Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы
жүктеу/скачать 6 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тебäңгí
| Тебінгі мен тепкіншек сөздері бір түбірден өрбіген. Тебінгі терге шірімей, Терлігі майдай ерімей (М-Ж., 180. Ауыз әдебиеті үлгісінен); Қайтып келіп еліңе, тебінгіден тер келіп, Қабырғадан қан кетіп (М-Ж., 80);
Будагов: тэбенекъ – кожаная часть сдла, стремена, кожаныя полы сдла, табингу-чапракъ, кожаныя накладки подъ сдломъ, по обимь бокамъ лощади (1863: 341). Тебинги – кожи небольшого размера, накладываемой сверх потника для предохранения брюк, обуви наездника от пота и др. загрязнений (Ә. Қайдар, 2003: 34). Тепінді, тебінді. Бір нәрсені аяғымен тебінгенді, қимылдатып жиі – жиі ақырын тепкенде осы сөзді қолданады. Тебінер – тебінбек (МҚ: 1997, 2 том, 195). Қазақ – тепкі (тянақ нәрсе), монғол – тепке>тэбек; тэбк (тепкі) (Б. Базылхан. Қазақ моңғол тілдіренің салыстырмалы тарихи грамм. 1999: 111). Тебäңгí пахви, кожаная подкладка подъ съдломъ по бокамъ лощади (Радлов, 1119). Тебиг < ремень в лошадиной сбруе > только др. – русс табгечь (М. Фасмер. ЭСРЯ, Изд. Прогресс, М, 1973, 3; В. Даль. ТСЖВРЯ, 4 том, 39; И. Жеменей, 1994: 176-177; С.И.Ожегов, СРЯ, М., 1984, 703). Тепкішек – ступень, уступ, возвышенное или пониженное по отвесу. Шаг. С том, тупень, ступенка лестница, крыльца (В. И. Даль. Толковый словарь живого великорусского языка. IV том, Москва 1982, 632). Ступень – один из выступов, составляющих лестницу, а также поперечная плита, доска, на которую ступают при подъеме или спуске. Подняться на две ступени (М. Фасмер. ЭСРЯ III. Москва, 1971: 788). Сондай-ақ, тебінгенде өкше мен үзеңгі ат қабырғасына қатты соқпас үшін тоқымның үзеңгімен таралғы тұсына қайыс тігеді. Оны «тебінгі» деп атайды (С.М., – Б. 119). жүктеу/скачать 6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|