ОҚу жылында қазақстан республикасының жалпы орта білім беретін мектептерінде оқу процесін


Негізгі және жалпы орта білім беру деңгейіндегі



Pdf көрінісі
бет49/50
Дата06.12.2019
өлшемі3,46 Mb.
#53115
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50
Байланысты:
ИМП-каз-сонгы-15.07


 

Негізгі және жалпы орта білім беру деңгейіндегі 

«Құқық негіздері» оқу пәні 

 

9-сынып бойынша:  



Қылмыстық 

жауапкершілік 

бөлімі 

бойынша 


Қылмыстық 

жауапкершіліктің  мәні  неде?  және  Кімдер  сыбайлас  жемқорлықтың 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

395 



 

субъектілері болып табылады? тақырыптары берілген. 

Аталған  тақырыптар  келесі  оқу  мақсаттарын  қамтиды:  құқықтық 

жағдаяттарды  талдау  арқылы  қылмыстық  жауаптылықты  және  жаза  түрлерін 

анықтау;  сыбайлас  жемқорлықпен  күреске  бағытталған  құқықтық  актілерді 

талдау.    

10-11-сынып бойынша: 

Пәннің  білім  мазмұнында  «Жария  құқық»  бөлімі  бойынша  10-сыныпта 

Қазақстан  Республикасының  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күрес  жүйесі. 

Қазақстан  Республикасындағы  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күреске 

бағытталған құқықтық және саяси актілер: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес 

туралы  Қазақстан  Республикасының    заңы.  2015-2025  жылдарға  арналған 

Қазақстан  Республикасының  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күрес  туралы 

стратегиясы  тақырыптары  берілген.  Осы  тақырыптар  сыбайлас  жемқорлыққа 

қарсы  бағдарламалық-саяси  және  құқықтық  актілердің  негізгі  ережелерін 

түсіндіру;  нақты  жағдаяттарды  талдау  кезінде  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы 

күрес  туралы  заңның  негізгі  ережелерін  пайдалану  оқу  мақсаттарымен 

қамтылған. 

11-сыныпта 

Сыбайлас 

жемқорлық 

құқық 


бұзушылық 

үшін 


жауапкершілік.  Сыбайлас  жемқорлық  құқық  бұзушылық  үшін  тәртіптік, 

әкімшілік  және  қылмыстық  жауапкершілік  тақырыптары  берілген.  Аталған 

тақырыптар  сыбайлас  жемқорлық  құқық  бұзушылықты  басқа  құқық 

бұзушылық  түрлерінен  (заңсыз  сыйақы  алу,  алаяқтық)  ажырату;  Қазақстан 

Республикасының  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  заңнама  нормаларына  сәйкес 

адамдардың әрекетін саралау атты оқу мақсаттарымен қамтылған.  

 

Қазақстан тарихы 5-9-сынып бойынша: 

Тәуке  ханның  билігі.  «Жеті  жарғы».  Қазақтың  ұлы  билері.  Қазақ 

хандығының  мемлекеттік-әкімшілік  құрылымы.  Қазақ  қоғамының  әлеуметтік 

стратификациясы,  Тәуке  хан  тұсындағы  қазақтардың  қоғамдық-құқықтық 

жүйесі тақырыптары қамтылған. 

Неліктен А. Левшин Тәуке ханды «Дала Ликургі» деп атады? Әлеуметтік 

топтар  қазақ  қоғамында  қандай  рөл  атқарды?  зерттеу  сұрақтары  мен  Қазақ 

хандығындағы әлеуметтік топтардың орнын анықтау;  қоғамдық-саяси өмірдегі 

сұлтан,  би,  батыр,  жыраулардың  қызметтерін  сипаттау;  қазақ  хандарының 

мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтау атты оқу мақсаттары берілген. 

  

Қазіргі  кездегі  Қазақстанның  дамуындағы  басым  бағыттары;  



Қазақстан - 2030» Стратегиясы – мемлекет дамуындағы жаңа кезең; «Қазақстан 

–  2050»  стратегиялары  тақырыптары  берілген.  «5  институтционалды 

реформаларды  жүзеге  асырудағы  100  нақты  қадам»  ұлт  жоспары  неліктен 

қабылданды?  «Қазақстан  -  2030»  Стратегиясын  қабылдау  қажеттілігі  неден 

туындады?  «Қазақстан  –  2050»  Стратегиясы  қандай  жаңа  саяси  бағытты 

белгіледі?    атты  зерттеу  сұрақтары  және  ұзақ  мерзімді  мемлекеттік 

стратегияларды талдау атты оқу мақсаты қамтылған. 

10-11-сыныптар бойынша: 

Ұлттық  мемлекеттіліктің  жаңғыртылуы  тақырыбында  Мемлекеттік 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

396 



 

стратегиялар  мен  бағдарламалардың  мазмұнын  зерттей  отырып  Қазақстан 

Республикасының даму бағдарларын болжау оқу мақсаты қамтылған. 

 

Дүниежүзі тарихы 10-11- сынып бойынша: 

Құқықтық  мемлекет  принциптерінің  жүзеге  асырылуының  тарихи 

тәжірибесі  тақырыбы  мен  мемлекеттердің  мысалында  құқықтық  мемлекеттің 

қалыптасу  жолдарын  талдау;  мемлекеттердің  мысалында  құқықтық  мемлекет 

принципте  рінің  жүзеге  асу  ерекшеліктерін  салыстыру;  қазіргі  кездегі  адам 

құқықтарының  Жалпы  Декларациясының  маңызын  негіздеу  оқу  мақсаттары 

берілген. 

 

 

Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11-сыныптарына арналған 

«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» пәнінен жаңартылған 

мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы 

күрестің негізгі принциптерін айқындайтын тақырыптар топтамасы 

 

Сыбайлас  жемқорлық  көріністерінен  туындайтын  қауіп-қатерден 

Қазақстан  Республикасының  ұлттық  қауіпсіздігін  қамтамасыз  етуге  және 

сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылықтың алдын-алу, анықтау, 

олардың  зардаптарын  жою  және  жауапқа  тарту  арқылы  мемлекеттік 

органдардың  қызметтері  туралы  «Алғашқы  әскери  және  технологиялық 

дайындық» пәнінде қарастырылған бөлімдер мен тақырыптар: 

Алғашқы 


әскери 

және 


технологиялық 

дайындық 

оқытушы-

ұйымдастырушы  әскери  істі  оқыту  процесінде  жастардың  бойында  азаматтық 

таным,  Қазақстан  Республикасының  тәуелсіздігін  қорғау,  әскери  қызметке 

деген саналы жауапкершілікті қалыптастыруға тәрбиелеу мен оқытудың басты 

міндеттерін шешеді. 

Әр  сабақ  сайын  білім  алушылар  әскери  анттың  рөлі  мен  маңызын 

түсінулеріне, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріне, оның дәстүрлері мен 

әскер  түрлерінде  қызмет  ету  ерекшеліктеріне,  әскери  мамандыққа  деген 

қызығушылықтарын  дамытып,  білім  алушылардың  әскери  білім  алуларына 

деген  ұмтылыстарын  ынталандыру  керек.  Сонымен  қатар  Қазақстан 

Республикасы  Қарулы  Күштерінің  жарғылары  –  бұл  Қарулы  Күштердің 

тұрмыс-тіршіліктерін  реттестіретін  заңдар  жиынтығы,  ал  жарғы  талаптарын 

орындау – әрбір әскери қызметкердің міндеті екендігін түсіндіру қажет. 

«Кіріспе сабағы» бөлімі: 

1)  білім  алушыларға  «Алғашқы  әскери  және  технологиялық  дайындық» 

пәніне оқыту мақсат-міндеттері мен мазмұнын; 

2) «Қазақстан Республикасының қорғаныс және Қарулы Күштер туралы», 

«Әскери  қызмет  және  әскери  қызметшілердің  мәртебесі  туралы»,  «Ұлттық 

қауіпсіздік  туралы»,  «Азаматтық  қорғану»,  «Білім  туралы»  Қазақстан 

Республикасының  Заңдарын,  «Алғашқы  әскери  дайындық  пәнін  жүргізу  және 

ұйымдастыру» және оның оқу-материалдық базасын қалыптастыру ережелерін 

бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2014 жылғы 19 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

397 



 

желтоқсандағы  №  606  бұйрығы.  «Көлік  құралының  сәйкестендіру  нөмірі 

бойынша  көлік  құралдарының  жекелеген  түрлерін  мемлекеттік  тіркеу  және 

есепке  алу,  Механикалық  көлік  құралдарын  жүргізушілерді  даярлау, 

Емтихандар  қабылдау  және  жүргізуші  куәліктерін  беру  қағидаларын  бекіту 

туралы»  Қазақстан  Республикасы  Ішкі  істер  министрінің  2014  жылғы  2 

желтоқсандағы  №  862  бұйрығы.  Алғашқы  әскери  және  технологиялық 

дайындық сабағында білім алушылардың құқықтары мен міндеттерін қамтиды. 



«Қазақстан  Республикасы  Қарулы  Күштері  –  мемлекеттің  әскери 

қауіпсіздігінің кепілі» бөлімі: 

1)  Мемлекет  қорғанысының  конституциялық  негіздері  –  Мемлекеттің 

қауіпсіздігін  қамтамасыз  етудегі  Қазақстан  Республикасы  Конституциясының 

негізгі  ережелері.  Қазақстан  Республикасы  Қарулы  Күштері,  олардың  құрамы 

және атқаратын қызметтерін; 

2)  Қазақстан  Республикасы  Қарулы  Күштерінің  әскери  рәміздері  – 

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери рәміздері. Әскери бөлімнің 

жауынгерлік  туы.  Әскери  анттың  әскери  қызметкерлерге  қоятын  талаптары. 

Әскери  қызмет  –  Қазақстан  Республикасы  азаматтарының  қасиетті  борышы 

және міндеттерін; 

3) Экстремизм және терроризмнің ұлттық қауіпсіздікке тигізетін салдары 

–  Экстремизм  түрлері:  саяси,  діни,  экономикалық  және  экологиялық. 

Экстремизм, терроризм, олардың өзіндік сипаттары. Қазіргі әлемдегі террорлық 

қауіп-қатерлердің ұлғаю себептерін қамтиды. 



«Қазақстан  Республикасы  Қарулы  Күштері,  басқа  әскерлер  және 

әскери құрылымдарының жалпыәскери жарғылары» бөлімі:  

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери 

құралымдарының жалпыәскери жарғылары  – Қазақстан Республикасы Қарулы 

Күштері,  басқа  әскерлер  және  әскери  құралымдарының  жалпыәскери 

жарғылары, олардың әскери ұжым қызметі мен тұрмыс-тіршілігіндегі маңызы. 

Әскери қызметкерлердің жалпы міндеттері. Әскери атақ және айыру белгілерін; 

2)  Әскери  қызметкерлер  және  олардың  өзара  қарым-қатынастары  –

Бастықтар  және  бағыныштылар, аға  және  кіші  әскерилер,  олардың  құқықтары 

мен міндеттері. Әскери әдептілік ережесі және әскери қызметкерлердің тәртібі. 

Бұйрық,  оны  беру  және  орындау  тәртібі.  Бастықтарға  және  шені  жоғарыларға 

мәлімдеме жасауды;  

3)  Әскери  тәртіп,  оның  мәні  мен  мағынасы  –  Әскери  тәртіп,  марапаттау 

және  жазалау.  Әскери  тәртіпті  сақтау  бойынша  әскери  қызметшілердің 

міндеттері.  Сарбаздарға  көрсетілетін  марапат  түрлері.  Сарбаздарға  берілетін 

тәртіптік жазалауларды қамтиды. 

 

 



 

 

 

 

 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

398 



 

 

 

Қосымша 

 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып білім алушыларын қорытынды 

аттестаттаудан өткізу тәртібі туралы нұсқаулық 

 

1-тарау. Жалпы ережелер 

 

1. 


Аталған нұсқаулық негізгі білім деңгейінің жалпы білім беретін оқу 

бағдарламаларын  жүзеге  асыратын  орта  білім  беру  ұйымдарында  (бұдан  әрі  – 

мектеп) 9-сынып білім алушыларының қорытынды аттестаттауын ұйымдастыру 

мен өткізу тәртібін (бұдан әрі – Нұсқаулық) анықтайды.  

2. 

Нұсқаулық  Қазақстан  Республикасының  Білім  және  ғылым 



министрлігінің  2008  жылдың  18  наурызындағы  «Орта,  техникалық  және 

кәсіптік,  орта  білімнен  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін  білім  алушылардың 

үлгеріміне  ағымдағы  бақылауды,  оларды  аралық және  қорытынды  аттестаттау 

жүргізудің  үлгілік  қағидаларын  бекіту  туралы»  №125  бұйрығына  сәйкес 

әзірленді.    

3. Аталған Нұсқаулықта төмендегідей анықтамалар қолданылады:  

1) 

емтихан 


әкімшісі 

– 

мектеп 



директорының 

бұйрығымен 

тағайындалатын  және  осы  Нұсқаулықта  бекітілген  тәртіппен  білім 

алушылардың  қорытынды  аттестаттау  емтихандарын  ұйымдастыру  мен 

өткізуге жауапты тұлға; 

2) 


аттестаттау комиссиясы – білім алушылардың емтихан жұмыстарын 

тексеру және бағалау үшін мектеп директорының бұйрығымен тағайындалатын 

комиссия,  оның  құрамына  мектептің  пән  мұғалімдері  мен  директордың 

орынбасары кіреді;   

3) 

апелляциялық  комиссия  –  емтихан  нәтижелерімен  келіспеген  білім 



алушылардың өтініштерін қарастыру үшін мектеп  директорының бұйрығымен 

тағайындалатын комиссия, оның құрамына мектептің пән мұғалімдері кіреді;  

4) 

апелляция  –  алынған  балл/бағаға  келіспеу  туралы  дәлелдемелері 



көрсетілген білім алушының жазбаша өтініші негізінде оның нәтижелерін қайта 

қарау рәсімі; 

5) 

білім 


алушыларды 

қорытынды 

аттестаттау 

– 

Қазақстан 



Республикасы  Үкіметінің  2012  жылдың  23  тамызындағы  №1080  қаулысымен 

бекітілген  білім  берудің  тиісті  деңгейлерінің  мемлекеттік  жалпыға  міндетті 

стандартында  алдын  ала  қарастырылған  оқу  пәндерінің  көлемін  білім 

алушылардың меңгеру деңгейін анықтау мақсатында өткізілетін рәсім;  



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

399 



 

6) 


емтихан ережесін бұзу – қорытынды аттестаттауға қатысушылардың 

(білім  алушылар,  мектеп  қызметкерлері  мен  басқа  да  қатыстырылатын 

тұлғалар) осы Нұсқаулықта бекітілген нормаларға қарама-қайшы әрекеттері; 

7) 


ерекше  жағдайды  қамтамасыз  ету  –  медициналық  растаулары  бар 

болған жағдайда емтихан өткізу кезінде ерекше білім беруге қажеттіліктері бар 

білім алушылар үшін жағдай жасау және ұйымдастыру; 

8) 


емтихан комиссиясының төрағасы – білім алушылардың қорытынды 

аттестаттау  емтихандарын  ұйымдастыру  мен  өткізу  үдерісіне  басшылық 

жасайтын  және  осы  Нұсқаулықта  көрсетілген  барлық  рәсімдерді  сақтай 

отырып, емтихандарды мектепте өткізуге жауапты тұлға;  

9) 

емтихан 


комиссиясы 

– 

білім 



алушылардың 

қорытынды 

аттестаттауын өткізу үшін мектеп директорының бұйрығымен тағайындалатын 

комиссия, оның құрамына мектеп қызметкерлері кіреді; 

10)  емтихан  жұмысы  –  білім  алушының  емтихан  жауаптары  жазылған 

құпия құжат; 

11)  емтихан  материалдары  –  емтиханның  әр  пәні  бойынша  емтихан 

тапсырмалары бар құпия құжат. 

4. Білім алушылардың қорытынды аттестаттауын ұйымдастыру Қазақстан 

Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен бекітілген пәндер 

тізбесі мен өткізу формасына сәйкес жүзеге асырылады. 

5. Қорытынды  аттестаттау  Қазақстан  Республикасының  Білім  және 

ғылым министрінің оқу жылын аяқтау және орта білім беру ұйымдарында білім 

алушылардың қорытынды аттестаттауын өткізу туралы бұйрығымен бекітілген 

мерзімде өткізіледі. 

6. Білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттауын  ұйымдастыру  мен 

өткізуге  тартылған  барлық  қатысушылар  оларға  жүктелген  міндетті  тиісінше 

орындауға дербес жауапкершілік алады. 

7. 

Мектеп  барлық  білім  алушылар  үшін  тең  жағдайда  қорытынды 



аттестаттауды  ұйымдастырады.  Растайтын  құжаттары  бар  болған  жағдайда 

ерекше қажеттіліктері бар білім алушылар осы Нұсқаулықтың 1-қосымшасына 

сәйкес ерекше жағдаймен қаматамасыз етіледі немесе Қазақстан Республикасы 

Білім  және  ғылым  министрлігінің  2008  жылдың  18  наурызындағы  «Орта, 

техникалық  және  кәсіптік,  орта  білімнен  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін 

білім  алушылардың  үлгеріміне  ағымдағы  бақылауды,  оларды  аралық  және 

қорытынды аттестаттауды өткізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» №125 

бұйрығына сәйкес қорытынды аттестаттаудан босатылады.  

8. Білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттау  нәтижелеріне  мектеп 

қызметкерлері  мүдделі  жағдайда  осы  Нұсқаулықтың  2-қосымшасына  сәйкес 

үлгі  бойынша  мүдделілігі  туралы  декларацияны  толтыру  қажет.  Мүдделілік 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

400 



 

туралы  декларацияны  толтырған  тұлғалар  емтихан,  аттестаттау  және 

апелляциялық  комиссия  құрамына  қатыса  алмайды.  Мектеп  қызметкерлері 

мүдделілігі туралы декларацияны емтиханның басталуына 1 ай уақыт қалғанда 

мектепке тапсыруы керек. 

 

9. Мектептер  білім  алушылар  санына  қарай  емтихан  материалдарымен 



қамтамасыз етіледі.  

10. 


Облыстық  /  қалалық  білім  басқармалары  дайындаған  емтихан 

материалдары  жапсырылған  түрде  қалалық  /  аудандық  білім  басқармаларына 

жеткізіледі.  Қалалық  /  аудандық  білім  басқармалары  емтихан  материалдарын 

жапсырылған түрде мектептерге жеткізеді.  

 

11. 


Емтихан  материалдарын  аталған  Нұсқаулықтың  3-қосымшасына 

сәйкес  қабылдау-тапсыру  актісі  бойынша  Емтихан  комиссиясының  төрағасы 

қабылдап алады.   

12. 


Емтихан  комиссиясының  төрағасы  Емтихан  материалдарын 

қабылдап  алған  соң  оны  арнайы  бөлінген  кабинетке  /  қауіпсіз  сақтау  орнына 

қояды.  

13. 


Емтихан  нәтижелері  емтихан  материалдарын  тексеруді  аяқтаған 

соң келесі күні жарияланады.  

14. 

Қорытынды  аттестаттауды  өткізген  соң  қорытынды  аттестаттау 



құжаттары  (акт,  декларация,  ведомость  және  басқалары)  мектепте  сақталуы 

керек.  Даулы  мәселелер  туындаған  жағдайда  Білім  басқармасы  мектептен 

құжаттарды талап ете алады. Сақтау мерзімі – 1 жыл. Сақтау мерзімі аяқталған 

соң аталған құжаттар жойылады.  

 

2-тарау. 

Білім 

алушылардың 

қорытынды 

аттестаттауын 

ұйымдастыру 

 

1-параграф. Білім басқармасының міндеттері 

 

15. Білім басқармасы: 

1)  білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттауын  өткізуге  арналған 

емтихан  материалдарын  бекітілген  спецификацияларға  сәйкес  әзірлеу  мен 

сараптауды;   

2) 10%  резервтік  материалдарды  есепке  ала  отырып,  білім  алушылар 

санына сәйкес емтихан материалдарын тираждау және қаптауды;   

3) білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттауын  ұйымдастыру  үшін 

емтихан материалдарын мектептерге өз уақытында жеткізуді; 

4) емтихан  материалдарын  әзірлеу  мен  жөнелту  кезінде  құпиялылық  пен 

қауіпсіздікті; 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

401 



 

5) емтихан материалдары мен осы Нұсқаулықтың 4-қосымшасына сәйкес 

емтихан  бағасын  және  қорытынды  бағаны  қою  ведомосінің  электрондық 

формасын мектепке жіберуді; 

6) білім  алушылардың  құрамы  мен  қорытынды  аттестаттау  нәтижелері 

бойынша ақпаратты жинақтау мен дайындауды қамтамасыз етеді.  

16. 

Білім  басқармасы  қорытынды  аттестаттауды  өткізуге  дейін 



және/немесе  өткізгеннен  кейін  осы  Нұсқаулыққа  сәйкес  білім  алушылардың 

қорытынды  аттестаттауын  ұйымдастыру  мен  өткізуге  қатысты  емтихан 

материалдарының  қауіпсіздігін  сақтау  талаптарының  іс  жүзіндегі  сәйкестігіне 

орай  мектептерді  тексереді  және  қажеттілігіне  қарай  мектептерге  ұсыныс 

жасайды.    

 

 

 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

402 



 

2-параграф. Мектептің міндеттері  

 

17. 



Білім  алушыларды  қорытынды  аттестаттауға  дайындау  барысында 

мектеп  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрімен  бекітілген 

құқықтық актілерді басшылыққа алады.  

18. 


Емтихан, аттестаттау және апелляциялық комиссия құрамы мектеп 

директорының бұйрығымен бекітіледі. 

19. 

Мектеп: 


1)  Білім  басқармасына  осы  Нұсқаулықтың  5-қосымшасына  сәйкес  білім 

алушылардың құрамы мен  таңдау пәндері бойынша тізімді жасап,  қорытынды 

аттестаттау басталғанға дейін 2 айдан кешіктірмей жіберуді;  

2) білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттауын  өткізу  барысында 

дәрігер/медбикелердің кезекшілігін ұйымдастыруды;  

3) емтихан  материалдарының  қауіпсіздігін  сақтауға  арналған  орын  / 

кабинет,  сондай-ақ  білім  алушылар  санына  сәйкес  емтихандарды  өткізуге 

арналған аудиторияларды дайындауды;  

4) емтихан  материалдары  мен  жұмыстарын  3  айдан  кем  емес  уақытта 

сақтауды қамтамасыз етеді.  

Сақтау  мерзімі  аяқталған  соң  емтихан  материалдары  мен  жұмыстары 

жойылады.   

18) 

Білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттауын  өткізуге  арналған 



аудиториялар келесі талаптарға сәйкес болуы керек: 

1) әр  білім  алушыға  арналған  парта/орынның  болуы,  парта/орынның 

ортасынан келесі парта/орынның ортасына дейінгі ара қашықтық 1,25 метрден 

кем болмауы керек; 

 

 

2) тиісті  жарық,  желдеткіш,  дыбысоқшаулағыш  және  температуралық 



режимнің болуы; 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

403 



 

3) әрбір  білім  алушының  көру  аймағында  қабырға/электрондық  сағаттың 

болуы; 

4) тақтаның болуы; 



5) қосымша кеңсе құрал-жабдықтарының болуы; 

6) емтихан  пәндері  бойынша  анықтамалық-танымдық  ақпараттары  бар 

стенд, плакат, әдебиеттердің жоқ болуы. Бар болған жағдайда оларды уақытша 

алып тастау немесе жауып қою керек.  



 

3-параграф. Емтихан комиссиясының міндеттері 

 

19) Емтихан 



комиссиясының  құрамына  Емтихан  комиссиясының 

төрағасы, емтихан әкімшісі, аудитория кезекшілері, дәліз кезекшілері кіреді. 

20) Емтихан  комиссиясының  төрағасы  мектеп  директоры  болып 

табылады. 

21) Мектеп  директорының  мүдделілігі  немесе  жұмыс  орнында  болмауы 

(іссапар,  сырқаттанып  қалу  және  с.с.)  жағдайында  Емтихан  комиссиясының 

төрағасы  ретінде  директордың  орынбасары  тағайындалады,  оған  Емтихан 

комиссиясының төрағасы қызметі жүктеледі.   

22) Емтихан комиссиясының төрағасы: 

1)  емтихан  материалдарын  қабылдауды,  қауіпсіздікті  сақтауды  және 

құпиялылықты қамтамасыз етеді; 

2)  емтихан  басталардан  40  минут  бұрын  емтихан  материалдарын 

аудитория  кезекшілеріне  береді  және  осы  Нұсқаулықтың  6-қосымшасында 

берілген  үлгі  бойынша  берілген  және  қайтарылған  емтихан  материалдарын 

есепке алу ведомосіне сәйкес емтихан аяқталғанда қабылдап алады; 

3)  емтихан,  аттестаттау  және  апелляциялық  комиссия  мүшелеріне 

қорытынды  аттестаттауды  ұйымдастыру  бойынша  нұсқама  өткізеді  және 

қауіпсіздік шараларын, емтихан материалдары мен рәсімдердің құпиялылығын 

сақтау туралы ақпараттандырады;  

4)  мектеп  директорының  бұйрығы  негізінде  білім  алуға  ерекше 

қажеттілікті  керек  ететін  білім  алушылар  үшін  арнайы  жағдайды 

ұйымдастырады; 

5)  қорытынды  аттестаттауды  осы  Нұсқаулық  талаптарына  сәйкес 

ұйымдастыру мен өткізуге қатысты жауапкершілікті мойнына алады;  

6)  емтихан,  аттестаттау  және  апелляциялық  комиссияның  жұмысын 

ұйымдастырады;  

7)  қорытынды  аттестаттау  құжаттары,  емтихан  материалдары  мен 

жұмыстарды жинау мен сақтауды жүзеге асырады; 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

404 



 

8)  білім  алушылардың  нәтижелері  туралы  мүдделі  тараптарды  өз 

уақытында ақпараттандырады.  

23) Емтихан  әкімшісі  мектеп  директорының  орынбасалары  арасынан 

тағайындалады.  

24) Емтихан әкімшісі:  

1)  қорытынды  аттестаттау  басталғанға  дейін  2  айдан  кешіктірмей  білім 

алушылар құрамы мен таңдау пәндері бойынша тізім жасайды;  

2)  емтихан 

материалдарының 

қауіпсіздігін 

сақтауды 

және 

құпиялылықты қамтамасыз етеді;  



3)  емтихандарды өткізу үшін аудиторияларды алдын ала дайындайды;  

4)  аудитория мен дәліз кезекшілеріне нұсқама өткізеді, емтихан басталар 

алдында  осы  Нұсқаулыққа  сәйкес  олардың  функционалдық  міндеттерін 

түсіндіреді;  

5)  аудитория мен дәліз кезекшілерінің арасында міндеттерді бөледі;  

6)  білім алушылардың емтиханға қатысуын қамтамасыз етеді; 

7)  қатысқан/қатыспаған білім алушыларды белгілейді; 

8)  аудитория  кезекшісі  толтырған  емтихан  кезіндегі  бұзушылықтарды 

тіркеу актілерін жинауды жүзеге асырады;  

9)  қорытынды  аттестаттауды  осы  Нұсқаулықтың  талапарына  сәйкес 

ұйымдастыру мен өткізуді жауапкершілігіне алады.  

25) Аудитория  кезекшісі  емтихан  пәндерінен  сабақ  бермейтін  мектеп 

мұғалімдерінің арасынан тағайындалды.  

26) Аудиториялардағы  кезекшілер  саны  1  аудиторияға  1-2  кезекші  болу 

есебімен  анықталады.  Емтиханда  кезекшілер  саны  біреуден  артық  болса, 

әрқайсысының  міндеттерін  емтихан  әкімшісі  тең  бөледі  (мысалы,  бір  кезекші 

емтихан  материалдары  салынған  пакетті  ашу  кезінде  екіншісі  аудиториядағы 

тәртіпті  қадағалайды,  бір  кезекші  нұсқама  жүргізсе,  екіншісі  білім 

алушылардың  тапсырмалар  жинағындағы  титул  парағын  дұрыс  толтыруын 

бақылайды және с.с.).  

27) Аудитория кезекшісі:  

1)  белгіленген аудиторияны емтихан басталғанға дейін дайындайды; 

2)  емтихан  басталардан  40  минут  бұрын  берілген  және  қайтарылған 

материалдарды  есепке  алу  ведомосіне  қол  қойып,  Емтихан  комиссиясының 

төрағасынан емтихан материалдарын алады және емтихан материалдарын алған 

сәттен бастап оның қауіпсіздігіне жауапты болады;  

3)  осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес білім алушыларды орындарға 

отырғызады;  

4)   білім алушылардың көзінше емтихан материалдары салынған пакетті 

ашады, білім алушыларға емтихан материалдарын таратады;  



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

405 



 

5)  емтихан  басталғанға  дейін  20  минут  бұрын  осы  нұсқаулықтың  7-

қосымшасына сәйкес білім алушыларға оқыту тілінде нұсқама жүргізеді;  

6)  емтиханның  ұзақтығы  туралы  хабарлайды,  тақтада  емтиханның 

басталу және аяқталу уақытын көрсетеді;  

7)  емтихан өту кезінде тәртіпті бақылайды; 

8)  емтихан 

аудиториясынан  шығып  кетпейді,  барлық  емтихан 

уақытында  шапшаңдық  және  ұқыптылық  танытады  (жалпы  аудитория  және 

қатарлар  арасымен  жүру).  Білім  алушылардың  көшіріп  немесе  басқалардың 

назарын аударып отырмағанына көз жеткізу үшін бақылау жүргізеді;    

9)  осы Нұсқаулықтың ережелерін білім алушылардың бұзуы жағдайында 

емтихандағы  бұзушылықтарды  тіркеу  актісін  осы  Нұсқаулықтың  8-

қосымшасына сәйкес толтырады;   

10) емтиханның аяқталуына 10 минут қалғанын ескертеді;  

11) емтихан  аяқталған  соң  білім  алушылардың  емтихан  жұмыстарын 

жинап  алады,    жұмыстардың  санын  білім  алушылардың  көзінше  тексереді, 

емтихан жұмыстарын пакетке салады және емтихан әкімшісіне береді. 

 

28) Аудитория кезекшісіне: 



1) емтихан  жұмысының  мазмұнын  басталғанға  дейін,  өту  барысында,  

емтихан өткеннен кейін оқуына; 

2) 

емтихан  басталғанға  дейін,  емтихан  уақытында,  емтихан  өткеннен 



соң кез келген жолмен емтихан материалдарын тарату: беру, көшіру және басқа 

да әрекеттер жасауына;  

3) мектеп  директорының  бұйрығына  сәйкес  қорытынды  аттестаттауды 

өткізуге  қатыстырылған  тұлғалардан  бөлек  аудиторияға  бөгде  адамдардың 

кіруіне жол беруіне; 

4) емтихан аудиториясынан шығуына; 

5) емтихан  өту  барысында  басқа  жұмыстармен  айналысуына  (мысалы, 

компьютерде жұмыс жасау, білім алушылардың жұмысын тексеру); 

6) емтихан  өту  барысында  өзімен  бірге  ұялы  телефон,  анықтама 

материалдары,  электрондық  кітаптар,  жазып  алатын  аудио/видеоқұрылғылар 

алып келуіне тыйым салынады. 

 

29) Дәліз 



кезекшісі  мектеп  мұғалімдері/қызметкерлері  арасынан 

тағайындалады. Дәлізде жыныстары әртүрлі кезекшілердің болуын қамтамасыз 

ету қажет.   

30) Дәліз кезекшісі: 

1)  емтихан басталғанға дейін мектеп ғимаратындағы белгілі бір аумақты 

бақылауына алады;  



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

406 



 

2)  емтихан өту кезінде дәлізде бөгде адамдардың және шудың болмауын 

қамтамасыз етеді;  

3)  аудиториядан  білім  алшылар  шыққан  жағдайда  олармен  бірге 

әжетханаға дейін және кері қайтқанша ілесіп жүреді;  

4)  дәліз  кезекшісіне  емтиханның  өту  барысында  өзімен  бірге  ұялы 

телефон,  анықтама  материалдары,  электрондық  кітаптар,  жазып  алатын 

аудио/видеоқұрылғылар және басқа да кез келген электрондық құралдар алуына 

тыйым салынады. 

 

4-параграф. Аттестаттау комиссиясының міндеттері 

 

31) Аттестаттау  комиссиясының  құрамына  Емтихан  комиссиясының 

төрағасы,  сәйкес  пәндер  бойынша  мектеп  мұғалімдерінің  арасынан 

тағайындалған аттестаттау комиссиясының мүшелері кіреді. 

32) 

Аттестаттау  комиссиясы  бал  қою  кестелеріне  сәйкес  білім 



алушылардың емтихан жұмыстарын тексеруді жүзеге асырады. 

33) 


Аттестаттау 

комиссиясының 

төрағасы 

келесі 


міндеттерді 

орындайды: 

1)  білім  алушылардың  емтихан  жұмыстарын  тексеру  рәсімі  басталар 

алдында аттестаттау комиссиясының мүшелеріне нұқсама өткізеді;  

2)  емтихан жұмыстарын тексеру және бағалау рәсімін ұйымдастырады; 

3)  әр  күннің  соңында  емтихан  жұмыстары  сақталатын  шкаф/  сейф  / 

аудиторияға сүргі салады; 

4)  тексеру  кезінде  білім  алушылардың  емтихан  жұмыстарының 

құпиялылығы мен қауіпсіздігін сақтауды қамтамасыз етеді.  

34) Аттестаттау  комиссиясының  төрағасы  білім  алушылардың  емтихан 

жұмыстарын тексеру мен бағалауды өткізуді ұйымдастыруға толықтай жауапты 

болады. 


35) Аттестаттау  комиссиясының  мүшелері  екі  адамнан  аз  емес  құрамда 

сәйкес пәндері бойынша топтарға бірігеді.  

36) Аттестаттау  комиссиясының  мүшелері  емтихан  жұмыстарын  тексеру 

рәсімінің 

алдында 

Аттестаттау 

комиссиясының 

төрағасынан 

білім 

алушылардың жұмыстарын жеке жауапкершілігімен алады.  



37) Аттестаттау комиссиясының барлық мүшелері жұмыстарды тексереді.  

38) Барлық  білім  алушылардың  жұмыстарын  бағалау  балл  қою  кестесіне 

сәйкес тең жағдайда жүргізіледі.  

39) Емтихан жұмыстары тексеріліп, емтиханның әр пәні  бойынша балдар 

қойылғаннан  кейін  аттестаттау  комиссиясының  мүшелері  білім  алушылардың 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

407 



 

балдарын  ведомоске  енгізуді  жүргізеді.  Ведомость  басып  шығарылады  және 

аттестаттау комиссиясының мүшелері қолдарын қояды. 

40) Емтихан барысында тәртіп бұзушылықтың болғанын білген жағдайда 

(көшіру,  жұмыстарды  ауыстыру  және  басқалары)  аттестаттау  комиссиясының 

мүшелері  білім  алушылардың  нәтижелерінің  күшін  жою  туралы  шешім 

қабылдап, ведомоске сәйкес жазбаны енгізеді.  

41) Аттестаттау  комиссиясының  мүшелері  емтихан  жұмыстарын  тексеру 

барысында өздерінің тиісті міндеттерін орындауға дербес жауапты болады.  

 

5-параграф. Апелляциялық комиссияның міндеті 

 

42) Апелляциялық  комиссияның  құрамына  Апелляциялық  комиссия 



төрағасы,  сәйкес  пәндер  бойынша  мектеп  мұғалімдерінің  арасынан 

тағайындалған апелляциялық комиссия мүшелері кіреді. 

43) Апелляциялық комиссия төрағасы келесі міндеттерді орындайды:  

1) 


апелляцияны  өткізу  кезінде  тәртіптің  сақталуын  бақылауды  жүзеге 

асырады; 

2) 

апелляция  басталар  алдында  апелляциялық  комиссия  мүшелеріне 



түсіндіру жұмыстарын жүргізеді; 

3) 


осы  Нұсқаулықтың  9-қосымшасына  сәйкес  үлгі  бойынша 

апелляциялық комиссия отырысының хаттамасына қол қояды; 

4) 

қабылданған 



шешім 

туралы 


аттестациялық 

комиссияны 

ақпараттандырады.  

44) Апелляциялық  комиссия  төрағасы  аппеляция  рәсімін  ұйымдастыру 

мен өткізуге толықтай жауапты болады. 

45) Апелляциялық комиссия мүшелері келесі міндеттерді орындайды: 

1) нәтижелер  жарияланғаннан  кейін  келесі  күннің  соңына  дейін  осы 

Нұсқаулықтың  10-қосымшасына  сәйкес  білім  алушылардан  апелляцияға 

өтініштер қабылдайды;    

2) білім  алушылардың  тек  қана  нақты  негізделген  сұрақтары  бойынша 

өтініштерін қарайды; 

3) қойылған  балдар  /  бағалардың  сәйкестігі  туралы  шешім  қабылдайды. 

Тапсырмаларда  техникалық  қателер  болған  жағдайда  білім  алушылардың 

пайдасына шешім қабылдайды; 

4) апелляциялық комиссия отырысының хаттамасын толтырады және қол 

қояды. 


46)  Білім алушының өтініші бойынша апелляциялық комиссия мүшелері 

нақты  шешім  қабылдай  алмаған  жағдайда  Апелляциялық  комиссия  төрағасы 

соңғы шешімді қабылдау құқығына ие болады. 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

408 



 

47)  Апелляциялық  комиссия  шешімі  емтихан  және  қорытынды 

бағаларды қою кезінде ескеріледі.  

48)  Апелляциялық комиссия шешімі соңғы шешім болып табылады және 

қайта шағымдануға жатпайды. 

 

6-параграф. Білім алушылардың құқықтары мен міндеттері 

 

49) 


Білім алушылардың: 

1)  емтихан кезінде дәліз кезекшісімен бірге аудиториядан шығуларына; 

2) жеке 

парта/орынмен, 

емтихан 

материалдарымен 

қамтамасыз 

етілулеріне; 

3) емтихан жұмысына қойылған нәтижеге келіспеген жағдайда нәтижелер 

жарияланғаннан  кейінгі  келесі  күні  Нұсқаулықтың  10-қосымшасында 

бекітілген  үлгіге  сәйкес  аппеляциялық  комиссияға  өтініш  берулеріне 

құқықтары бар;  

50) 

Білім алушылар: 



1) осы Нұсқаулықта бекітілген тәртіп нормаларын сақтауға;  

2) емтиханға  бөлінген  уақыт  аяқталғанда  емтихан  жұмысын  тапсыруға 

міндетті. 

51) 


Білім алушыларға: 

1) емтиханда  тыйым  салынған  заттарды  қолдануларына  (анықтама 

материалдары, ұялы телефон мен сыртқы байланысты, сақтау және деректерді 

іздеуді қамтамасыз ететін басқа да кез келген электрондық құрылғыларды, т.б.); 

2) сөйлесулеріне,  орыннан  орынға  ауысып  отыруларына,  емтихан 

материалдарын  алмастыруларына,  көшірулеріне,  аудиторияға  шпаргалка  алып 

кірулеріне,  шпаргалка,  оқулықтар  мен  басқа  да  әдістемелік  әдебиеттерді 

қолдануларына тыйым салынады. 

52) 

Осы Нұсқаулықта бекітілген нормаларды бұзған жағдайда емтихан 



комиссиясының  шешімімен  білім  алушы  аудиториядан  шығарылады,  емтихан 

жұмысының нәтижелері күшін жояды. 

 

 

 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

409 



 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  

білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

1-қосымшасы  

 

Ерекше  қажеттілігі  бар  білім  алушыларды  ерекше  жағдайлармен 

қамтамасыз ету  

 

  1. 


Растайтын  құжаттары  болған  жағдайда  (дәрігерлік-кеңестік 

комиссияның  қорытындысы  (бұдан  әрі  –  ДКК),  тұрғылықты  жері  бойынша 

медициналық-әлеуметтік  сараптама  қорытындысы  (бұдан  әрі  –  МӘС)  немесе 

мамандандырылған  медициналық  ұйым  анықтамасы)  туа  біткен  немесе  жүре 

пайда  болған  сырқаттары  бар  (уақытша  еңбекке  жарамсыздық,  мүгедектік) 

білім алушылар үшін ерекше жағдай ұйымдастырылады.  

2.  Ерекше  жағдайды  қамтамасыз  ету  бойынша  рәсімнің  мақсаты  –  білім 

алушылар  өздерінің  жетістіктерін  мойындай  алулары  үшін  стандартталған 

бағалауға  қажетсіз  барлық  кедергілерді  жою.  Әр  пән  үшін  белгілі  бір  ерекше 

жағдайдың түрін таңдауға болады.  

3. Ерекше жағдайды ұйымдастыру қағидалары: 

3.1 Нәтижелер  жетістіктердің  шынайы  көрсеткіші  болуы  үшін  барлық 

білім алушылар жалпы балл қою кестесіне сәйкес бағаланады. 

3.2 Ерекше  жағдайды  ұйымдастыру  рәсімі  басқа  білім  алушыларға 

қарағанда әділетсіз артықшылықтарды ұсынбауы қажет.  

3.3 Ерекше  жағдайды ұйымдастыру рәсімі бағалау құзыреттілігіне күмән 

туғызбау  керек,  яғни  кейбір  пәндер  бойынша  шектеулер  болады  (мысалы, 

оқылым  бағалау  пәні  болып  табылатын  емтихандарда  білім  алушы  дауыстап 

оқып берушінің көмегін пайдаланбауы қажет).  

