Скрининг (ағыл. screening — «жинақтау, іріктеу») — клиникалық белгілерсіз ауруларды жеке тұлғаларда анықтауға бағытталған денсаулық сақтау ұйымының стратегиясы. Скрининг (Screening) сөзі «іріктеу, таңдау, анықтау» деген мағынаны білдіретін пікір кең тараған.. Мамандық және ғылыми менеджментте, мүмкін, солай да шығар.
Бірақ бұл сөздің басқа да аудармалары бар, яғни: «қорғаныс», «қандайда бір қолайсыз жағдайдан шектеу». «Скринингтік зерттеу » ұғымының түпнегізінде осы түсінік жатыр.
Скрининг принциптері - негізгі қағидалар (БДҰ):
Ауру маңызды медициналық мәселе ретінде танылуы керек;
Аурудың емі болуы тиіс;
Ауруды емдеу және диагностикалау мүмкіндігі қол жетімді болуы тиіс;
Аурудың жасырын кезеңі болуы керек.
Ауруды зерттеу әдістері болуы керек.
Зерттеу әдістері халық арасында қолдануға жарамды болуы қажет;
Аурудың шынайы ағымын адекватты түсіну қажет;
Емдеу қажеттілігі кезінде келісілген саясат болуы керек;
Ауруды анықтау барысында жұмсалған шығындар жалпы шығынмен теңдестірілген болуы керек;
Скрининг« бір-ақ рет» емес, үздіксіз жүргізілуі қажет.
Скринингтік әдістердің мысалдары
Қант диабеті және ЖҚА ауруларын анықтау үшін қандағы глюкоза мен жалпы холестеринді анықтау мақсатында экспресс-диагностика өткізу.
Туберкулез ауруын анықтауда терілік туберкулинді сынама кең таралған (Манту реакциясы ).
Депрессияны диагностикалау үшін Бека депрессиялық шкаласы скринигтік тест ретінде қолданылады.
Папаниколау тесті — жатыр мойны қатерлі ісігінің алдын -алу және ісік алды жағдайларды анықтауда қолданылады.
Маммография — сүт безі қатерлі ісігін анықтауда қолданылады.
Колоноскопия — колоректальды қатерлі ісікті терістеу үшін қолданылады
Дерматологиялық қарау меланоманы терістеу үшін қолданылады.
Қолданылатын әдістер қарапайым, сенімді және қайталап қолдана алатындай болуы тиіс!
