Махмұд Қашғари ХІ ғаырдағы түркі ғалымы, «Диуани лұғат ат-түрік» (Түрік сөздерінің жинағы) атты кітабы арқылы өз заманының аса білімдар тіл маманы, тарихшыы, этнографы, географы, ретінде танылды. Қашғари кітабындағы мысал ретінде келтірілген батырлық, ерлік, күрес жолдары, дидактикалық сарындағы өлеңдер ұрпақты ерлікке, оқу білімді үйренуге, өнерге, әділеттілікке, адамгершіліке тәрбиелейді.
«Таңғұттарға қарсы күрес жырлары» атты шығармада ерлердің жеңіске жетуі ерлікке ғана емес, бірлікте екенін қастерлей баяндайды. Жаудың жеңілуіне себепші болған жағдай оның менмендігі, мақтаншақтығы болды деп, жырдағы идея, даурықпаның, дандайсудың елге зияны, ерге зақым екенін дәлелдеу болып табылады.
«Ер Тұңғаны жоқтау» сияқты шығармалар өткеннен өнеге алу мақсатын орындайтын поэтикалық шығарма. Ер Тұңға түріктің алып батыры, ақылшысы еді, ол опат болды, оның артында қалған ұрпағы аталының рухын ардақтап, жолын қууға міндетті, өйтпесе, «ынжық, жауыз тірілермен елдің тағдыры мәнсіз болады», - дейді.
№ 19 дәріс
Достарыңызбен бөлісу: |
