Аздан кӛпке, оңайдан қиынға, жақыннан алысқа қарай жылжыта отыра
оқыту заңы әр пәнде қолданылады. Есептің де сондай жолы бар [11, 89б.].
Математикадан тағы бір мысал:
Белгілі бір қатаң шектеулі тапсырмалар нәтижесі даралықты кӛрсетпейді.
Таңдаудың кӛп болуы кеңейтілген жаттығулардағы проблемалар оқушыға
қызығушылық тудыра алатындай болуы керек. Мысалы: 65×2= ... Бұның
жауабы кейбір оқушылар үшін қызықсыз болуы мүмкін. Сондықтан да
сыныптағы
қабілетті оқушыңыздың қажеттілігін
ескеруіңіз қажет.
Бұл есепті кеңейтілген түрде құрастырып, өздерінің таңдауына
мүмкіндік беріңіз:
65×2= ...
(60×2) + (5×2) = ...
(60+5) × 2 = ...
((6×2)×10+(5×2)) = ...
Есепті кеңейтілген түрде беруде оқушылардың таңдауына мүмкіндік
болады. Тапсырмаларды кеңейтіп бере отыра, оқушылардың алаңдауын,
мазасыздануын алдын-алып, қызығушылықтарын арттыруға болады және де
нәтижесінде жұмыс сапасы да артады [12].
Мұғалім оқушылардың зер салып тыңдауын сақтап қалу мақсатында
сыныпта орындалатын жұмыстың барынша күрделі және әртүрлі болуын
қадағалайды. Бұл ретте оқушылардың бойында тапсырмаларды орындау үшін
қажетті дағдыларды қалыптастырып, білім береді. Мұғалім оқушыларда
Чиксентмихай «ӛзіндік мақсат» деп атайтын қасиеттердің болуына жағдай
жасауға тырысуға тиіс [13, 31б.]. Егер оқушыға берілген оқу тапсырмалары ӛте
жеңіл болса, ол
зерігіп
кетуі мүмкін. Ал, ӛте қиын болса алаңдауы мүмкін.
Сондықтан да мұғалім әр баланы жақсы біліп, оқушыларды
ағында
ұстауы
қажет.
Кеңестік педагог Н.К.Крупская мұғалімдердің сабаққа әзірлену
барысында оқушылардың үй тапсырмасында теңестірушілікке жол берілуге
болмайтындығына олардың назарын баса аударта отыра: «Тапсырманы
12
дараландыру керек, оқушының олқы жерлерін, оның білімі мен дағдыларының
жиынтығын есепке алу қажет, сабаққа күштірек оқушыларға берілетін
тапсырмалар оларды тым алға сүйреп әкетпей, олардың алған білімін
тереңдете, оның сапасын жақсарта түсетін болсын» [14, 195б.] - деген болатын.
Осыған сүйене отыра тапсырманы күрделендіруде оқушылардың берілген оқу
мақсаты кӛлемінде терең ойланып, терең түсінуіне мүмкіндік жасаған дұрыс.
Оқушылардың осындай күйге түсуі уақытты үнемді пайдалана алмауына,
уақытты жоғалтуына әкеліп соғады. Бұдан біз саралау тәсілдерінің бірі
оқушының
қарқынын
кӛре аламыз.
Сыныптағы жұмыстарды кейбір оқушылар
Достарыңызбен бөлісу: