Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы



бет147/227
Дата06.02.2022
өлшемі6 Mb.
#35973
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   227
Тебінгі мен тепкіншек сөздері бір түбірден өрбіген. Тебінгі терге шірімей, Терлігі майдай ерімей (М-Ж., 180. Ауыз әдебиеті үлгісінен); Қайтып келіп еліңе, тебінгіден тер келіп, Қабырғадан қан кетіп (М-Ж., 80);
Будагов: тэбенекъ – кожаная часть сдла, стремена, кожаныя полы сдла, табингу-чапракъ, кожаныя накладки подъ сдломъ, по обимь бокамъ лощади (1863: 341). Тебинги кожи небольшого размера, накладываемой сверх потника для предохранения брюк, обуви наездника от пота и др. загрязнений (Ә. Қайдар, 2003: 34). Тепінді, тебінді. Бір нәрсені аяғымен тебінгенді, қимылдатып жиі – жиі ақырын тепкенде осы сөзді қолданады. Тебінер – тебінбек (МҚ: 1997, 2 том, 195). Қазақ – тепкі (тянақ нәрсе), монғол – тепке>тэбек; тэбк (тепкі) (Б. Базылхан. Қазақ моңғол тілдіренің салыстырмалы тарихи грамм. 1999: 111). Тебäңгí пахви, кожаная подкладка подъ съдломъ по бокамъ лощади (Радлов, 1119). Тебиг < ремень в лошадиной сбруе > только др. – русс табгечь (М. Фасмер. ЭСРЯ, Изд. Прогресс, М, 1973, 3; В. Даль. ТСЖВРЯ, 4 том, 39; И. Жеменей, 1994: 176-177; С.И.Ожегов, СРЯ, М., 1984, 703). Тепкішек – ступень, уступ, возвышенное или пониженное по отвесу. Шаг. С том, тупень, ступенка лестница, крыльца (В. И. Даль. Толковый словарь живого великорусского языка. IV том, Москва 1982, 632). Ступень один из выступов, составляющих лестницу, а также поперечная плита, доска, на которую ступают при подъеме или спуске. Подняться на две ступени (М. Фасмер. ЭСРЯ III. Москва, 1971: 788). Сондай-ақ, тебінгенде өкше мен үзеңгі ат қабырғасына қатты соқпас үшін тоқымның үзеңгімен таралғы тұсына қайыс тігеді. Оны «тебінгі» деп атайды (С.М., – Б. 119).

Каталог: fulltext -> transactions
transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі
transactions -> Азамат Тілеуберді
transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың
transactions -> Екінші кітап
transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том
transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   227




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет