Математика

 
 
«НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ» 
ДЕРБЕС БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫ  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
МАТЕМАТИКА  
Оқу жоспары 
 
 
2018-2019 оқу жылы 
 
 
2-сынып 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
2 
 
Мазмұны 
 
 
Ұзақ мерзімді жоспар .................................................................................................................. 3 
Орта мерзімді жоспарлар ........................................................................................................... 10 
1А бөлімі: Екі таңбалы сандар ................................................................................................ 10 
1В бөлімі: Сандарға жасалатын амалдар. Есептер ................................................................... 16 
1C бөлімі: Шамалар мен өлшем бірліктері .............................................................................. 27 
2A – Екі таңбалы сандарды қосу және азайту. Жүздіктер. ........................................................ 34
 
2B-тарау: Шамалар және олардың өлшем бірліктері ................................................................ 48
 
2 C-тарау: Жиынды және оның элементін белгілеу. 

және

таңбалары .................................. 56 
3А тарауы: Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы ............................. 65 
3B тарауы: Көбейту және бөлу. Есептер .............................................................................. 72 
3С тарауы: Сандық және әріптік өрнектер. Теңдеулер. Есептер ......................................... 81 
4A-тарау: Рационал (тиімді) есептеу тәсілдері ......................................................................... 91
 
4B-тарау: Есептерді шешу тәсілдері........................................................................................ 95
 
4C-тарау: Геометриялық фигуралар. Периметр. Аудан. ........................................................... 99
 
Сабақтың қысқа мерзімді жоспары ........................................................................................... 114 
Сабақ жоспары (шаблон) ......................................................................................................... 114 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
3 
 
Ұзақ мерзімді жоспар 
1-
тоқсан
 
2-
тоқсан
 
3-
тоқсан
 
4-
тоқсан
 
1A-бөлім: Екі таңбалы сандар 
 
 
 
(«Барлығы өзім туралы», «Менің 
отбасым 
және 
достарым» 
ортақ 
тақырыптарының 
контексінде*) 
2A-тарау 
– 
Екі 
таңбалы 
сандарды  қосу  және  азайту. 
жүздіктер  
 
(«Менің 
мектебім», 
«Менің 
туған  өлкем»  тақырыптарының 
төңірегінде)  
 
3А-бөлім: 
Геометриялық 
фигуралар және олардың өзара 
орналасуы 
 
(«Дені  саудың  –  жаны  сау!», 
«Салт-дәстүр  және  фольклор» 
ортақ 
тақырыптарының 
контексінде*) 
 
4А-бөлім: Есептеудің 
рационалды әдістері 
 
 
(«Қоршаған  орта»,  «Саяхат» 
ортақ 
тақырыптарының 
контексінде*) 
 
2.1.1.1  100
-ге  дейінгі
  сандардың 
құрылу  жолын  түсіну;    100 
көлеміндегі  сандарды  тура  және 
кері  санау;  олардың  натурал 
сандар 
қатарындағы 
орнын 
анықтау  
2.1.1.2 екі таңбалы сандарды оқу, 
жазу және салыстыру 
2.1.1.3  **екі  таңбалы  сандардың 
разрядтық  құрамын  анықтау, 
разрядтық қосылғыштарға жіктеу 
2.5.2.1  екі  таңбалы  сандардың 
графикалық 
моделін 
құру, 
разрядтық кестені қолдану
 
2.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – 
жүздікті құрастыру;           1000-
ға дейін жүздіктермен санау, 
жазу, салыстыру 
2.1.2.3** қосудың 
ауыстырымдылық, терімділік 
қасиеттерін қолдану 
2.1.2.5** - 300+200 
(3жүзд.+2жүзд.), 170-130 (17онд.-
13 онд.) түрінде ауызша қосу 
және азайтуды орындау 
2.1.2.8 – мынадай жағдайларда: 
34+ 23, 57-23; 45±19, 47+33; 80-
47, 100-35  екі таңбалы сандарды 
қосу және азайту алгоритмдерін 
қолдану 
2.1.2.7 мынадай жағдайларда: 
45±9,, 40-14,  100-35  ондықтан 
аттап, ауызша қосу мен азайтуды 
орындау   
2.4.3.1  -    100-ге  дейінгі  сандар, 
1000-ға 
дейінгі 
жүздіктер 
2.3.1.1  бұрыш  түрлерін  (тік, 
сүйір, 
доғал) 
бір 
бірінен 
ажырату 
және 
атау/тіктөртбұрышты, 
шаршыны, 
тікбұрышты 
үшбұрышты 
мәнді 
белгілері 
бойынша анықтау 
2.3.1.2  көпбұрыштарды  төбелер 
саны бойынша жіктеу  
2.3.2.1 
нүктелі 
қағазда 
кесінділер, 
түзулер 
мен 
геометриялық 
фигураларды 
орны,  қозғалыс  және  бағыты 
бойынша  нұсқаулыққа  сәйкес 
сызу 
2.3.2.2 тік бұрышты сызу 
2.4.3.2 
берілген 
заңдылық 
бойынша  тізбекті  құрастыру, 
тізбектегі 
заңдылықтың 
бұзылуын табу
 
2.1.2.3 қосудың 
ауыстырымдылық, терімділік 
қасиеттерін тиімді есептеулер 
жүргізу үшін қолдану 
2.2.1.5 
екі 
амалдан 
артық 
жақшалы  және  жақшасыз  санды  
өрнектерді салыстыру 
2.2.1.6 екі/үш амалды жақшалы 
және жақшасыз өрнектере 
арифметикалық амалдардың 
орындазайту тәртібін анықтау, 
олардың мәнін табу
 

 
4 
 
тізбектерінің 
заңдылығын 
анықтау  
2.4.3.2  -    берілген  заңдылық 
бойынша  тізбекті  құрастыру, 
тізбектегі 
заңдылықтың 
бұзылуын табу 
2.5.1.1** 
- 
1-2 
амалмен 
орындалатын 
есепті 
кесте, 
сызба,  қысқаша  жазба  түрінде 
модельдеу  
2.5.1.7** 
- 
 
2 
амалмен 
орындалатын  есептерді  (санды 
бірнеше  есе  арттыру/кемітуге; 
еселік салыстыруға берілген жай 
есептердің 
түрлі 
комбинациялары) 
модельдеу 
және шығару 
2.5.1.8** 
- 
 
барлық 
арифметикалық 
амалдарға 
берілген  жай  есептердің  шешуін 
сандық  өрнектер  және  теңдеулер 
түрінде; 
құрама 
есептердің 
шешуін  сандық  өрнектер    және 
жекелеген 
амалдар 
түрінде 
модельдеу және шығару 
1В  бөлім:  Сандармен  амалдар 
орындау. Есептер 
 
2В-тарау: 
Шамалар 
және 
олардың өлшем бірілктері  
3В  бөлім:  Көбейту  және  бөлу. 
Есептер 
 
4В 
бөлім: 
Есепті 
шешу 
жолдары 
2.1.2.4 ** - бір таңбалы сандарды 
ондықтан аттап қосу кестесін 
құру, білу және қолдану 
2.1.2.5 ** - бір таңбалы сандарды 
ондықтан аттап қосу және азайту 
2.1.2.3** -  қосудың 
ауыстырымдылық, терімділік 
2.1.1.3**  -    12-ге  дейінгі  рим 
сандарын 
оқу, 
жазу 
және 
қолдану 
2.1.3.3  -    шамалар  мәндерін:   
ұзындық  (см,  дм,  м)/    масса  (кг, 
ц)/  көлем  (сыйымдылық)    (л)/ 
уақыт (сағ, мин, ай,  жыл)  тәулік, 
апта 
өлшем 
бірліктерін 
2.1.1.5  -  50-ге  дейін  3,  4,  5-тен 
топтап  тура  және  кері  санау; 
жұп/тақ 
сандарды 
ажырату; 
заттар  тобын  6,  7,  8,  9-дан  тең 
бөліктерге бөлуді көрсету  
2.1.2.1  -    көбейтуді  бірдей 
қосылғыштардың  қосындысын 
табу, 
бөлуді 
– 
заттардың 
2.5.1.4  -    санды  бірнеше  есе 
арттыру/кемітуге; 
айырмалық 
салыстыруға, еселік салыстыруға 
берілген  есептерді  талдау  және 
шығару; 
кері 
есептерді 
құрастыру 
және 
салыстыру 
2.5.1.5**  -  тура  және  жанама 
тұжырымдармен 
берілген 

 
5 
 
қасиеттерін тиімді есептеулер 
жүргізу үшін қолдану 
2.2.1.6 -  екі/үш амалды жақшалы 
және жақшасыз өрнектере 
арифметикалық амалдардың 
орындалу тәртібін анықтау, 
олардың мәнін табу  
2.5.1.1 -  1-2 амалмен 
орындалатын есепті кесте, 
сызба, қысқаша жазба түрінде 
модельдеу 
2.5.1.8** 
- 
барлық 
арифметикалық 
амалдарға 
берілген  жай  есептердің  шешуін 
санды  өрнектер  және  теңдеулер 
түрінде модельдеу және шығару  
салыстыру 
және 
амалдар 
орындау  
2.1.3.4  -    ұзындық  (см,  дм,  м)/ 
масса    (кг,  ц)/  уақыт  (сағ,  мин, 
тәулік, 
ай, 
жыл) 
өлшем 
бірліктерін олардың арақатысына 
сүйеніп түрлендіру          
2.1.3.5  -  циферблат  бойынша 
уақытты  анықтау:  сағат  және 
минут
 
түрлеріне 
қарай 
және 
тең 
бөліктерге бөлу ретінде түсіну 
2.1.2.2  -    көбейту  және  бөлу  - 
өзара кері амалдар екенін түсіну, 
көбейту және бөлу амалдарының 
компоненттері 
арасындағы 
байланысты анықтау  
2.1.2.4**  -    2;  3;  4;  5  сандарына 
көбейту кестесін құру, білу және 
қолдану 
2.1.3.6  -    50  теңгелік,  100 
теңгелік 
монеталарды, 
200 
теңгелік, 
500 
теңгелік 
купюраларды  ажырату  және 
түрліше төлем жасау 
2.4.1.1  -    тең  жиындардың 
бірігуін және жиыннан оның тең 
бөліктерін  айырып  азайтуды 
диаграмма арқылы көрнекі түрде 
кескіндеу  
2.5.1.3 
- 
 
бірдей 
қосылғыштардың  қосындысын 
табуға;  мазмұнына  қарай  және 
бірдей 
бөліктерге 
бөлуге 
берілген  есептерді  талдау  және 
шығару;  кері  есеп  құрастыру 
және шығару
 
есептерді 
(айырмалық 
салыстыруға  қатысты)  талдау 
және  шығару;  кері  есептерді 
құрастыру және шығару 
2.5.1.8  -    құрама  есептердің 
шешуін  санды  өрнектер    және 
жекелеген 
амалдар 
түрінде 
модельдеу және шығару
 
1С  бөлім:  Шамалар  және 
олардың өлшем бірліктері 
2С-тарау: 
Жиынның 
және 
оның  элементінің белгіленуі. 

және 

таңбалары 
3С бөлім: Сандық және әріптік 
өрнектер. Теңдеулер. Есептер  
 
4С 
бөлім: 
Геометриялық 
фигуралар. Периметр. Аудан 
2.1.3.1 -  әртүрлі өлшеу 
құралдары шкалаларын 
(шәкілдерін) бір бірінен ажырату 
және шамалардың сәйкес 
2.4.1.2 
- 
 
сандардың 
жазылуындағы цифрлар саны, 2-
ге  бөлінуі,  сандық  тізбектегі 
алатын 
орындары 
бойынша 
сандық  жиындар  құру  және 
2.2.1.1  -    санды  және  әріпті 
өрнектерді 
(көбейтінді, 
бөлінді)/теңдіктер 
мен 
теңсіздіктерді 
ажырату, 
құрастыру, жазу және оқу  
2.3.1.3 
- 
 
көпбұрыштардың, 
қоршаған 
ортадағы 
заттар 
қабырғаларының 
ұзындығын 
өлшеу, 
периметрді 
табуға 
арналған 
формулаларды: 

 
6 
 
мәндерін анықтау  
2.1.3.2** -  ұзындық (м)/ масса  
(ц) өлшем бірліктерін қолданып 
шамаларды өлшеу  
2.1.3.3**  -    шамалар  мәндерін:   
ұзындық  (см,  дм,  м)/    масса  (кг, 
ц)/  көлем  (сыйымдылық)    (л) 
өлшем  бірліктерін  салыстыру 
және амалдар орындау 
 2.1.3.4** -    
ұзындық (см, дм, м)/ масса  (кг, 
ц) өлшем бірліктерін олардың 
арақатысына сүйеніп түрлендіру          
жіктеу (бөліктеу) 
2.4.1.3  -    жиындар  мен  олардың 
элементтерін 
диаграммада 
белгілеу;  элементтердің  жиынға 
жиындардың 
бірігуіне 
және 
қиылысуына тиістілігін анықтау 
2.4.2.1 
тұжырымдардың 
ақиқаттығын 
немесе 
жалғандығын  анықтау,  ақиқат 
немесе 
жалған 
тұжырымдар 
құру 
2.4.4.1  -    қоршаған  ортадағы 
заттардан 
«үш-үштен» 
комбинациялар 
жиынын 
құрастыру 
2.5.2.2  -    жиынды  белгілеу  үшін 
латын алфавитінің бас әріптерін, 
жиын  элементтерін  белгілеу 
үшін  латын  алфавитінің  кіші 
әріптерін; 
жиынға 
тиістілігін/тиісті 
еместігін 
белгілеу 
үшін  , 
және 
таңбаларын қолдану    
2.5.2.5  -    деректерді  жинақтау, 
жүйелеу, 
кестелер 
және 
диаграммалар құрастыру
 
2.2.1.2 
- 
 
әріптің  берілген 
мәніндегі  екі  амалды  әріпті 
өрнектің мәнін табу  
2.2.1.3  -    қосу  мен  көбейтудің 
қасиеттерін 
әріпті 
теңдік 
түрінде: 
a+b=b+a; 
(a+b)+c=a+(b+c) 
ab=ba  көрсету  және  қолдану 
2.2.1.4  -    санды  1-ге  көбейту 
және  бөлу  жағдайларын  әріпті 
теңдік  түрінде:  a 1=a;  a:1=a 
көрсету  
2.2.2.1  -    х  <   және  х  > 
түріндегі  теңсіздіктерге  сәйкес 
келетін сандарды анықтау  
2.2.2.2  -    көбейту  мен  бөлуге 
берілген қарапайым теңдеулерді; 
х+(25-6)=38; 
(24-3)-х=8; 
а+6=7+80 
түріндегі 
күрделі 
теңдеулерді  
2.5.1.2**  -  есептерді  шығару 
барысында  «баға»,  «мөлшер» 
(сан), «құн» шамаларының өзара 
тәуелділігін пайдалану  
2.5.1.4  -    санды  бірнеше  есе 
арттыру/кемітуге; 
айырмалық 
салыстыруға, еселік салыстыруға 
берілген  есептерді  талдау  және 
шығару; 
кері 
есептерді 
құрастыру 
және 
салыстыру 
2.5.1.5**  -    көбейту  мен  бөлудің 
белгісіз  компоненттерін  табуға; 
ұзындық,  ені,  периметрді  табуға 
берілген  есептерді;  тура  және 
Р=2(а+b), 
Р=4а, 
Р=a+b+c  қорытындылау,  құру 
және қолдану  
2.3.1.4  -    фигураның  белгісіз 
қабырғасын оның периметрі мен 
белгілі  қабырғалары  арқылы 
табу 
2.3.1.5 
- 
берілген  периметрі 
бойынша 
жазық 
фигуралар 
сазайту, 
олардың 
пішіндері 
өзгеруіне 
қарай 
периметрдің 
қалай өзгеретінін түсіндіру 
2.3.2.3  -  жазық  фигуралардың 
модельдерін  бөлу  және  олардан 
композиция құрастыру 
2.3.2.4  -    бастапқы  орнын, 
бағытын, 
қозғалысын 
(оңға, 
солға, тура, толық бұрылу, сағат 
тілімен  және  сағат  тіліне  кері 
жартыға,  төрттен  бірге  бұрылу), 
анықтау 
айқындайтын 
нұсқаулыққа сәйкес амал жасау 
2.3.3.1  -  сызықта  белгіленген 
нүктелерді  бір-біріне  қатысты 
орналасуын анықтау  
2.4.2.2 
- 
сандық  есептерді, 
әртүрлі 
сандардан 
тұратын 
басқатырғыштарды,  ауыстырып 
құюға  және  өлшеуге  берілген 
логикалық  есептерді  зерттеу 
және шығару 
2.5.1.2**  -  есептерді  шығару 
барысында 
ұзындығы, 
ені, 
периметр  шамаларының  өзара 

 
7 
 
жанама 
тұжырымдармен 
берілген  есептерді  (айырмалық 
салыстыруға  қатысты)  талдау 
және  шығару;  кері  есептерді 
құрастыру және шығару 
2.5.1.6  -    көбейту  мен  бөлуге 
берілген 
есептерге 
қатысты 
таңдаған  амалдарын  негіздеу, 
шығару әдісін түсіндіру  
2.5.1.7 -  2 амалмен орындалатын 
есептерді  (санды  бірнеше  есе 
арттыру/кемітуге; 
еселік 
салыстыруға 
берілген 
жай 
есептердің 
түрлі 
комбинациялары) 
модельдеу 
және шығару  
2.5.1.8  -    барлық  арифметикалық 
амалдарға 
берілген 
жай 
есептердің 
шешуін 
санды 
өрнектер және теңдеулер түрінде; 
құрама есептердің шешуін санды 
өрнектер 
 
және 
жекелеген 
амалдар  түрінде  модельдеу  және 
шығару  
2.5.2.4  -    көбейту  және  бөлу 
амалдарының 
компоненттері 
атауларын  өрнектерді  оқу  мен 
жазуда қолдану
 
тәуелділігін пайдалану  
2.5.1.5**  -  көбейту  мен  бөлудің 
белгісіз  компоненттерін  табуға; 
ұзындық,  ені,  периметрді  табуға 
берілген  есептерді;  тура  және 
жанама 
тұжырымдармен 
берілген  есептерді  (айырмалық 
салыстыруға  қатысты)  талдау 
және  шығару;  кері  есептерді 
құрастыру және шығару 
2.5.2.3 
- 
бұрыштарды, 
көп 
бұрыштарды, 
шеңбердің  
центрін,    радиусті,  диаметрді 
латын  алфавитінің  әріптерімен 
белгілеу, 
оларды 
белгіленуі 
бойынша оқу 
 
Ескертулер: 
С = сынып жұмысы  
ОТ = оқушының тәжірибелік зерттеуі 
Т = топтық жұмыс 
М = мұғалімнің көрсетуі 
Ж = жұптық жұмыс 
қ = білім мен біліктерді бағалауды қамтамасыз ету 
Д = дербес жұмыс 

 
8 
 
Тілдік мақсаттар туралы 
 
Пән  мазмұнын  екінші  немесе  үшінші  тіл  арқылы  оқыта  отырып,  жалпы  білім  беретін 
мектептер пән мазмұны мен тілдің қатар меңгерілуіне көмектесетін ортаны құруды мақсат етеді. 
Әр пәннің өз тілдік стилі бар, оны нақты бір пәннің «ғылыми тілі» деп атауға болады. Ғылыми 
тіл  –  пәннің  мазмұнын  оқып  үйрену,  ойлау  қабілетін  және  пәндік  мазмұнның  негізгі 
ұғымдарымен  жұмыс  істеуді  жақсарту  үшін  қолданылатын  негізгі  құрал.  Екінші  не  үшінші  тіл 
арқылы оқитын көптеген оқушыларға олардың ғылыми тіл мен пән мазмұнын толық игеруі үшін 
білім  азайту  үдерісінде  үнемі  қолдау  көрсетілуі  қажет.  Үштілді  білім  беру  контексінде  бірінші 
ғылыми  тілдің  дамуы  да  тұрақты  назарды  талап  етеді,  сондықтан  бірінші  тіл  арқылы  оқуға 
жұмсалатын шектеулі уақыт тиімді және нәтижелі қолданылуы керек. 
Тілдік мақсаттар ғылыми тілді үйрену үшін маңызды құрал болып табылады. Оқушылар үшін 
өздерінен не күтілетіндігін түсінуі тілдік мақсаттардың анық құрылуына байланысты. Сондай-ақ, 
тілдік  мақсаттар  оқытушылар  мен  оқушыларға  оқуға  деген  ынтаны  қалыптастыруға,  өлшеуге 
және  қолдауға  көмектеседі.  Пән  мазмұны  мен  ғылыми  тілді  оқытуды  үнемі  қатар  назарда 
ұстайтын пән мұғалімдері оқушыларға үлгі көрсетіп, пән мен тілді  оқып үйренуге көмектеседі. 
 
Ғылыми тілді оқып үйренуді қолдау үшін оқытушыларға сабақ жоспарларына келесі оқу 
мақсаттарын жүйелі түрде қосу ұсынылады:   

 
оқушылар  назарын  ғылыми  тілге  аудару  (мәселен,  пән бойынша  оқу  мақсаттарына  жету 
үшін қажет терминология немесе тұрақты тіркестері бар лексиканы қолдану); 

 
пән  мазмұнының  ұғымдарымен  жұмыс  істеуге  қажетті  жұмыс  тілін  қолдану  (мысалы, 
топтық  жұмыстар,  сұрақты  дұрыс  қоя  білу,  жағдайды  талдау  және  пікірталастар  мен 
дебаттар жүргізу үшін қажетті сөздер мен сөз тіркестері);; 

 
алдын ала оқыту, оның ішінде ең бастысы, пәнді оқуда дұрыс қолдана білу үшін қажетті 
терминология  мен  тіркестер  жиынтығын  қамтитын  лексиканы  алдын  ала  орынды 
контексте қолдану; 

 
оқушылардың  тілдік  төрт  дағдының  барлығын  түрлі  амалтерде  (мысалы,  оқылым-
тыңдалым,  оқылым-жазылым,  оқылым-айтылым,тыңдалым-жазылым  және  т.б.)  түрлі  
мақсаттарға қол жеткізу үшін қолдану; 

 
оқушыларды  пікірталас  диалогтарға  қатыстыру  (мәселен,  оқушылардан  қысқа 
жауаптарды  қабылдамау,  білімді  ғана  көрсететін  сұрақтарды  қоймау;  оқушыларды  өз 
білімін нәтижелі талқылау үшін пайдалануға ынталандыру, сондай-ақ оқушылар диалогқа 
қатыса азайтуы үшін қажет лексикалық қормен қамтамасыз ету); 

 
тілге  тән  оқу  дағдыларын  дамыту  (мәселен,  таңдамалы  түрде  тыңдау,  түсіндіру, 
металингвистикалық және метакогнитивтік танымды дамыту, басқа сөзбен айту, сөздікпен 
жұмыс дағдылары); 

 
тіл туралы сын тұрғысынан ойлауды дамыту (мәселен, тілдерді салыстыру, оқушылардың 
тілді барынша нақты пайдалануға ынталандыру, тілді оқудағы жетістіктерді бағалау); 
сабақ басында тілдік мақсатты белгілеу, сабақтың соңында осы мақсат бойынша қол 
жеткізген жетістіктерді талқылау. 
 
 
Тілдік  мақсат  үлгісі  оқу  жоспарының  әр  бөлімінде  көрсетілген.  Тілдік  мақсат  үлгісі 
сонымен  бірге  ғылыми  тілдің  құрамдас  бөліктерін  қамтиды,  оны  пайдалану  мен  есте  сақтауға 
оқушылардың  назарын  аудару  маңызды.  Бұл  құрамдас  бөліктер  келесі  тақырыпшалармен 
көрсетілген: 
(1) пәнге тән арнайы лексика және терминология, 
(2) диалог/жазылым үшін қажетті сөз тіркестері. Берілген тіл оқушылар үшін түсінікті әрі анық 
болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне көмектеседі. 
Тілдік  мақсаттарды  анықтау  үшін  келесі  етістіктерді  пайдалануға  болады:  саралау, 
санаттарға  бөлу,  таңдау,  жіктеу,  салыстыру,  байланыстыру,  қарсы  қою,  көшіру,  құрастыру, 
сынау,  анықтау,  суреттеу,  әзірлеу,  бағалау,  түсіндіру,  мысал  келтіру,  жорамалдау,  анықтау, 
негіздеу,  келіссөздер  жүргізу,  болжау,  өндіру,  балама  шешімдер  ұсыну,  себептерді  түсіндіру, 

 
9 
 
пысықтау, қайта ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, қайта қарап шығу, көшіріп азайту, 
рөлдік ойындар ойнау, қорыту, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз  сөзімен 
анықтама жазу, безендіру. 
Тілдік  мақсаттардың  кейбірін  пән  мазмұнын  оқу  мақсаты  деп  те  есептеуге  болатынына 
қарамастан, мазмұн мен тілдің бөлінуі оқушылардың мазмұнға да, тілге де баса назар аударуына 
көмектеседі.  Бұл,  сондай-ақ,  жауаптар  мен  шешімдер  іздеу  үшін  қолданылатын  үдерістермен 
салыстырғанда, жауаптарға/шешімдерге аударылатын назарды теңгерімге келтіруге көмектеседі. 
Атап  айтқанда,  осындай  үдерістерге  баса  назар  аудару  тілдің  нақты  қолданылуы  мен    ойлау 
амалінің жақсаруына көмектеседі. 
 
Тілдік  емес  пәндерде  оқыту  мақсаттарының  көпшілігі  мазмұнға  бағдарланады,  бірақ  ең 
кемінде біреуі тіл дамытуға бағдарлануы тиіс.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
10