3.4 Білім  алушыны  ерекше  жағдаймен  қамтамасыз  ету  рәсімінің 

сәйкестігін мектеп анықтау қажет. Егер сәйкес болатын болса, білім алушының 

белгілі  бір  қажеттілігіне  қатысты  қандай  ерекше  жағдайдың  түрі 

ұсынылатындығын анықтау керек.  

3.5 Барлық өтініштер жекелей тәртіппен қаралады.  

3.6 Білім алушы үшін ерекше жағдайды ұйымдастыруды мақұлдау туралы 

шешімді мектеп директоры қабылдайды.  

4.  Ерекше жағдайдың түрлері: 

4.1  Қосымша  уақыт:  емтиханды  аяқтау  үшін  әрбір  білім  алушыға 

берілетін  қосымша  уақыт  жалпы  емтихан  ұзақтығының  25  %-ын  құрайды. 

Қосымша  уақыттың  саны  емтихан  соңындағы  білім  алушының  жалпы 

жағдайының дәрежесіне қарай анықталады. 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

410 



 

4.2  Оқып  берушінің  көмегі:  білім  алушыға  сұрақтарды  оқып  беретін 

жауапты тұлға. 

4.3 Хашының көмегі: білім алушы үшін оның жауаптарын жазып беретін 

жауапты тұлға. 

4.4  Демалу  үшін  бақылауға  алынатын  үзіліс:  білім  алушының  демалуы 

үшін емтиханды тоқтату. Бұл уақыт емтихан ұзақтығына кірмейді.  

Жұмысты  орындауға  тұрақты  немесе  уақытша  қабілетсіздігі  байқалатын 

білім алушылар бақылауға алынатын үзіліс алуға құқылы. Бақылауға алынатын 

үзілісті  емтихан  өтіп  жатқан  аудиторияда/  аудиториядан  тыс  жерде  өткізуге 

болады.   

4.5  Жекелеген  кезекшілік:  басқа  білім  алушылардың  мазасын  алмау 

мақсатында  кезекшімен  бірге  білім  алушыға  қолжетімді  жағдайлармен  жеке 

кабинетте ұйымдастыралады.  

4.6  Лупаларды  қолдану:  көру  қабілеті  бұзылған  немесе  көру  арқылы 

қабылдауында қиындықтары бар білім алушыларға лупа/ұлғайтқыш әйнектерді 

қолдануларына рұқсат етіледі. 

4.7 Түстердің атауы: түстерді айыра алмайтын білім алушылар аудитория 

кезекшілерінен  түстердің  атауын  сұрай  алады,  бірақ  кезекшінің  қандай  да  бір 

қосымша ақпаратты айтуына болмайды.  

5. Оқып берушінің көмегі келесі жағдайларда:  

5.1 


Тұрақты немесе уақытша көруі бұзылған жағдайда; 

5.2  Оқылым  дағдысын  (сөздерді  дұрыс  дыбыстау,  оқу  шапшаңдығы, 

түсіну)  мектеп  психологі,  осы  саладағы  маман  (мысалы,  логопед)  тексеріп, 

оқып берушінің көмегінің қажеттілігін растаған жағдайда ұсынылады. 

6.  Оқылым  дағдысы  тексерілетін  емтихандарда  оқып  берушінің  көмегі 

ұсынылмайды. Бұл жағдайда білім алушыға қосымша уақыт беріледі.   

7.  Оқып  беруші  мектеп  мұғалімдерінің  арасынан  тағайындалады.  Білім 

алушының  пән  мұғалімі,  туыстары,  достары  мен  құрбы-құрдастары  оқып 

беруші бола алмайды.  

8.  Басқа  білім  алушылардың  мазасын  алмау  үшін  білім  алушы  оқып 

берушімен  бірге  емтиханды  жеке  кабинетте  тапсырады.  Оқып  беруші  кезекші 

ретінде әрекет ете алмайды, сондықтан жеке кезекші талап етіледі.   

9. Оқып беруші: 

9.1 Жаза алмайды, алайда білім алушыға бұл рұқсат етілсе, оқып беруші 

жазып та, оқып та бере алады.  

9.2  Білім  алушының  сұрағы  мен  жауабы  жазылғанға  дейін  қанша  талап 

етілсе, сонша оқу керек. 

 

9.3 Ешқандай сөздің мағынасын түсіндірмеуі керек. 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

411 



 

1)  символдардың  мәнін  түсіндірмеуі  қажет  (мысалы,  2

2

  екінің  квадраты 



екі түрінде оқылмайды, ол тек символды көрсетеді). 

2)  қай  сұрақтарға  жауап  беру  қажеттігін,  келесі  сұраққа  қашан  ауысу 

керектігін немесе сұрақтарға жауап беру реттілігін айтпауы қажет.   

3)  Цифрлармен  берілген  сандарды  оқуы  қажет  (мысалы,  252  –  «екі  жүз 

елу  екі»,  бірақ  оқу  алдында  оны  көрсету  керек).  Цифрды  сөзбен  жазу  керек 

жағдайдарда  ғана  бұлай  жасауға  болмайды  (мысалы,  «3675  санын  сөзбен 

жазыңыз»). 

4)  Сұрақтағы  сөзді  әріптеп  оқу  талап  етілсе,  оқи  алады.  Бірақ  басқа 

жағдайдарда сөздерді әріптеп оқуға болмайды.   

10. Хатшының көмегі келесі жағдайларда ұсынылады:  

10.1  Білім  алушы  жазбаша  жауапты  басқа  жолдармен  ұсына  алмайтын 

жағдайда кейбір белгілі бір пәндер бойынша хатшының көмегіне рұқсат етіледі.  

10.2  Тұрақты  физикалық  еңбекке  жарамсыздық  немесе  жарақаты  бар, 

сондай-ақ жас ерекшелігіне қарай жазу шапшаңдығы (минутына жазатын сөзі) 

ортадан  төмен  немесе  қосымша  уақыт  берілген  жағдайда  да  жазуға  үлгере 

алмайтын білім алушыларға хатшының көмегі рұқсат етіледі.  

11. Жазу дағды ретінде ескерілетін болса, білім алушыға сөздердің дұрыс 

жазылуы  мен  жазу  үшін  пунктуация  айтылады.  Сөз  ағыны/жазбаша  мәтінді 

қайта  тыңдауға  көмектесетін  жазба  жүргізуге  болады.  Жауаптан  соң  жазбаны 

қайта  тыңдап,  сөздің  дәл  жазылуын  тексеруге  мүмкіндік  болады.  Мұндай 

жағдайда 100 % қосымша уақыт талап етіледі.  

12. 


Хатшы  мектеп  мұғалімдерінің  арасынан  тағайындалады.  Білім 

алушының пән мұғалімі, туыстары, достары мен құрбы-құрдастары хатшы бола 

алмайды.  

13. 


Білім  алушы  хатшымен  бірге  басқа  білім  алушылардың  мазасын 

алмау  үшін  емтиханды  жеке  кабинетте  тапсырады.  Хатшы  кезекші  ретінде 

әрекет ете алмайды, сондықтан жеке кезекші талап етіледі.    

14. 


Хатшы: 

14.1 Білім алушының айтқан сөздерін мұқият жазып алып отыру керек. 

14.2 оқып бере алмайды, алайда білім алушыға бұл рұқсат етілсе,  хатшы 

жаза да, оқи да алады. 

14.3  Білім  алушының  өтініші  бойынша  жазбаның  бөлігін  оқып  бере 

алады, бірақ пікір білдірмейді.  

14.4  Білім  алушының  нұсқауы  бойынша  сурет  салуға  немесе  карта, 

диаграмма, сызба қосуы керек.  

14.5 Жауап толық болмаса, іс жүзінде білім алушыға көмектеспеу немесе 

сыбырламау керек.  

14.6  Қай  сұрақтарға  жауап  беру  қажеттігін,  келесі  сұраққа  қашан  ауысу 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

412 



 

керектігін немесе сұрақтарға жауап беру реттілігін айтпауы қажет.   

 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  



білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

2-қосымшасы 

 

 

 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

413 



 

МҮДДЕЛІЛІК ТУРАЛЫ ДЕКЛАРАЦИЯ 

 

Мүдделі 

қызметкер 

_______________________________________ 

(Тегі, Аты, Әкесінің аты) 



 

Лауазымы  

1.__________________________________________

_____ 

(мектептің атауы) 



2. 

