Негізгі геодезиялық жұмыстар. Геодезиялық жүйе

Триангуляция жүйесінің қабырға ұзындықтарының қателігін алдын ала есептеу

жүктеу/скачать 0,57 Mb.

бет	5/10
Дата	15.10.2022
өлшемі	0,57 Mb.
	#153169

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Байланысты:
Негізгі геодезиялық жұмыстар

Триангуляция пункттерінің рекогносцировкасы

Триангуляция жүйесінің қабырға ұзындықтарының қателігін алдын ала есептеу

Әдетте алшақ қабырғаның ұзындығының қателігін жүйенің қажетті нақтылығының қанағаттануын анықтау үшін алдын ала есептейді. Қателік өлшемдер, жүйе конструкцияларының және үшбұрыштардың пішіндерінің дәлдігімен анықталады. Аса әлсіз қабырғаны анықтау кезінде екі факторды ескеру қажет:

Қабырғаның бастапқыдан алыстау дәрежесін;
Осы қабырғаның басқа қабырғалармен салыстырғандағы ұзындығын.

Басқа тез жағдайларда қабырға қанша қысқа болса, соншалықты оның салыстырмалы қателігі көп болады.

–сурет- Бастапқы (базистік) қабырға

Дәлдіктің алдын ала есебін жүйенің әр түрлері үшін есептейді:

егер А және К нүктелерінің координаталары белгілі болса, онда жүйе қатты деп аталады;
егер соңғы бекеттің координаттары белгісіз болса, онда жүйе бос деп аталады.

АВ – бастапқы (базисная) қабырға;
а қабырғалар – байланыстыру қабырғалары;
с қабырғалар – аралық қабырғалар.

Үшбұрыштар тізбегінің соңғы қабырғасы
^Sⁿалшақ қабырға деп аталады. Бос

тізбекте үш шарт қанағаттандырылуы керек:

_1.A B C 180^o

фигураның (үшбұрыштың) шарты (3.12)

A B C 180^oW
_A_B_CW 0

базистік шарттар

n n
S S ^'W
'

үйлеспеушілік (3.13)

(3.14)

(3.15)

мұндағы
^Sⁿ- есептеп шығарылған ұзындық;

Дирекциондық бұрыш немесе азимут шарты, егер бастапқы және соңғы дирекциондық бұрыштар белгілі болса.

Егер жүйе бос емес яғни, қатты болса, онда X,Y координаталарының шарты және қатты бұрыш шарты пайда болады.

–сурет-Орталық жүйе

Нақтылықты алдын ала есептеу жүйе элементтерінің орташа квадраттық қателіктерін анықтаудан тұрады:

мұндағы ^m^F

о.к.қ. функциялар;

m_F
1
^P^F, (3.16)

^^- салмақ о.к.қ.;
P_F– салмақ.
Бұрыштар үшін
m_
(бұрыштық о.к.қ.).

Бастапқы мәліметтердің қателігін ескерумен мынаны жазамыз:

m

m
2 ²⎛^^⎞2 2 ⁿ

^S



⎜ ⎟



2
n

b

⎜

n

S
2 2 _⎝__⎟_⎠
 ctg ²
3
A_i ctg
B_ictgA_ictgB_i

(3.17)

n


²ctg ²
3

A_ictg
B_ictgA_ictgB_i

2
(3.18)

- жүйенің геометриялық шарты немесе кері салмақ деп аталады.

n

2
-

1 __2
P 3
_ctg ²
A_ictg
B_ictgA_ictgB_i

(3.19)

Тәжірибеде котангенстер синус бұрышының логарифмінің 1 секундқа өзгеру шамасына алмастырылған формулалар қолданылады.

m

m
²2


^S
⎛^^⎞ 2 ⁿ_{2 2}

2

b

2 2

3

S
ⁿ_⎜⎜ _⎟⎟
n ^⎝^^^^⎠
 __A___A__
(3.20)

Триангуляция пункттерінің рекогносцировкасы

Рекогносцировканың басты мақсаты жобаланған пункттердің орналасуын нақты таңдау және геодезиялық белгілердің биіктігін анықтау болып табылады. Рекогносцировка кезінде елді - мекендердің жерінің сипаты, жол және гидрографиялық жүйе, топырақ, құрылыс материалдарының болуы жайлы мәліметтер жинау жүргізіледі.
Рекогносцировка негізінде жобаға қосымшалар мен толықтырулар енгізіледі. Пункттерді салу орнын таңдау кезінде пункттерді басты биіктіктерде, жер бетінің тау жұмыстары әсерінен ығысуынан тыс аймақта орнықты топырақта центрлердің және сыртқы белгілердің ұзақ уақыттық сақтаулығы орындалатындай етіп орналастыру қажет. Тұрғызу және бақылау кезінде жұмыс қауіпсіздігі қамтамасыз етілуі керек. Пункттерді темір жолдан және автокөлік жолынан, телефон және телеграф желісінен белгінің екі еселі биіктігінен жақын емес қашықтықта және жоғары кернеулі электр желілерінен 120 м аз емес қашықтықта салу керек.
Жергілікті жерде бекеттердің салыну орындары жерге жер қорғандарымен немесе тастардан үйілетін турлармен көмілетін белгілермен, бағаналармен белгіленеді. Пункттердің атауы топографиялық картада қабылданған транскрипцияны сақтаумен жақындағы елді - мекеннің атымен сәйкес келуі керек. Егер жобаланған пункт іс жүзінде бар триангуляциямен немесе талдау жүйесімен сәйкес келсе, онда центрдің дәл бірлесуін қарастыру қажет. Іс жүзінде бар центрлерге тікелей жақын арада жаңа центрлердің салынуына жол бермеу керек.
Егер қандай да бір себептермен жаңа триангуляция пункті алдында дамытылған жүйенің пунктімен бірлеспесе, онда ескі пункт орталығын жояды (рұқсат алғаннан кейін).
Рекогносцировка жұмыстарының күрделілігі және әдістері жердің жағдайларына және триангуляция класына тәуелді болады. Белгілердің қабылданған биіктігі кезінде пункттердің арасындағы көру мүмкіндігінің болуы теодолиттің көтерілу биіктігіне тез биіктіктен елді мекенді тікелей қарау жолымен бекітілуі қажет. Триангуляция пункттерінің рекогносцировкасы кезінде қоныстанған аймақтарда ағаштарды қолданады немесе оларға елді мекенді көру үшін көтеріліп арнайы діңгектерді жасайды. Жүйенің класына қарамастан әр пунктте бағыттың магнитті азимуттарын, елді мекеннің нүктелеріне дейінгі қашықтықтарды және еркін масштабта басқа анықтамалар енгізілетін көкжиектің суретін салу жүргізіледі.

жүктеу/скачать 0,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10