(13-апта, 2 сағат)
Жұмыстың мақсаты: электрлік кедергіні жанама әдіспен өлшеу және өлшеу нәтижелерін бағалау кезінде тәжірибелік шеберлікті жинақтау.
Жұмыстың орындалу тәртібі
1. Сұлбаны жинаңдар (13.1-сурет). Омметрдің көмегімен және өлшеңдер.
13.1-сурет.
2. К кілтін 1-ші қалыпқа қойыңдар. Кернеуге үш түрлі мән бере отырып, кедергіні өлшеңдер. Тәжірибеден алынған мәліметтерді және есептеу нәтижелерін 13.1-кестеге енгізіңдер.__________________________________________________________
13.1-кесте.
Тәжірибе
№
| U |
I
|
RX
|
RНАҚ
|
γсал
|
В
|
А
|
Ом
|
Ом
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
3. К кілтін 2-ші қалыпқа қойыңдар. Кернеуге үш түрлі мән бере отырып, кедергіні өлшеңдер. Тәжірибеден алынған мәндерді және есептеу нәтижелерін 12.3-кестеге енгізіңдер.__________________________________________________________
13.2-кесте.
Тәжірибе
№
| U |
I
|
RX
|
RНАҚ
|
γсал
|
В
|
А
|
Ом
|
Ом
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
4. Тәжірибе нәтижелерінен кілттің екі қалпында RХ кедергісінің шамасы бойынша және салыстырмалы қателіктер бойынша қорытынды жасаңдар.
____________________________________________________________________________________________________________________________________
№ 14-зертханалық жұмыс. Конденсатордың сыйымдылығын және индуктивті катушканың индуктивтілігін жанама әдіспен өлшеу (12-апта, 2 сағат)
Жұмыстың мақсаты: конденсатордың сыйымдылығын және индуктивті катушканың индуктивтілігін жанама әдіспен өлшеу кезінде тәжірибелік шеберлікті жинақтау.
Жұмыстың орындалу тәртібі
1. Индуктивтілікті өлшеу
1.1. Сұлбаның элементтерін таңдап алып, оларды 14.1-суреттегі сұлбаға сәйкес өзара қосыңдар. Сұлбаны тексергеннен кейін оқытушы сұлбаны сынаудан өткізеді.
14.1-сурет.
1.2. К кілтін 1-ші қалыпқа қойыңдар. Индуктивтіліктің кернеудің үш мәнінде анықталады. Тәжірибеден алынған мәндерді 14.1-кестеге енгізіңдер. Индуктивтіліктің нақты мәні орташа мәні сияқты анықталады.
14.1-кесте.
Тәжірибе
№
| U |
I
|
LX
|
LНАҚ
|
|
В
|
А
|
Гн
|
Гн
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
1.3. К кілтін 2-ші қалыпқа қойыңдар. Тәжірибені жүргізу шарты дәл 1.2-пункттегідей болады. Тәжірибеден алынған мәндерді 14.2-кестеге жазыңдар.
14.2-кесте.
Тәжірибе
№
| U |
I
|
LX
|
LНАҚ
|
|
В
|
А
|
Гн
|
Гн
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
1.4. 1.2-1.3-пункттерден алынған мәліметтер бойынша кілттің екі қалпында индуктивтіліктің LX және салыстырмалы қателіктің шамалары бойынша қорытынды жасаңдар.
2. Конденсатордың сыйымдылығын өлшеу
2.1. Сұлбаның элементтерін таңдап алып, оларды 14.2-суреттегі сұлбаға сәйкес өзара қосыңдар. Сұлбаны тексергеннен кейін оқытушы сұлбаны сынаудан өткізеді.
2.2. К кілтін 1-ші қалыпқа қойыңдар. Конденсатордың сыйымдылығы кернеудің үш мәнінде анықталады. Тәжірибеден алынған мәндерді 14.3-кестеге енгізіңдер. Конденсатордың сыйымдылығының нақты мәні орташа мәні сияқты анықталады.
14.2-сурет
14.3-кесте.
Тәжірибе
№
| U |
I
|
СX
|
СНАҚ
|
|
В
|
А
|
мкФ
|
мкФ
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
2.3. К кілтін 2-ші қалыпқа қойыңдар. Тәжірибені жүргізу шарты дәл 2.2-пункттегідей болады. Тәжірибеден алынған мәндерді 14.4-кестеге жазыңдар.
14.4-кесте.
Тәжірибе
№
| U |
I
|
СX
|
СНАҚ
|
|
В
|
А
|
мкФ
|
мкФ
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
2.4. 2.2-2.3-пункттерден алынған мәліметтер бойынша кілттің екі қалпында сыйымдылықтың С және салыстырмалы қателіктің шамалары бойынша қорытынды жасаңдар. ___________________________________________________________
№15-зертханалық жұмыс. Амперметрлер мен вольтметрлердің өлшеу шектіктерін ток және кернеу трансформаторларының көмегімен кеңейту
(15-апта, 2 сағат)
Жұмыстың мақсаты: бір фазалы өлшеуіштік трансформаторлардың қосылу сұлбаларымен танысу, өлшеуіштік кернеу және ток трансформаторларын салыстырып тексеру және сипаттамаларын анықтау кезінде тәжірибелік шеберлікті жинақтау
Жұмыстың орындалу тәртібі
1. Өлшеуіштік кернеу трансформаторы.
1.1. Бір фазалы кернеу трансформаторын сынау. Кернеу трансформаторын сынау үшін электрлік қосылу сұлбасын жинаңдар (15.1-сурет).
15.1-сурет. Кернеу трансформаторын сынау үшін электрлік қосылу сұлбасы
Кернеу трансформаторын сынау
Тәжірибеде пайдаланылатын «Сеть» блоктарының ауыстырып қосқыштарының өшіп тұрғанына көз жеткізіңдер.
15.1-суреттегі электрлік қосылу сұлбасына сәйкестендіріп аппаратураны қосыңдар.
«Арнайы формалы кернеу генераторы» блогының А1 (212.2) параметрлерін қойыңдар:
«Форма» ауыстырып қосқышын синусоидалы кернеу қалпына;
- минималды шығыстық кернеу: шығыстық кернеудің «Амплитуда» реттеу тұтқасы сағат тіліне қарсы тірелгенге дейін бұралған;
- «Частота» реттеу тұтқасы сағат тіліне қарсы тірелгенге дейін бұралған (минималды жиілік– жуық шамамен 150…250 Гц қойылған).
А2 және А3 мультиметрлер блогының өлшеу шектерінің ауыстырып қосқыштарын айнымалы кернеу өлшеу шегіне (MY60 үшін «20 В») қойыңдар.
Бір фазалы қорек көзінде G1 қорғаныстық ажырату құрылғысын және автоматты ажыратқышты қосыңдар.
А1 кернеу генераторы блогының «Сеть» ажыратқышын және А2 және А3 мультиметрлер блоктарын және мультиметрлердің қорек көздерінің ажыратқыштарын қосыңдар.
А1 генераторының «Амплитуда» кернеуді реттеу тұтқасымен кернеу трансформаторының кірісіне кернеулер қатарын беріңдер. Мысалы, U1 = 1, 2, …,7… В. А1 генераторының шығыстық кернеулерінің толық диапазонын пайдалану қажет.
Трансформатордың кірісіндегі кернеуді U1 (MY60 мультиметрімен, А3) және шығысындағы кернеуді U2 (РС5000 мультиметрімен, А2) өлшеңдер. Өлшеу нәтижелерін 15.1-кестеге жазыңдар.
15.1-кесте.
Тәжірибе №
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кернеу , В
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кернеу , В
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Трансформациялық коэффициент сал. бірл.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Трансформатордың калибрлік сипаттамасын тұрғызыңдар. Кернеулердің ( және ) әрбір жұбы үшін трансформациялық коэффициентті есептеңдер ( , мұндағы - , өлшеу бойынша тәжірибелер саны).
Жүргізілген өлшеулердің қорытындылары бойынша трансформациялық коэффициенттің орташа мәнін анықтаңдар:
Тәжірибені жасап болған соң барлық блоктардың қорегін өшіріңдер.
2. Өлшеуіштік ток трансформаторы
2.1 Өлшеуіштік ток трансформаторын сынау. Ток трансформаторын сынау үшін электрлік қосылу сұлбасын жинаңдар (15.2-сурет).
Достарыңызбен бөлісу: |