Microsoft Word Отчёт по результатам исследования среди пожилых 2020 каз фин (1) (2). docx
жүктеу/скачать 6,51 Mb. Pdf көрінісі
|
қарттар
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақстандағы егде жастағы адамдардың жағдайының жағымды жақтарын
| САПАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ
Қарт адамдардың әлеуметтік- экономикалық және еңбек статустары Қазақстандағы егде жастағы адамдардың әлеуметтік-экономикалық жағдайы, олардың қоғамдағы рөлі туралы егжей-тегжейлі бейнені алу үшін сарапшылармен терең сұхбат жүргізілді. Сараптамалық сұхбаттардың нәтижелері бойынша олардың елдің егде жастағы азаматтарының жағдайы бойынша жұмыс тәжірибелеріне негізделген бірқатар пікірлер алынды, барлық пікірталастардағы пікірлер мен мәліметтер кесінділерінде келтірілген. Сарапшылар халықтың қартаю мәселелерін зерттеу мен шешудің жоғары өзектілігін растап, Қазақстанда статистикалық мәліметтерге сәйкес 65 жастан асқан қарттардың саны қазірдің өзінде мәннің шамамен 7% мәнге жеткендігін атап өтті, бұл халықаралық классификацияға сәйкес елді әлемдегі қартайған елдердің қатарына жатқызуға мүмкіндік береді. Жалпы алғанда, егде адамдар тобы біртекті емес, жалпы сипаттамалары, параметрлері, шарттары мен қажеттіліктері бар екенін ескеру қажет. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) стандарттарына сәйкес әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері мен қажеттіліктері бар үш жас санаты бар. Егде жастағы адамдардың бірінші тобын 60-тан 75 жасқа дейінгі адамдар көрсетеді. Бұл зейнетке шыққан адамдар, олар әлі де белсенді және өздеріне өздері қызмет ете алады, олар қоғамда және отбасында белсенді позицияны ала алады және қалайды. Бұл жас тобы үшін бейімделу, әлеуметтену, белсенді өмір салтын сақтау, қарым-қатынас және бос уақытты өткізу мәселелері өзекті болып табылады. Екінші топтағы қарттар - 75-80 жас аралығындағы, денсаулығына байланысты проблемалары бар, медициналық қызметке ерекше қажеттіліктері бар, олар, әдетте, қоғамдастыққа қарағанда үйде көп уақыт өткізеді. Үшінші топ - 90 жастан асқан қарттар, олар көбінесе паллиативті күтімге мұқтаж. Қазақстандағы егде жастағы адамдардың жағдайының жағымды жақтарын ескере отырып, сарапшылардың көпшілігі ең төменгі кепілдендірілген кірісті қамтамасыз ететін зейнетақының тұрақтылығы мен қауіпсіздігіне баса назар аударды. Сондай-ақ, егде жастағы қазақстандықтардың зейнетақысының мөлшерін жыл сайын арттыру түрінде әлеуметтік төлемдер мен мемлекет тарапынан қолдау алатындықтары да оңды өзгеріс. Сарапшылар сонымен қатар егде жастағы адамдардың мүдделеріне бағытталған, соның ішінде паллиативті көмек қызметтеріне бағытталған жеткілікті дәрежеде сараланған нормативтік-құқықтық базаның, мемлекеттік бағдарламалардың, қызметтердің, медициналық қолдаудың, сондай-ақ «Белсенді ғұмыр» қарттарды қолдау жөніндегі ұлттық бағдарламаның және іс-шаралар жоспарының бар екендігін атап өтті. оған «... қоғамның үшінші жастағы адамдарды қолдау және егде жастағы адамдарды елдің қоғамдық өміріне белсенді тартуға ықпал ету» мәселелері де қарастырылған. 5 М.В. Игошев, Г.М. Игошев, И.В. Верещагин, Өзін-өзі сақтандыруға бағытталған мінез-құлық әлеуметтанулық ғылымның нысаны ретінде (Самосохранительное поведение как объект социологической науки), 2016 жыл, https://elar.urfu.ru/bitstream/10995/43225/1/irdso_2016_32.pdf 74 Сондай-ақ, кейбір сарапшылар елімізде оң динамика бар екендігін атап өткен, ол мемлекет тарапынан қарт адамдарға көрсетілетін қызметтер сапасының жақсарғанын атап өтті. Позитивті аспектілер аясында сарапшылар сонымен бірге егде жастағы адамдардың құқықтарын қорғау саласындағы азаматтық секторды жандандыру, қарт адамдарға әлеуметтік қызмет көрсетуге, олардың құқықтарын қорғауға, олардың мүдделерін ілгерілетуге және олардың әлеуметтік белсенділіктерін дамытуға қатысатын әр түрлі ҮЕҰ құру мәселелерін атап өтті. «Ардагер» қоғамдық бірлестігі «Эйджнет» халықаралық желісінің мүшесі бола отырып, «Қазақстанның егде жастағы адамдарының ұлттық желісін» құруға бастамашы болды, бұл қоғамдық бірлестікте егде жастағы адамдардың құқықтарын қорғау, олардың мүдделерін қорғау бойынша Қазақстандағы 32 үкіметтік емес ұйыммен меморандумдарға қол қойған және үшінші жастағы университеттермен зейнеткерлердің қызығушылықтарын қорғау мен дамыту мақсатында семинарлар арқылы әлеуметтік-білім беру қызметіне тарту осы жұмыстарды ұйымдастырылып, атқарылған. Сарапшылар сонымен қатар отбасы институтымен, жақын туыстық қатынастармен, қарт туыстарына қолдау көрсетуімен байланысты қазақтың дәстүрлері қарттарға қолдау көрсету факторы болып табылатынын атап өтті. Бұл оларға отбасыларының жанында болуға мүмкіндік береді, жақын туыстары оларға қамқорлық жасайды және олардың проблемалары мен қажеттіліктері назардан тыс қалдырмауы бұл қазақстандық қоғамның өте маңызды ерекшелігі: «Қазақстан қоғамында қарттарға деген оң көзқарас бар, отбасыларда мәдени дәстүрлер сақталған. Маңызды артықшылықтардың бірі - егде жастағы адамдар отбасында тұрады және бұл дәстүрлерді нығайту және сақтау қажет». жүктеу/скачать 6,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|