_______________________________________________ 

(лауазымы) 

 

 

Мүдделі пәні 

мектепте емтихан тапсыру –  

 

 

 

Білім алушы 

 

 



____________________________________________, 

(Тегі, Аты, Әкесінің аты, туған жылы) 

____________________________________________

____ 


(мектептің атауы) 

____сыныбының 

оқушысы 

__________________________ 

____________________________________________

______ 


 

 

Өзара 

байланысы 

Білім алушы_________________________________ 

                                     (туыстық 

қатынасы:  ұлы, 

қызы, немересі, 

____________________________________________

_____ 

(жиен  және  т.б.;  досымның,  танысымның  өтініші 

бойынша және т.б.) 

 

_______________



(күні) 

                                                         

                                                        

__________________________________ 

(мүделлі қызмектердің қолы) 

 

Осы  Мүдделілік  туралы  декларацияға  қол  қоя  отырып,  Қызметкер  осы 

мектепте  білім  алушының  емтихан  тапсыруы  кезінде  қандай  да  бір 

артықшылықтар,  жеңілдіктер  және  тағы  басқа  сияқты  өзінің  қызметтік 

жағдайын пайдаланбау туралы міндетті қабылдайды. 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  

білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

3-қосымшасы 

 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

414 



 

Білім 

алушыларды 

қорытынды 

аттестаттаудың 

емтихан 

материалдарын қабылдау-тапсыру актісі  

 

______________  атынан  ________________  облысының/қаласының  білім 

басқармасы  тапсырды,  ал  _________________________________  атынан 

____________________________________  мектебінің  Емтихан  комиссиясының 

төрағасы  және  емтихан  әкімшісі    білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттау 

материалдарын қабылдады. 

Емтихан  комиссиясының  төрағасы  және  емтихан  әкімшісі  жалпы  саны 

_____________________  (санмен  және  жазбаша)  дана  емтихан  материалдары 

салынған  қорапты  /пакетті  Білім  басқармасының  өкілінен  жергілікті  уақытпен 

_____сағат 

_____ 

минутта  



______________________________________________ 

(қабылдау/тапсыру 

орнын көрсету қажет)  қабылдап алды.  

 

Жалпы саны __________дана қораптың/пакеттің сырты бүлінбеген.  



 

 

Тапсырдым   

 

 

 

          Қабылдадым 

Білім басқармасының өкілі 

Емтихан комиссиясының төрағасы 

____________________                             ______________________ 

  (ТАӘ,қолы)                                                        (ТАӘ, қолы) 



   

 

 

 

 

 

Күні _______________                              Күні ________________ 

 

Емтихан әкімшісі 



_______________________ 

 

     (ТАӘ, қолы) 



 

Күні_________________ 

 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  



білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

4-қосымшасы  

 

Емтихан және қорытынды бағаларды қою ведомосінің үлгісі  

 

№  Білім  алушының 

ТАӘ (толығымен) 

Ба

лл 



Емтихан 

бағасы (жазбаша) 

Қорытынды 

бағасы (жазбаша) 

 

 



 

 



 

 

 



 

 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  

білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

5-қосымшасы 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

415 



 

 

Қорытынды аттестаттауға қатысу үшін білім алушылардың тізімін жасау 

тәртібі  

 

1.  Мектептер  білім  алушылардың  қорытынды  аттестаттауға  қатысу 

тізімін  электрондық  және/немесе  баспа  үлгіні  қолдана  отырып  дайындаулары 

қажет.  Тізім  тек  нақты  ақпараттардан  тұруы  керек.  Осы  ақпараттың  негізінде 

Білім  басқармасы  емтихан  тапсыратын  білім  алушылардың  құрамын 

анықтайды. 

 

2.  Мектептер  тізімді  емтиханның  басталуына  екі  ай  қалғанда  Білім 



басқармасына жіберулері қажет.  

3. Тізімде келесі деректер толтырылуы тиіс:  



 

№ 

Білім 



алушы

ның 


ТАӘ 

Ж

СН 



оқыту 

тілі 


сы

ны

п 



сы

ны

п 



Литер 

сыны


птар 

1мінде


тті пән 

2мінде


тті пән 

3мінде


тті пән 

Таңдау 


пәні 

1 2 


3  4 





10 

11 


   

 

 



 

 

 



 

 

 



 

   


 

 

 



 

 

 



 

 

 



   

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

1) Білім  алушының  ТАӘ:  білім  алушының  атын,  тегін,  әкесінің  атын 

құжатына сәйкес толтырыңыз.  

2) ЖСН: білім алушының ЖСН құжатына сәйкес толтырыңыз.  

3) Оқыту  тілі:  қазақ  тілінде  оқытатын  сыныптар  үшін  «Қазақ»,  орыс 

тілінде  оқытатын  сыныптар  үшін  «Орыс»,  оқыту  тілі  басқа  тілдегі  сыныптар 

үшін сәйкес тілді толтырыңыз.  

4) Жынысы: ер балалар үшін  «Е», қыз балалар үшін «Ә». 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

416 



 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  

білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

6-қосымшасы 

 

Берілген және қайтарылған емтихан материалдарын есепке алу ведомосі  

 

 

Мектеп атауы, қала/ауыл ______________________________________________________   

Сынып ______________     Күні__________________  

 

№ 



Пән 

Аудитория 

кезекшісіні

ң ТАӘ 

Берілді  

Қабылда

дым 

(қолы) 

Қайтарылды 

 

Қайтард

ым 

(Қолы) 

 

Емтихан 


материалдары 

салынған 

пакет 

(дана) 


Емтихан 

материалдары 

салынған 

пакет 


(дана) 

   

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бердім/ қабылдадым   _____________________________________________  

                                       (қолы)      (Емтихан комиссиясының төрағасы) 

 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  



білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

7-қосымшасы 

Білім алушыларға арналған нұсқама 

 

Білім  алушылар  тәртіптің  барлығына  ортақ  екендігін  түсінулері  үшін, 

аудитория  кезекшілері  осы  нұсқаманы  емтиханның  басында  дауыстап  оқып 

бергендері жөн. 

 

Емтихан басында 

• Білім  алушылардың  барлығы  орындарға  отырғызу  сызбасына  сәйкес 

отрығанына көз жеткізіңіз. 

• Білім алушылардың тек рұқсат етілген заттарды алғанын тексеріңіз.  

• Емтихан  материалдарының  жинағы  салынған  қаптамалардың  дұрыс 

және бүтін екендігіне көз жеткізіңіз. Егер қаптамалар ашылған немесе бүлінген 

жағдайда, «Емтихан материалдары бар қаптаманың бүлінгені немесе ашылғаны 

туралы» үлгіні толтырып, жібергеніңіз дұрыс.    

• Білім  алушылар  өз  орындарына  отырған  соң,  материалдар  салынған 

қаптаманы олардың көзінше ашып, әрбір білім алушының үстеліне басты бетті 

үстіне қарата қойыңыз.  

• Берілген тәртіппен келесі нұсқаманы оқып беріңіз. Тік жақшаларда  

([    ])  берілген  мәтіндерді  дауыстап  оқу  қажет  емес,  ол  сізге  арналған 

мәліметтер.  



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

417 



 

 

Қада



м  

Не айту керек 

Сіздер емтихан шарты мен қойылған тәртіпті назарға алғандарыңыз жөн. 



Сіздерге  сөйлеуге,  көмек  сұрауға,  аудиториядағы  басқа  білім  алушыға 

көмектесуге  болмайды.  Сұрақтар  туындаған  жағдайда  Сіз  қолыңызды  көтеріп, 

кезекшінің  Сізге  келуін  күтіңіз.  Кезекші  тапсырманың  мазмұнына  қатысты 

сұрақтарға  жауап  бере  алмайды.  Егер  аудиториядан  шыққыңыз  келсе, 

қолыңызды көтеріңіз.  

 



Сіз рұқсат берілмеген заттарды қолдана алмайсыз. Егер Сіздің қолыңызда 

ұялы  телефон  немесе  басқа  да  электрондық  құрылғылар  сияқты  рұқсат 

берілмеген  заттар  болса,  қазір  тапсырыңыз.  Олай  болмаған  жағдайда  Сіздің 

нәтижелеріңіз жарамсыз болып саналады.  

Сіздер  бұл  жерде  [емтихан  немесе  пәнді  айтыңыз]  емтиханын  тапсыру 



үшін  отырсыздар.  Үстелдеріңізде  тапсырмалар  жинағы  бар.  Мен  рұқсат 

етпегенше, бірінші бетті ашуға болмайды.  

Сіздерде тапсырмалар жинағынан бөлек: 



• қалам 

• қарындаш 

• сызғыш, өшіргіш  

• [спецификацияға  сәйкес  басқа  да  құрылғылар,  мысалы,  калькулятор] 

болуы мүмкін. 

Қажетті  пән  бойынша  қолдарыңызда  дұрыс  жинақтың  болуын  тексеріңіз 



және  бастапқы  беттегі  нұсқаманы  оқып  шығыңыз  [Тапсырмалар  жинағының 

бастапқы бетіндегі нұсқаманы дауыстап оқып беріңіз].  

Көк  қаламмен  анық  жазыңыздар.  Жауаптардағы  қателерді  түсінікті 



болатындай таза, ұқыпты түзетіңіздер.  

Корректорды қолдануға болмайды. 

Мектеп тарапынан берілген шимай дәптерді қолдануларыңызға болады.  

Тапсырманың 



бастапқы 

бетіне 


өздеріңіздің 

аты-жөндеріңізді 

толтырыңыздар.  

Емтихан тапсырмаларын орындау үшін Сіздердің [емтиханның ұзақтығын 



көрсетіңіз]  минуттарыңыз  бар.  Емтиханның  басталуы  [емтиханның  басталуын 

көрсетіңіз]  және  емтиханның  аяқталуы  [емтиханның  аяқталуын  көрсетіңіз]. 

Емтиханның аяқталуына 10 минут қалғанда мен сіздерге айтамын. Тапсырмалар 

жинағын  ашып,  бастауларыңызға  болады  [барлық  тапсырмалар  жинағын  қарап 

шығуға білім алушыларға қосымша уақыт бермеуіңіз керек]. 

Сіз білім алушыларға емтихан аяқталуына 10 минут қалғанда ескертуіңіз 

керек. 

 

Емтихан соңында 



• Емтихан  соңында  келесі  нұсқаулықтарды  ретімен  дауыстап  оқыңыз. 

Білім алушылар сіз барлық жинақтарды, шимай қағаздарды жинап алғанша, өз 

орындарында қалулары керек.  

• Сіз барлық жинақтарды, шимай қағаздарды жинап алғаннан кейін білім 

алушылар аудиториядан шыға алады. 

 

Қадам  Не айт керек 

Емтихан аяқталды. 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

418 



 

Жазуды тоқтатыңыз. Қаламдарыңызды үстел үстіне қойыңыздар. 



3. 

Емтихан ережесін сақтап, тыныштық сақтауларыңызды өтінеміз! 

4. 

Аудиториядан  шығуға  рұқсат  етілмейінше,  өз  орындарыңызда  қалып, 



тыныштықты сақтаңыздар!  

 

 

 


Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

419 



 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  

білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

8-қосымшасы 

 

 

Емтихандағы  бұзушылықты тіркеу туралы 

АКТ 

 

Аудитория кезекшісі толтырады 



Мектеп 

 

Пән 

 

 

Бұзушылық 



 

Білім алушының аты 

 

 

Білім  алушы  бір-

бірімен сөйлесті 

 

 

 

Білім  алушы  бір 

орыннан  басқа 

орынға 


ауысты 

 

 

 

Білім 


алушы 

емтихан 


материалдарын 

ауыстырды 



 

 

 

Білім  алушы  бір-

бірінен көшірді 

 

 

 

Білім 


алушы 

шпаргалка/оқулық/басқа да 

әдістемелік 

әдебиетті 

қолданды 

 

 

 

Білім  алушыларда 

тыйым  салынған  заттар 

болды/немесе қолданды 



 

 

 

Білім  алушы  дөрекі 

сөздерді қолданды 

 

 

 

Қызметкерлер 

заңсыз әрекеттер жасады 

 

 

 

Басқа 


(көрсету): 

_______________________ 

 

 

 

 

Аудитория  кезекшісі                    _______________________   

__________________________  

                                                                            (Қолы)                                  

(кезекшінің АТЖ) 

 

 



 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

420 



 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  

білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

9 - қосымшасы  

 

Апелляциялық комиссия отырысының 

хаттамасы 

«_____» ______________20____ жыл 

 

Апелляциялық комиссия құрамында: 



Комиссия төрағасы_____________________________(АЖТ) 

Комиссия мүшелері: 

1.     ___________________________________________(АЖТ) 

2.     ___________________________________________(АЖТ) 

3.     ___________________________________________(АЖТ) 

Білім 


алушының 

апелляциялық 

шағымын 

қарады 


________________________________________________________________ 

(АЖТ) 

 сынып_____ оқыту тілі______________  

 

№  Пә



н 

Аттестациялы

қ 

комиссияның 

тексеруі 

бойынша 

балл 

Апелляциялық 

комиссияның  тексеруі 

бойынша 

қосылған 

балл 

Қорыт

ынды балл 

Ескерт

у  

  

  



  

  

 



  

 

Тексеру нәтижесі бойынша апелляциялық комиссия ШЕШТІ: 



______________________________________________________________ 

______________________________________________________________ 



 

Қабылданған шешімнің қысқаша негіздемесі 

______________________________________________________________ 

______________________________________________________________ 



 

Апелляциялық комиссия төрағасы                     ____________________ 

Комиссия мүшелері: 

   

 

     

 

                                          ____________________ 

                                     

 

 

    

 ____________________ 

 

 

 

 

                                         ____________________ 

                                     

 

 

                                    

Таныстым ________________ 

Емтихан  комиссиясы  төрағасының 

қолы 

Таныстым ________________ 

Білім алушының қолы 



                            

«____» _______20___ ж.   

 

 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

421 



 

 

Орта білім беру ұйымдарында 9-сынып  



білім алушыларының қорытынды аттестаттауын  

өткізу тәртібі туралы Нұсқаулықтың 

10-қосымшасы 

 

  



Апелляциялық комиссия төрағасына  

   


 

 

 



 

  сынып ________білім алушысынан 

Фамилиясы__________________________ 

Аты________________________________ 

                                               Тегі ____________________________ 

  

АРЫЗ 

Апелляциялық  комиссия  отырсында  пән  бойынша  емтихан  нәтижесін 

қарауыңызды сұраймын. 

_____________________________________________________________ 

емтихан 


тапсырған 

күні 


_____________________________________________________________ 

емтихан 


тапсырған 

уақыты 


_____________________________________________________________ 

мектеп атауы 

_____________________________________________________________ 

оқыту тілі 

_____________________________________________________________ 

   


_____________          «___» _________________ 20__ ж.           

   (қолы)           

 

 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

422 



 

Мазмұны 

 

 



Жалпы ережелер  



Мектепалды  даярлық  топтарында  және  сыныптарында  тәрбиелеу-оқыту 

процесін ұйымдастыру ерекшеліктері 

48 



Жалпы білім беру ұйымдарындағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері  



54 

2012  жылғы  МЖМБС  және  2013  жылы  енгізілген  оқу  бағдарламалары 



бойынша  оқитын  мектептерде  білім  беру  процесін  ұйымдастыру 

ерекшеліктері (11- сынып)  

65 



Жаңартылған білім мазмұны бойынша білім  беру процесін ұйымдастыру 



ерекшеліктері (1-4, 5-9, 10 - сыныптар).  

114 


Шағын жинақты мектептерде оқытудың ерекшеліктері  

263 



Мамандандырылған білім беру ұйымдарында оқытудың ерекшеліктері  



282 

Кешкі мектептердегі оқу-тәрбие жұмысының ерекшеліктері  



291 

Инклюзивті  білім  беруді  жүзеге  асыратын  жалпы  білім  беру 



ұйымдарындағы оқытудың ерекшеліктері  

303 


Арнайы білім беру ұйымдарындағы оқытудың ерекшеліктері  

323 

10 


Білім беру ұйымынан тыс оқытудың ерекшеліктері 

338 


11 

Қазақстан  республикасының  жалпы  орта  мектептерінде  балаларға 

қосымша білім беру ерекшеліктері  

340 


12 

Орта  білім  беру  ұйымдарында  жан  басына  бөлінетін  нормативтік 

қаржыландыруды іске асыру ерекшеліктері  

353 


Қосымша 

359 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

423 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



                              

2019-2020 оқу жылында Қазақстан Республикасының 

жалпы орта білім беретін ұйымдарында 

оқу процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы 

 

Әдістемелік нұсқау хат 

 

 

Басуға 19.06.2019 ж. қол қойылды. Пішімі 60×84 1/16. 



Қағазы офсеттік. Офсеттік басылыс. 

Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 48. 

 

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 



«Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы» РМҚК  

010000, Нұр-Сұлтан қ., Мәңгілік Ел даңғылы 8, «Алтын Орда» БО, 15-қабат. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет