«Қарапайым түсініктер» тақырыбына берілген материал-

I
2) 
Бірдей, әр тцрлі.
М-1, 4-бет. Заттардың әр түрлі белгілеріне 
ңарай салыстыру арқы лы , олардың түстерінің, өлш емдерінің 
бірдей немесе әр түрлі болатынын анықтай білуге үйрету. Зат- 
тардың атауы ретінде дөңгелек, үшбүрыш және ш аршысөздерін 
баланың сөздік қорына енгізу.
Заттарды санаудың жалғасы ретінде, оларды әр түрлі (түсі, 
өлшемі, піш іні) белгілеріне қарай салыстыруға болатынымен 
оқушыларды таныстыру.
3) 
Үзын-қысца. Биік-аласа. Қалың-жцңа.
Заттарды үзынды- 
ғына қарай салыстыру арқы лы , ұзындықтарының әр түрлі еке- 
нін білдіретін Соз-тіркестерін енгізу, олардың мән-мағынасын 
түсініп, орынды қолдануды үйрету.
а) Қ алам мен қары ндаш ты салыстыру, беттестіру арқы лы
салыстыру, ұзын, қы сқа сөзін енгізу.
ә) 2 дәптерді салыстыру - ж үқа, қалы ң сөзін енгізу.
б) бойлары әр түрлі 2 оқуш ыны тақтаға шығарып салы стыру, 
биік, аласа сөзін енгізу.
4) 
цзындықт ы өлшеу.
М-1, 6-бет.
Заттардың үзындығын өлшеудің әр түрлі тәсілдерімен таны- 
стыру. Үзындықты өлшеудің қаж еттігі мұқтаж ды қтан туатын- 
дығын аңғарту.
а) 
заттарды көз мөлшерімен және беттестіру арқы лы салыс- 
тыру;
ә) шартты өлшеуіш арқы лы салыстыру;
5) 
Арт ы қ.К ем. Сонша.
М-1, 7-бет.
Заттардың екі тобын салыстырудың әр түрлі тәсілдерімен та- 
ныстыру және сәйкес нәтижені білдіретін сөздерді енгізу, олар- 
дың мән-мағынасын түсініп, орынды қолдануға үйрету:
6) 
Жогарыда - төменде.
Сол ж ақта - оң ж ақта. М-1, 8-бет. 
Заттардың кеңістікте орналасу қалпын анықтау туралы түсінік 
беру және соны білдіретін сөздердің енгізілуі: жоғарыда - төмен- 
де, сол ж ақта - оң ж ақта, алдында, артында, үстінде, арасында, 
ж анында, қатар, іш інде ж әне тағы басқалары, олардың мән- 
мағынасын түсініп, орынды қолдануға үйрету.
7) 
Бцрын. Кейін.
М-1, 9-бет. Уақыт аралығы жайында түсінік 
беру және соны білдіретін сөздерді енгізу (бұрын, кейін, алдымен, 
содан кейін, содан соң, таңертен, түсте, кеш ке, түнде, күндіз), 
олардың мән-мағынасын түсініп орынды қолдануға үйрету.
80

8) 
Н еиіінш і
? Заттарды санауға ж атты қты ра түсу және сан- 
ның реттік сипаттамасымен таныстыру. Реттік сандардың мы- 
салы болып табы латы н апта күндерінің, ж ы л м езгілдерінің, 
айдың атаулары және ретімен таныстыру.
М-1 ,10-бет. Бұрын санау арқылы қанша? Неше? Нешеу? - сүрақ- 
тарына жауап берілсе, енді нешінші? - сұрағына жауап беріледі.
9) 
Бірікт іру жэне бөліп алу.
Заттардың екі тобын біріктіру 
және топтан бірнеше затты бөліп алу, яғни затты ң тобын екі 
топқа жіктеуді практикалы қ іс-әрекет арқылы көрсетіп беру.
М-1,11-бет. Ілгеріде қосу және азайту амалының мағынасын 
аш уға негіз болады, сондықтан нақты іс-әрекет арқы лы көр- 
сетіп, соған маш ықтандырған жөн.
10) 
С ы зы қт ар
. М-1, 12-бет. С ы зы қты ң түрлерім ен, түзу, 
қисы қ, тұйы қталған және тұйықталмаған қисық сызықтармен 
таныстыру және оларды бір-бірінен ажыратуды үйрету. Ж іпті 
керіп, түзу жайында түсінік беру. Оны екі бағытта созуға бола- 
тынын, оның басы да, ұшы да болмайтынын түсіндіру. Мысал- 
дар келтіру, сым, рельс;
Енді осы ж іптің керілуін сәл босатсақ, тұйықталмаған қисық- 
ты, ал екі ұшын иіп әкеліп, дәл келтіріп ұстасақ, тұйы қталған 
қисықты шығаруға болатынын көрсету.
11) 
Нцкте. Сэуле. Бцрыш.
М-1, 13-бет. Геометриялық фигу- 
ралармен таныстыру, бір-бірінен ажыратуға үйрету.
Қарындаштың немесе қаламның ұшы, олардың қағаз бетінде 
қалдыратын іздері - нүкте жайында түсінік беру. Ж іп тің ба- 
сын қолға ұстап ұш ын әрі қарай созу арқы лы сәулені елестету. 
Бұрыш ты қағазды бүктеп шығару арқылы көрсету.
12) 
Кесінді жэне оны сы зу
. Кесінді ж айы нда түсін ік беру 
және оны басқа фигуралардан ажыратуды үйрету, кесінді сы- 
зудың ерекш елігімен таныстыру. М-1, 14, 15-беттер.
0-54
81

Түзудің екі ұш ын нүктемен тұйы қтап, бүл кесінді деп таныс- 
тыру. Ү зы нды қты өлш еудің мысалы ретінде кесінді үзынды- 
ғын өлш еудің мағынасын ашу; өлш еудің үлгісі ретінде см-ді 
қолданудың ерекш елігімен таныстыру, кесіндінің ұзындығын 
аны қтауға үйрету.
13) 
К есіядінің цзы нды гын өлиіеу.
Сантиметр. Ү зы нды қты
өлш еудің мы салы ретінде кесінді ұзы нды ғы н өлш еудің мән- 
мағынасын ашу және өлшеудің үлгісі ретінде сантиметрді қол- 
дануды ң ер ек ш ел ігім ен тан ы сты ру ж ән е соны ң көм егім ен
кесіндінің ұзындығын аны қтауға үйрету.
Ш артты өлш еудің үлгісі ретінде ұзындығы 1 см ж олақш аны
таңдап алу ж әне соның көмегімен кесіндінің үзы нды ғы н өл- 
шеудің мән-мағынасын аш у . Екі қары ндаш ты ң ұзы нды қтары н 
салыстыру. Қарындаш бойына ұзындығы 1 см ж олақш алар салу. 
Оның неше рет салы нғаны н білдіретін сандарды салы сты ру. 
Сантиметр ж айы нда мағлұмат беріп, соның көмегімен сызғыш- 
тың ұзынды ғы н өлшеудің үлгісімен таныстыру.
14) Бөліктерге бөлу және қүрастыру. М-1, 16-бет. Ф игураны 
бөліктерге бөлуді және оны бөліктерден құрастыруды нақты лы
іс-әрекет үстінде көрсетіп беру арқы лы сәйкес түсінік қалы п- 
тастыру.

жүктеу/скачать 62,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: