Лекциялық кешен 1- тақырып. Психология туралы түсінік
Студенттердің өздігінен дайындалуына арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 114,12 Kb.
|
Дәрістер
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың жоспары
- Қабылдау туралы жалпы ұғым Адамға тікелей әсер ететін заттардың я құбылыстардың адам анализаторларында тұтастай бейнелену процесін қабылау
| Студенттердің өздігінен дайындалуына арналған сұрақтар:
Вебер – Фехнердің психофизиологиялық заңдылықтарына талдау. 7-тақырып. Қабылдау Сабақтың жоспары: 1.Қабылдау туралы жалпы ұғым. Қабылдаудың физиологиялық негіздері; 2 Қабылдаудың заңдылықтары. Апперцепция. 3. Қабылдаудағы фон және фигура. Қабылдау туралы жалпы ұғым Адамға тікелей әсер ететін заттардың я құбылыстардың адам анализаторларында тұтастай бейнелену процесін қабылау дейді. Тұтас, мағыналы түрде, затты бейнелеп қабылдау бірнеше түйсіну анализаторлары арқылы іске асады. Түйсінумен салыстырғанда, қабылдаудың айырмашылығы заттарды, нәрселерді, құбылыстарды тұтастай сәулелендіруінде. Адам дүние бейнесін қабылдағанда заттардың сипаттары мен қасиеттері жекелеп бөліп алмай, түсі, түрі, иісі, дәмі, дыбысы сияқты сипаттарын біріктіре отырып тұтас қабылдайды. Осының өзінен қабылдау мен түйсіктің органикалық бірлікте екендігі көрінеді, себебі заттың сипаттары оның өзінен бөлек кездесуі мүмкін емес, заттың өзін оның сипаттарынан бөліп қарауға болмайды. Түйсіктер – қабылдаудың бір бөлігі, қабылдау - түйсіктердің жиынтығы. Бірақ бұндай бірлестік олардың арасындағы өзіндік қасиет, айырмашылығын жоя алмайды. Қабылдаудың айырмашылығы сан жағында (оған бірнеше түйсіктердің кіруінде) емес, сапалық жағында да болады, мәселен, алманы қабылдағанда дөңгелек, қызыл, тәтті т.б. сипаттарын санау арқылы емес, оны белгілі заттың бейнесі деп танып қабылдаймыз. Мелодияны қабылдағанда оны жай ғана дыбыстың қосындысы деп қараймыз, ең алдымен сол дыбыстардың гармоникалық үйлесімі, дыбыстың үндесіп сәйкестенуі деп танимыз. Адам дыбыстың биіктігін, күшін, тембрін түйсініп отырумен қатар, басқа біреудің дауысын, судың сарқырауын, балалардың айқай-шуын, трамвайдың салдарын айырып ұғына алады. Сауатты адам, транскрипциясында әжептәуір айырмашылық болмағанымен, өзіне меншікті тұтастық ерекшеліктері сақталса болғаны, алфавиттің көрінген әріпін тани алады. Мысалы, А әріпінің танылатын ерекшелігі – ортасынан көлденең сызықпен қосылатын бір-біріне басы түйісіп тұрған екі сызық. Бұл тоғыз түрлі жазылған әріптің бірінен-бірінің айырмашылығы әжептәуір, сөйте тұрса да оның А әріпі екенін біз қиналмай-ақ тани кетеміз, өйткені жеке элементтерінің бір-біріне қатынасы сақталған. Әдетте адам қабылдаған объектілерін атап отырады, басқаша айтқанда, бұл процеске екінші сигналдық система да қатысады. Қабылдау процесі бейнелеп отырған затты түсінуді, аңғаруды, адамның өткен тәжірибесімен байланыстыруды тілейді. Бұл айтылғандардан қабылдау процесінің, түйсікпен салыстырғанда, анағұрлым күрделі екендігін көруге болады. жүктеу/скачать 114,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|