Дене өлшемдерінің ұлғаюымен қатар, бас миында да физиологиялық өзгерістер жүреді. 5 жастағы баланың бас миы өлшемі бойынша ересек адамдағыдай болады. Жүйке жүйесін құрайтын 100 немесе 200 миллиардтаған арнайы жасуша – нейрондардың дамуы эмбриональды жəне фетальды кезеңде жүзеге асып, туылу сəтінде аяқталады. Глиальды жасушалардың дамуы 2 жасқа дейін созылады. Ерте балалық жаста орталық жүйке жүйесінің жетілуі – миелиндену жүреді. Моторлық рефлекстері жəне көру анализаторы өткізгіш жолдарының ,миеленденуі ерте балалық шаққа сəйкес келеді. Одан соң күрделі қимылдарды ұйымдастыруды қамтамасыз ететін қозғалтқыш жолдар, ақырында зейінді, көру-моторикалық кординацияны, ес жəне үйрену процестерін басқаратын талшықтар, жолдар жəне жолдар миелинденуі жүзеге асырылады.
Қимыл дағдыларының дамуы.
Мектепке дейінгі кезеңде балалар қимыл дағдыларын жəне сапасын жетілдіреді.
Мектепке дейінгі кездегі баланың моторлық дамуы
2жас
3жас
4жас
5жас
Аяқты алшақ тастап
Жүру жəне жүгіру
Жүгіру
темпін
Гимнастикалық
жүреді
жəне
жан-
кезінде аяғын
өзгерте алады
бөренемен
жүре
жағына
қарай
бұрынғыдан жақын
алады
теңселеді
қояды
Жүгіру жəне жүру
Жоғарға өрмелейді, итереді, тартады, жүгіреді, бір нəрсені екі қолымен мықтап
ұстай алады
кезінде тепе-теңдікті оңай ұстайды; икемді əрі толқынды қозғала алады
Ебедейсіз ырғақты қозғалады; секіреді
Икемді ытқиды; бір аяғымен тұрады
Аз-кем төзімділікке ие
Заттарды бір қолымен алады
Үлкен күшті,
төзімділікті жəне қозғалыс координациясын көрсетеді
Ілгек тағады, бауын байлай алады
Заттарды екі қолымен алады
Қағазға сызбалар жазады; кубиктерді бір топқа
жинақтайды
Қарапайым қарындашпен қарапайым формалар жəне фигуралар суретін салады; кубиктерді құрастырады
Жазба құралдарымен, ыдыспен жəне басқа да тұрмыстық заттармен жұмыс жасай алады
Балалар көп жағдайда өзін жəне əлемді түсіну үшін жəне білімінің дамуын тексеру үшін өз денесін пайдаланады. Мысалы, бала өзенге əр түрлі мөлщердегі тасты лақтыра отырып, оның салмағы, күші, траекториясы туралы мəліметтер қабылдайды.
Ерте балалық шақтың мəселесін Пиаженің бақылауларына сүйене отырып қарастырамыз.