Ұлттық экономиканың БӘсекеге қабілеттігі
жүктеу/скачать 202,53 Kb.
|
ұлттық экономика гму
- Бұл бет үшін навигация:
- Орташа әлемдік мөлшері 9300
- Бекітуге арналған сүрақтар
- Тақырып 5. Қаржы секторының бәсекеге қабілеттілігі: теориялық және практикалық мәселелер
- Дәріс мақсаты
Бекітуге арналған сүрақтар: 1. Қазақстандағы адами даму индексі көрсеткіштері және әлем елдерінің адами даму индексі бойынша рейтингі. 2. Әлем елдерінің жан басына шаққандағы ЖІӨ-нің өсу көрсеткіштері. Тақырып 5. Қаржы секторының бәсекеге қабілеттілігі: теориялық және практикалық мәселелер 1.Қаржы секторы: бәсекеге қабілеттілікті талдаудың теориялық алғышарттары 2.Қазақстанның қаржы секторының қызметін талдау 3.Бәсекеге қабілеттіліктің SWOT-сараптамасы 4.Жоғары бәсекелестікке қабілеттілікті қалыптастыру мәселелері Дәріс мақсаты: Білім алушыларға қаржы секторының бәсекеге қабілеттілігі туралы ақпарат беру Негізгі сөздер: Институционализм Инвестиция Менежмент 1. Ұлттық экономиканың бәсекге қабілеттілігі жекелеген секторлардың бәсекеге қабілеттілігіне тәуелді. Қазіргі кезеңде елдің экономикада Қаржылық сектордың маңызы өсуде. Бәсекеге қабілеттіліктің теориялық сараптамасы, тарихи-институтционалдық позиция бойынша аталған сектор ұлттық жинақ (қор) мен инвестицияның интеграторы ретінде болады (А.Смит), рынокты қаржылық инвестициялау факторы (Й. Шумпетер), шаруашылық даму шарты (Х.Мински), ақша акселераторы (Д.Акерлоф). Қазіргі даму кезеңінде қаржы секторы экономиканың экспорттық және ішкі бақылау секторының арасындағы трансмиссия және аллокация ресурстарының механизміне айналуда. Олар қаржы ағымының салалар мен аймақтар, экономикалық сектор мен сфера арасындағы қозғалыс католизаторлары болып табылады. Бәсекеге қабілеттіліктің даму факторларының кезеңдері: 1-кезең. 19-ғасыр. Қаржы менеджментінің дамуы еңбектің бөлінуі және стандартталуы, жаппай өндіру мен акционерлік капиталдың өсуімен байланысты болды. Ол бірқатар ірі темір жол салу, мұнай өңдеу және химия, электротехника, машина жасау және тамақ өнеркәсібі және т.б. бөлінді. Ол әкімшілік және техникалық, сервистік және қаржылық функцияларды орындады. Ақпаратты коммуникациялық технологиялар дамымады және олардың маңызы да болмады. 2-кезең. 20-ғасыр. Жоғары қарқынмен ақпаратты-коммуникациялық технологиялар ендіріле бастады. Жоғары деңгейде әлеуметтік факторлар мен гуманитарлық факторлар реттеле бастады, менеджментте әлеуметтік жауапкершілік өсті. 3-кезең. 21-ғасыр. Қаржы менеджментінің әрекет етуші моделі жаһандану процесіне байланысты түбегейлі өзгерді. Ақпаратты коммуникациялық технологиялар бизнес динамикасына шектен тыс әсер ете бестады. Қаржы менеджментінде компьютер технологиясы таратылды. Универсалды қаржы институттары қалыптасып, олар өздеріне көтерме және бөлшек, инвестициялық және сауда бизнесі, сақтандыру және жинақтаушы зейнетақы қорларын басқару, жеке капиталға элиттік қызмет, менеджмент тәуекел мен логистиканы қосты. Электрондық бизнестің – метакапитализм эпохасы – білім мен ақпаратқа негізделді. 2.Қазақстанның қаржы секторындағы маңызды орны бар банктік сектор макроэкономикалық жағдайда жақсы дамуда. Мысалы, «несие/ЖІӨ» көрсеткіші соңғы 6 жылда 15-тен 79%-ға, ал «активтер/ ЖІӨ» 24-тен 61%-ға өскен. Кесте 7. Қаржы секторының бәсекеге қабілетті ішкі шарттары, 2011-2015ж
Сақтандыру және зейнетақы секторында активтерді ЖІӨ-ге қатынасы 2011-2016 ж.ж.: сақтандыру 0,5-тен 1,3%, зейнетақы 6-дан 9,5%-ға өскен. Бұл қатынасқа КАSЕ (Қазақстан Қор биржасы) қор биржасы келісімдерінің көлемін қоссақ, ЖІӨ 3,4 есе өседі (47-ден 166%). Қаржы институттарының қызметі сауда салалары, құрылыс және жылжымайтын мүлік ағымдарына негізделген. Олар: мұнай газ өндірісі және металлургия өнеркәсібі, транспорт пен инновация салаларына жетіспейді. Банк жүйесінің тұрақтылығы Альтман индексімен сипатталады. Бұл индекс сараптамасы, Қазақстанның банк жүйесіндегі әрекеттерінің дамып өсуыне қарамастан, банкрот болу мүмкіндігі өте жоғары (8- кесте). Ресей мен Қазақстанда бірнеше жыл аясында үлкен тұрғын үй құрылыс «шары» пайда болды. Қалай болса да, бұл «шар» жарылып, банк сферасының дағдарысы күрт өсіп кетеді. Кесте 8. Банк жүйесіндегі тұрақтылық: «шарлар». Қазақстандағы жылжымайтын мүлікті несиелендіру, 2011-2014 ж.ж.
3. Қаржы секторының тұрақты түрде дамуын қалыптастыру үшін тиімді қызмет жасаушы кредиттік, депозиттік және инвестициялық саясат жүргізу және тәуекелді басқару жүйесі болуы тиіс. Әлемдік Банк деректері бойынша банк секторының орташа шоғырлануы деңгейі ескеріледі. Бұл деңгей елдегі ірі 3 банктің елдің банк секторындағы активтерінің үлесі арқылы анықталады. Қазақстанда осындай үш ірі банктің үлесі 0,62% шамасында. Салыстыру үшін: Австралияда – 65%, Бельгияда – 64%, Швецияда - 89%. Әлемнің 79 елі бойынша бұл көрсеткіш орташа көлемде 0,72%ды құрайды. Біздің елімізде аталмыш көрсеткіш өте төмен болып отыр. Қазақстанның банк секторының әлсіз тұстары ретінде төмендегілерді атап өтуге болады: қысқа және орта мерзімді ресурстарының жеткіліксіздігі; инвестициялық салымдар үшін теңгелей қаржылық құралдардың тапшылығы; ақпараттық жүйелердің тиімділігінің төмендігі; банк секторының нақты секторға тәуелділігі, оның ішінде, шикізат экспортына. Мұндай тәуелділік банктердің кредиттік ставкалар деңгейінің жоғары болуына әсер етеді. Дамыған елдерде ставкалар деңгейі біршама төмен. Мысалы, 2016 жылы АҚШ-та - 4,0%, Жапонияда – 1,8%, Канада – 4,3%, Ресейде – 12,2%, Украина – 18,8%, Беларусь – 19,9%, Қазақстан – 13,3% болды. 4. Жоғары бәсекеге қабілеттілікті қалыптастыру үшін төмендегідей мәселелер шешілуі тиіс: - топтастырылған (шоғырландырылған) бақылау жүйесін жетілдіру, қаржылық ашықтық, меншік құрылымдарымен капитал бойынша жаңа келісім орнату, активтерді классификациялау, банктердің монополизациясы және бәсекеге қабілеттігі (әртараптандыру, диверсификация, технология, клиенттерге қызмет көрсету); - салық саясатын қайта қалыптастыру. Төлемдер мен салықтарды банктер мен Web-дүңгіршектері төлеу механизмін енгізу. Алтынға НДС бойынша 0-дік мөлшерлемені қайта қалыптастыру; - валюталық режимді либерализациялау; - қаржы жүйесіндегі бәсекеге қабілеттілікті өсіру. Шетел банктері қызметін қаржылық тұрақтылық шартымен есептеу. жүктеу/скачать 202,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||