Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы рухани мәдениет лексикасы



бет33/88
Дата06.02.2022
өлшемі3,93 Mb.
#34029
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   88
Түйін. Алас наурыздың құрамдас бөлігі. Кейіннен отбасылық мейрам дәрежесіне дейін төмендеген. Мәшһүр-Жүсіп Көпеев аластың халас вариантын құлдықтан азат болу, аластау, алыстау сияқты мағынада қолданған. Ал, отпен аластау сияқты дәстүр аясында қолданбағанмен сайып келгенде айтылып отырған мәселе аласпен семантикалық мағынасы жағынан байланысты. Отпен аластау, от ана, отаѓа сияќты ±ѓымда𠫦май» бµлімінде айтылды. Демек, алас (ал+ас) ќ±ралѓан. Ал – от (ќызыл) Албасты-қараңыз. ас (аттау) деген маѓына беретіні байќалады. Шаман (шам~от, -ан қосымша (өрт+ең) мен алас байланысты сияқты. Шаман~өртең~алас <`от` түбірінен өрбіген сияқты. Өртең мен шаман лексемасының жасалу құрылысы да бір. Академик Ә. Қайдар: өртең (от слова өрт «пожар»+аффикс -ен) пастбища с молодой зеленой травой, которая появляется после пала весной – дейді [241, б.163]. Аластың бойында зороастризмнің отқа табыну сияқты белгісі де бар. Алас>дуа. Календарлық мейрамға мағыналық жағынан бір табан жақын лексикалар: еру мен ерулік. Ерудің мағынасы аялдау, тоқтау жағынан метрологияға да жатады.

Каталог: fulltext -> transactions
transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі
transactions -> Азамат Тілеуберді
transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың
transactions -> Екінші кітап
transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том
transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   88




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет