3."Әйел көркі — жүзінде, Еркек көркі — ісінде" деген өлең жолдары бар
Жамал ал-Дин
ат-Түркістани
|
Қазақстан мен Орта Азия
|
14 ғ-дың 1-жартысы
|
“Китаб әл-Алаийя” (“Жоғары математика кітабы”)
|
Біз атап кеткен ғалымдар дүние жүзіне белгілі болған. Әрине, оларды қазақ тайпасынан деп айтуға болмайды, себебі ол кезде қазақ деген болмаған. Бірақ, біз айтуымыз керек, әртүрлі себептермен тарихымыздың бұрмалануына қарамастан, қазақ халқының терең тарихында білім, ғылым, мәдениет, өнер және т.с.с. дүниежүзіне белгiлi жетістіктерге жеткеніміз анық. Осы аталған ғалымдардың еңбектері біраз ғылымның дамуына үлкен зор үлестерін қосты десек болады. Математиканы зерттеуде түрлі әдіс-тәсілдерді ойлап тауып оны ғылымға еңгізген ғалым-ағартушылар көп-ақ.
Қорытынды
Жалпы қай ғалымды алсақ та олардың зерттегені, болжалды түрде жасаған еңбектері, барлығы дерлік тікелей адамзат баласының сауатын ашу мақсатында және кейінгі ұрпақтың білімді болуына тікелей бағытталған деп ойлаймын. Мен кейініректе қарап байқап отырсам, осыншама ашылған түрлі әдіснамалар мен тәсілдер математиканың одан әрі дамуына көп үлес қосқандығына көз жеткіздік десем болады. Алдымен дүние жүзіндегі ашылулар мен кейінгі мемлекет немесе халықтық тұрғыдағы ашылулар осы ғылымның барынша жан-жақты дамуына үлес қосты оның бәрі түркі халқының ғалымдарының арқасы десек болады.
Көптеген мәліметтер бар бізге жетпеген. Мысалға ерте кезде ғылымның даму шағында біраз ғалымдардың трактаттары мен шығармалары өртеніп немесе қасақана жоғалған кездер болған.
Сол себепті, өкінішке орай, сол кезеңдегі математикалық сауаттылықтың, сондай - ақ, математикалық білім беру жөніндегі тәжірибелердің деңгейін айқын сипаттайтын нақты мәліметтер мен деректер сақталмаған. Қазақ халқы ежелгі замандардан бастап -ақ жас ұрпақтың болашағын ойлап, оны ертеңгі өміріне дайындау мәселелеріне ерекше мән беріп отырған. Осының нәтижесінде заман талаптарына сай тәлім - тәрбие мен саналы білім беру жөніндегі халқымыздың ұзақ ғасырлар бойғы өмір тәжірибесінен туған өзіндік аса бай ой - толғаныстарының жүйесі қалыптасты .
Достарыңызбен бөлісу: |