Н. Ж. Бримбетова, Г.Қ. Темирова, А.А. Султанаев / Экономика: стратегия и практика, № 4 (15), 2020 г. / 53-65

54
Кіріспе
Негізгі азық-түлікті тұтыну халықтың 
өмір сүру деңгейінің негізгі құрамдас 
бөліктерінің бірі, аймақтың әлеуметтік 
әлеуетінің жай-күйінің жалпылама сипат-
тамасы, халықтың негізінен тұрғылықты жері 
бойынша тұтынатын өмірлік пайдаларының 
жиынтығы, сондай-ақ тұрақтылықтың негізгі 
факторы болып табылады. Өмір сүру деңгейінің 
динамикасы тұтастай алғанда аймақтық 
экономиканың даму стратегиясын және оның 
құрылымдық компоненттерін дамытудағы 
маңызды нұсқаулық болып табылады. Соңғы 
жылдары халықтың азық-түлікті тұтыну дең-
гейі мен құрылымы айтарлықтай өзгерді,
оларға бірқатар факторлар әсер етеді: 
тамақтанудың ұлттық ерекшеліктері; аумақтың 
климаты; экономикалық факторлар. 
Азық-түлік шикізаты және олардан 
өңделген өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігі 
мәселесін шешу проблемасы – Қазақстан 
халқының салауатты тамақтану саласындағы 
мемлекет саясатының концепциясын іске 
асыру жөніндегі басым бағыттардың бірі
болып табылады. 
Қазіргі таңда азық-түлік қауіпсіздігі, 
халықты сапалы және қауіпсіз тамақ 
өнімдерімен қамтамасыз ету өте күрделі және 
өзекті мәселе болып келеді. Бұл еліміздің 
ұлттық қауіпсіздігінің бір бөлігі, себебі бірде-
бір мемлекет халықтың сапалы тамақ өнім-
деріне деген сұранысын қанағаттандырмай, 
ұлттық, 
соның 
ішінде 
экономикалық 
қауіпсіздігін қамтамасыз етуі мүмкін емес. 
Халықтың азық-түлік қауіпсіздігін қамтама- 
сыз етпей тұрып, елдің экономикалық, саяси 
немесе ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету 
туралы айту, әрине, оңайға соқпайды.
Қазақстанның ұлттық қауіпсіздігінің 
маңызды құрамдас бөлігі ретінде азық-түлік 
қауіпсіздігін қамтамасыз ету қажеттілігі 
маңызды мәселе болып отыр. Оны шешуде 
еліміздің агроөнеркәсіптік кешені маңызды 
рөл атқарады. Ол халықтың азық-түлікпен 
қамтамасыз ету деңгейі, сондай-ақ оның азық-
түлік тәуелсіздігі өндірілетін өнімнің саны
мен сапасына тікелей байланысты болады.
В.И. Губайдуллина мен В.К. Нус-
ратуллиннің ғылыми еңбектерінде «азық-
түлік тәуелсіздігі» ұғымы елдің азық-түлікпен 
өзін-өзі қамтамасыз етуін, АӨК жағдайын 
сипаттауда, «...халықтың азық-түлік өнім-
деріне қажеттілігінің негізгі бөлігін отандық 
өндіріс есебінен қанағаттандыру» ұғымына 
осындай түсінік бере отырып қолданылады 
деп санайды. Елде (өңірде, аумақта) өндірілген 
азық-түліктің жекелеген түрлері бойынша
өзін-өзі қамтамасыз ету, олардың пікірінше, 
азық-түлік тәуелсіздігінің құрамдас бөлігі 
болып табылады.
Ғылыми 
әдебиеттерде 
азық-түлік 
қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері 
негізінен агроөнеркәсіптік кешен жұмы-
сының тиімділігін арттыру тұрғысынан 
қарастырылады. Сонымен бірге Қазақстан 
Республикасының 
тұрақты 
әлеуметтік-
экономикалық дамуға көшуі жағдайында 
азық-түлік қауіпсіздігі жүйесінің жұмысының 
тиімділігін бағалау проблемасы жеткілікті 
түрде зерттелген жоқ.
Зерттеу жұмысымыздың негізгі мақсаты 
- Қазақстандағы азық-түлік қауіпсіздігін 
қамтамасыз ету жағдайын, агроөнеркәсіптік 
кешенді мемлекеттік реттеудің міндеттерін, 
сонымен қатар, қазіргі таңда қандай азық-
түлік түрлерін жан басына шаққанда тұтыну 
мөлшерін анықтау.

жүктеу/скачать 0,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: