Орфограмма-жазу тұрпатының негізгісі Орфограмма бұл сөзді өзінің белгілі бір орфографиялық ережесіне тән жазуы. Бұны оқыту барысында ең басты міндеттің бірі көзшалымды қалыптастыру немесе жазып қойған мәтінің арасынан орфограмманы өзінің айрықша белгілері арқасында көзбен тез шала білу керек. Қандай да бір орфограмманы таңдау міндеті көрсетілген азғана нұсқаулықты орфограммалық ереже деуге де болады. Және сөйлеу, есту тіпті көруде және мотерикалық жадының қатысуы бұл орфографиялықлық дағдыларды қалыптастыру кезінде болады. Есту жадысы негізінен есте сақтауға бағытталған, яғни морфема мен фонемаларды есте сақтау десекте болады. Ал жазып алу, бұл фонемаларды әріп ретінде жазу барысында іске асады. Тіпті оқушыларға сабақ барысында осы үшін түрлі диктантар алынады. Көру жадысы есте сақтауымыз арқылы жазу және көшіру кезінде іске асырылады. Сөйлеу жадысы бүл сөздерді буынға дауыстап бөлу барысында, айту барысында ауызымыздағы бұлшық еттерінің қозғалысы арқылы жүзеге асады. Моторикалық жады болса бір сөзде қайта-қайта жазу барысында жүзеге асады. Тәжірибеде көріп отырғаныңыздай, емле ережелерін үйрету кезінде орфографиялық жадының бағана айтылған барлығын есте сақтауымыз керек
Мынаны басқаша жаза алмадым ренжімеңдерші, не істейтінімді білмедім сұрағы біртүрлі екен плагияттан өтпей жатыр қалай жазуға тырыссамда
