Н. С. Жубаназарова психол.ғ. к., доцент м а
тақырып. Шкалалар, түрлері өлшеу деңгейлері
жүктеу/скачать 148,28 Kb.
|
5 Психодиагностика
- Бұл бет үшін навигация:
- Шкалалар, түрлері өлшеу деңгейі.
| 7 тақырып. Шкалалар, түрлері өлшеу деңгейлері.
Жоспары: Психодиагностикалық өлшеулердің статистикалық принциптері. Мәліметтердің негізгі түрлері (L, Q, T – мәліметтері).Өлшеулердің шкалдары және деңгейлері. 1.Диагностикалық нормалардың түрлері:статистикалық, абсолютті, критериалық. Әр түрлі диагностикалық нормаларды қолдану шегі: арнайы қабілеттер диагностикасы және әмбебап мінездің диагностикасы. Тест нормалардың статистикалық негізделуі. Қалыптылықты тексеру және нормалардың тұрақтылығын тексеру. Шкалалар, түрлері өлшеу деңгейі. Атаулар шкалы белгілі бір немесе басқа кластарын орнатады. Қандай да бір ортақ өзінідік символдар негізінде объектіге біріктіріледі. Пайда болған класстармен өзара ішкі байланысы болуы міндетті емес. Өзінің аты «атаулар шкаласы» шкала мағынысы атаулар классының рөлін ойнайтынын көрсетеді. Наминативті шкаланың бір түрі классификация объектісі. Ол екі топты принципі «А – А емес» болып табылады (дихотомикалық шкала атауы альтернатифті белгіде). Нақты мысалға мынадай шкаланың қолдануы бағалау пайдаланушы жауабы сұраушы пунктінде нақтылау немесе мойындамау болып табылады, алынған жауаптың «кілтіне» (кодына ) өзіндік өлшеуші. Атаулар шкаласында анықтауыш белгілер класында сипаттама жолымен анықтауға болады.Абсолютті немесе қатысушы бөліктердің кездесуі арқылы сипатталады. Сонымен қатар модальды және орталық мағыналар класында анықтауы мүмкін. Сатистикалық байланыс пен белгілер группасының бағасы корреляциялық анализ көмегімен болады.Егер үзіліс қатарының бірі дихотомикалық шкала өлшеуіш шкалада бола алмайды. Ол теңдік және көбірек немесе азырақ диференциялық классификациясы белгілерін ғана өткізеді.Психологиялық зерттеулермен қатар және психологиялық диагностика осы өлшеуіш шкаласы көбірек мағынаға ие бола алады, әсіресе фиксация арқылы сапасы информация (нақты проективті методика психологиялық анамнез жинағында). Өлшемді шкалалар (лат.scala –«бастапқы») – меңгерілген объектінің көлем формасының біртұтастығының белгілерін анықталған есептік жүйесіне реттеуі.Шкалалар өзіне метрлік жүйелерді қосып алады. Интервалдар шкаласы метрлік шкалаларға қатысы, элементтері өлшеніліп жатқан белгінің нақтылық принциптерінде ғана емес , сонымен қоса, өлшемі бойынша ранжирлену белгісінде де нақтыланады. Интервалдар шкаласында нөлдік нүкте қисық болуы да мүмкін, ал бірлік . көлемімен бағыты таңтап алынған константа бойынша анықталады . Пропорционалды (қатынас) шкалаларда сандық мағына объектке мынадай жолмен бірігеді,үйлеседі: сандар мен объектілер аралығында пропорционалдылық сақталу арқылы. Бұл шкалада есептің басы фиксирленген.Шкала тең /тең емес, көп/аз, интервалдар теңдігі және интервалдар арақатынасы секілді операциаларды қарастырады. Бұл секілді шкалалардың психологиялық өлшемдерде қолданылуын анализатордың абсолютті сезгіштік табалдырығы шкаласы алмастырады. жүктеу/скачать 148,28 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|