М6 бп тк mtta «Мәтінді тілдік талдау әдістемесі» п ә н н І ң о қ у- ә дістемеліккешен І
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
bekitilgen 2023 matin pmno umkd
- Бұл бет үшін навигация:
- Білімді бекіту, меңгерту сұрақтары
- Дәріс-3.Бастауыш сыныпта мәтінмен жұмыс істеу түрлері
- Мәтін және оның түрлері.
| Пайдаланылатын әдебиеттер:
1.Маретбаева М.Әңгімелеу мәтіні : Монография. - Қарағанды : "Болашақ-Баспа", 2013. - 165 б. ; (ҚР Білім және ғылым мин-гі; Қарағанды "Болашақ" университеті) 2.Әдебиет теориясы: Антология [Мәтін] = Literary theory: An Anthology : Оқулық. 4-ші том / Дж. Ривкин мен М.Райанның ред.; Ауд.: Ә.Шәріп. - 3-ші басылым. - Астана : "Ұлттық аударма бюросы" қоғамдық қоры, 2019. - 452 б. ; ("Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық" жобасы ҚР Тұңғыш Президенті - Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен "Рухани жаңғыру" мемлекеттік бағдарламасы)https://openu.kz/ru/book/adebiet-teoriyasy-antologiya-4-tom Білімді бекіту, меңгерту сұрақтары: 1.Көркем мәтіндегі тілдік талдау әдістемесі туралы түсінік, оның басты тәсілдері мен принциптері. 2.Мәтінді оқушылардың жасына, дайындықтарына, білімі мен дағдылану дәрежесіне байланысты іріктеу. 3.Оқушылар мәтінді дұрыс қабылдау үшін жүргізілетін негізгі жұмыс түрлері. Дәріс-3.Бастауыш сыныпта мәтінмен жұмыс істеу түрлері 3.1.Бастауыш сыныпта мәтінмен жұмыс істеудің әдістері. 3.2.Тақырып туралы мұғалімнің кіріспе әңгімесі. 3.3.Өтілетін мәтінді мұғалімнің өзі оқуы. Мәтін және оның түрлері. Мәтін – бірнеше сөйлемдерден құрылған белгілі бір ойды, оқиғаны білдіреді. Мәтінде оқиға – хабарланады, баяндалады, әңгімеленеді, ал құбылыс – сипатталады, суреттеледі. Ол – өзара байланысқан сөйлемдерден,абзацтардан тұрады. Оған ат қоюға, жоспар құруға болады. Оның басталуы, негізі, соңы болады. Тақырып – мәтінде баяндалатын оқиға мен ойдың түйіні. Мәтінге әңгіме, өлең, жыр, ертегі сияқты жанрлар жатады. Мәтіннің мынадай түрлері бар: әңгімелесу, пайымдау, сипаттау. Әңгімелесу мәтіні – тек мұғалімнің өзі ғана емес, түгел сынып оқушылары қатысып, топта талқыланады. Қандай да бір оқиғаны баяндап, не істеді? Сұрағына жауап береді. Сипаттау мәтіні – бір нәрсенің бейнесін (затты) немесе табиғат көріністерін сипаттау. Қандай? Қалай?сұрақтарына жауап береді. Мысалы: Күзде жапырақтар сарғайып, айнала сары алтынға малынады. Пайымдау мәтіні – белгілі бір пікірді түсіндіреді, дәлелдейді және Не үшін? сұрағына жауап береді. Мәтін түрлерін сұрақ қою арқылы ажыратуға болады. Мәтіннің біріншісінде, сөйлеудің ауызша жөне жазбаша екендігі қарастырылады. Ауызша мәтін уақытпен байланысты болса, жазбаша мәтін кеңістікпен байланысты. Ауызша мәтіндер синтаксистік құрылымы жағынан жазбашаға қарағанда, анағұрлым қарапайымдау, эллипсистігі мол, мағыналық құрылымы бір-біріне ұқсастығыэкспрессивтік элементтері мол болып келетін мәтіндер. Екіншісінде, қарым-қатынас жасау формасына сәйкес, мәтіндермонологтік, диалогтік (кей ретте полилогтік те) болып бөлінеді. Бұл жердесөйлеудің түрі мен формалары бірігіп келіп, жазбаша мәтінде де, ауызшамәтінде де монолог пен диалог болатыны анықталады. Бастауышта мәтінмен жұмыстың маңызы – оқушылардың ойлау қабілетін арттыруға,сөйлеу шеберлігін қалыптастыруға,адами ізгі,эстетикалық тәрбие беруге,әдеби және тарихи деректерді түсіну болып табылады.Бастауыш сыныптарда «Әдебиеттік оқу»оқулығында мәтін бес түрлі қызмет атқарады. 1.Мәтін оқушыға білім береді. 2.Мәтін – оқуға үйрету құралы. 3.Мәтін оқушының ойын дамытады. 4.Мәтін тәрбиелік міндеттерді шешеді. 5.Мәтін арқылы оқушылардың тіл байлықтары дамиды. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|