Құндылықтар философиясы. Жеке тұлғалық. Бостандық пен жауапкершілік. Адамзат болашағы. Ғылым мен мәдениеттің даму ерекшелігі

Компьютерлік моделдеу- обьектіні белгілі үлгіге түсіріп, сол үлгіні зерттеу арқылы болар істі түсіну. Модель (фр және латын тілінен ауд-да өлшем, үлгі , мөлшер) белгілі әлеуметтік арнайы жасалған құбылыстар, белгілі бір модельсіз болашақты түсіну, оған ұмтылу, не басқа болжамға келу өте қиын. Модель біздің болашақ жөніндегі ойымызды нақтылайды, оны суреттерін, жобаларын, көкжиегін белгілейді.

Осы айтылған ғылыми әдістердің бәрінің басын біріктіретін жаңа әдіс- ғылыми прогностика дүниеге келді.

Оның ілгері дамуына электрондық есептеу техникасын қолданудың маңызы өте зор. Бұл техника шұғыл мернзім ішінде ғажап факторларды, цифраларды реттеп, есепке саолып, тиісті қорытынды шығарып, даму бағытын пайымдайды. Қажкетті тұжырым жасайды.

Профессор А.И.Ракитовтың пікірінше егер қоғам төмендегі параметрлерге сәйкес келсе, онда оны ақпараттық д/есептеуге болады:

1. 
   Егер кез келген адам, ұжым, кәсіпорын немесе ұйым өзінің өмір қамы мен жеке немесе әлеуметтік маңызы бар.Міндеттерді шешу үшін кез келген уақытта елдің кез келген нүктесінен кез келген ақпаратты ала алатын жағдайда болса;
   
2. 
   Егер қоғамда кез келшген индивидке, ұжымға қызмет ететін қазіргі ақпараттық технология өндіріліп, жоғары пункттегі талаптарды өтей алатын болса;
   
3. 
   Егер ғылыми- технологиялық және әлеуметтік, тарихи прогрестің тұрақты жедел қарқынын ұстап тұруға қажетті мөлшерді ұлттық ақпараттық ресурстарды қалыптастыруды қамтамасыз ететін дамыған инфрақұрылым болған жағдайда;
   
4. 
   Егер өндіріс пен басқарудың барлық салаларында автоматтандыру мен нобаттандырудың жеделтілген үдерісі жүзеге асса;
   
5. 
   Егер ақпараттық әрекет пен қызмет салаларын кеңейтуге мүмкіндік беретін әлеуметтік құрылымда радикалды өзгерісмтер жүзеге асса.
   

Сондықтан- «.. ақпараттық қоғам адам болмысының мәні мен қатар құрылымының өзгеретіндіктен мыңдаған жылдар бойы фил-ның жұмбақ құб-ры б/келген шығармашылық құпиялары мен адамзат ақыл-ойының терең тылсымдарына ену мүмкіншіліктері мен оны адами игеру деңгейлерін, тұлға жүйесін түбегейлі өзгеретін болғандықтан фил-фия көкжиегіндегі зерттеу аймағы б/қала береді»

Болашақта адамзат өркениетінің дамуы қандай болмасын, мейлі ол ғарыштық дәуір, компьютерлік немесе ақпараттық және т/б болсын, мұның бәрі адам үшінжасалып жатқанын білуіміз керек. Бұл мағынада техника фил-ны ең алдымен адам фил-сы деген американ фил-фы Х. Склимовскиймен келісуге болады.

Қазір бүкіл адамзат алдында бұрын болмаған ауқымды мәселелер қойылуда.Олардың ішінде бейбітшілік пен қарусыздану, қоғамдық жэәне әлеуметтік даму, кейбір мемлекет пен аймақтардың артта қалуын жою, ғылыми техникалық алға басу, халық ағарту мен мәдениет проблемелары, халық санының өсуі, денсаулық сақтау, адамның жаңа биологиялық әлеуметтік жағдайларға үйренуі, қор мен энергетика, азық түлік пен табиғат және т/б мәселелер бар.

Әлем өзінің байлығымен алуан түрлігімен ерекшеленеді. Әлемді рухани практикалық игеру үдерісі барысында адам болмысты өз құндылықтары арқылы қарастырады. Құндылықтық қатынас әрқашан да субьектінің бойында белгілі бір эмоцияларды – қуану, сүйсіну, таңдану, табыну т/б туғызады. Құндылықтар әлемі- мәдениет әлемі, адамның рухани әлемінің саласы, адамның адамгершілік санасының саласы. Құндылықтар қоғам үшін ең маңызды деген әдет ғұрып, нормалар мен мағыналар қызметін өзіне бағындыра отырып реттейді.

Дәстүр, әдет ғұрып пне салт сана қоғамдағы әлеуметтік қатынастар түрлерін, қоғамның мәдени деңгейін көтерумен қатар, тәрбие талаптарының негзін құрайды, адамдардың қоғамдасып ө/с-нің және ұйымдасуының маңызды формаларын көрсетеді. Жер бетіндегі екі мыңнана аса ұлттар мен ұлыстардың өзіне тән салт дәстүрлері мен әдет ғұрыптары бар.Олар халық мәдениетінің аса мәнді құрамдас бөлігі, одан сол халыққа жатааын адамдар мәдениетінің деңгейі, рухани байлығы басқа ұлттар мен ұлыстардан , халықтардан айырмашылығын барлық белгілері айқын танылады. С/қатар салт сана, дәстүр, қатып сенген мәңгі өзгермейтін нәрселер емес, елдің экономикасының мәдениетінің өркендеуімен бірге олардың озықтары одан әрі дамып, жаңғыра түседі. Тозықтары қолданыстан қалып, ұмыт бола береді.

Адамгершіліктің кейбір бастауларын қарастырайық.

Қайырымдылық , оған антиподы зұлымдық: қайырымдылық ұғымы адамдардың жалпы мүдделерін, болашаққа деген үмітін, талап тілектерін білдіреді: зұлымдық керісінше өмірге кедергі жасап, оны жоюға тырысады.

«Бақыт-ол 1-ден қайғысыз, жоқсылықсыз, ауру сырқаусыз, бәле жаласыз өмірді білдіретін, игілікті береке: 2-ден қажеттіліктерді қанағаттандыру; қанағат ырзашылық, қуаныш, береке»

Ар-ұят адамгершілік сананың моралдық психологиялық тетігі ретінде қоғамдағы моралдың императиві б-рушы күшіне ұқсас. Ар-ұят ол адамның ішкі дауысы. Ар ұятқа Шәкәрім былай көңіл аударған:

Еңбекпенен, өрнекпенен

Өнер ойға толықса

Жайнар көңіл, қайнар өмір

Ар ілімі оқылса.