ОҚу курсының каталогы 050117 қазақ тілі мен әдебиеті

Мемлекеттік тілде іс-қағаздарын жүргізу

(бар болса)

Мемлекет, республика, қала, кәсіпорын, ұйым, мекеме тарихын жазғанда іс қағаздары ақпараттың табылмас қайнар көзі бола алады.

Құжаттар фактілерді, оқиғаларды, қоғам өмірінің құбылыстарын дәлелдейтін айғақ қызметін де атқарады.

Іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу және оның әлеуметтік қызметін кеңейту.

Студенттерді мемлекеттік тілде іс қағаздарын сауатты жазып, оның түрлерін білуге үйрету.

Студенттердің мемлекеттік тілде іс қағаздарды сауатты жазып, оның түрлерін ажырата білуге құжаттарды толтырудың жалпы ережесін, оларға қойылатын талаптарды, олардың безендірілуін, жете меңгерту.

Тәуелсіз мемлекетімізде ана тілінің деңгейін көтеру, оның қолдану аясын кеңейту-қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қызмет етуіне жарқын жол ашпақ.

Жалпы халықтық тіл негізгі қатыс құралы ретінде өмірдің барлық саласында пайдаланылады. Сондықтан да адамдарды күнделікті тіршілігінде жазба тілдің қалпына түскен бір көрнекті ретінде іс қағаздардың немесе ресми құжаттардың маңызы айрықша. Өйткені, әр адамның қоғамнан өз орнын табуы, өз мүддесін еркін қоғамның өзге мүшелерімен жеке адамдармен, мекемелермен, өндіріс орындарымен байланыстыра алуы негізінен осы іс қағаздарына байланысты.

Елімізде Тіл туралы заң қабылданып, 1990 жылдың шілденің 1-нен бастап күшіне енуіне және Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 5 қазандағы ғ 4106 Жарлығымен бекітілген Тілдерді қолдану мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасымен жасалуына байланысты Республикада мемлекеттік тіл-қазақ тілін ресми қолдану, іс қағаздарын осы тілде жүргізілуіне ерекше мән беріліп, жүзеге асырылуда.

Тәуелсіз мемлекетімізде ана тілінің деңгейін көтеру, оның қолдану аясын кеңейту-қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қызмет етуіне жарқын жол ашпақ.

Жалпы халықтық тіл негізгі қатыс құралы ретінде өмірдің барлық саласында пайдаланылады. Сондықтан да адамдарды күнделікті тіршілігінде жазба тілдің қалпына түскен бір көрнекті ретінде іс қағаздардың немесе ресми құжаттардың маңызы айрықша. Өйткені, әр адамның қоғамнан өз орнын табуы, өз мүддесін еркін қоғамның өзге мүшелерімен жеке адамдармен, мекемелермен, өндіріс орындарымен байланыстыра алуы негізінен осы іс қағаздарына байланысты.

Ресми құжат немесе іс қағаздар дегеніміз-адамдар мен қоғамдық мекемелерді өзара байланыстырып, олардың тіршілігі үшін қажетті мәселелер мен мақсат-мүдделерді шешуге көмектесетін қажеттілік материалдар.

Іс қағаздарының қоғамдық барлық мүшелері үшін ортақ, қолдануға лайық қалыптасқан тілдік нормасы, өзіндік белгілері бар.

Іс қағаздарының әрқайсысында нормалар мен белгілер әр түрлі болады. Сондықтан іс қағаздар сол белгілері бойынша бір-бірінен ажыратылады, өзіндік тиісті орындарына жұмсалады.

Мысалы: өтініш, хабарландыру, қолхат, анықтама, сенімхат, хаттама, міндеттеме, тағы да басқа іс қағаздарының белгілері - қалыптасқан стилі (өлшемдік, жүйе, схеманың болуы).

Іс қағаздарының алдына қойған міндеті-қазақ тілінде іс жүргізу мәселесіне тұрақты да тұрлаулы сипат беру, ұлт тағдыры, оның бірегей төлтума мәдениеті үшін түбегейлі маңызы бар мәселенің кері кетуіне жол бермеу мен ресми қарым-қатынас жасау.

Бұл оқу құралының мақсаты-қазіргі өмірімізде ең жиі қолданылатын ресми құжаттар туралы мәлімет беріп, оны тиісті орындарда өз тәжірибелерінде қолдана білуге жаттықтыру болып есептеледі. Ол үшін тұрмыс пен тіршілікте тілдік қатысымдағы ресми құжат мәтіндердің тілдік құралдарын, оның құрылымын таныстырып, жазу үшін үлгі жаттығулар берілді.

Ауызша және жазбаша түрде әр түрлі жанрдағы диалогтық және монологтық мәтіндердің өз ойын ұтымды жеткізе білуге, ғылыми мәтінді баяндама жасай білу қабілетті болу. Ресми іс қағаздары мәтіннің коммуникативтік прагматикалық функциясы. Ресми іс қағаздарындағы жазу мәдениеті мен этикет формулалар. Іс қағаздарын жазудың жалпы тәртібі, іс қағаздарының үлгілері.

Мемлекеттік тілде іс құжаттарын сауатты толтыру.

1.2. Жапбаров А., Танабаева Г., Сариева Т.«Ресми қарым-қатынас және іс –қағаздарын жүргізу» Ш., 2001ж

1.3. Молдабеков Қ., Ағманов Ғ., Жапбаров А., Жақыпбеков М., Жұмашев О., Сражиев М. «Қазақ тіліндегі іс-қағаздарын жүргізу үлгілері »Ш., 1992ж.

1.4. Салагаев В., Шалабай Б. «Іс-қағаздарын жүргізу» А., 2000ж

1.5. Қасымбеков М., Әлімқұлов Қ., Юсупов К., Әлмешов Ж., Сапарбекова А.«Екі тілде жүргізу » А., 1994 ж.

1.6. Садуақасов Ж. «Қазақ тіліндегі іс-қағаздары» (Әдістемелік нұсқаулар) А., 1990ж.

1.7. Дүйсебаева Т. «Машинкамен жазу және іс-қағаздарын жүргізу» А., 1997ж.

1.8. Ерғазиев М., Сүлейменова .«Іс-қағаздарының қазақша орысша сөздігі» А., 1994ж.

1.9. Богатеев Р.Х. «Основы делопроизводства в гос. аппарате» (Уч. пособие) Изд- во казахского университета., 1989ж.

1.10. «Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі» А., 1998ж.

1.11. Бектуров Ш., Сеғалиев М. «Қазақ тілі» А., 1994ж.

1.12. Қожамұратов Х. «40 уроков казахского языка» А., 1991ж.

1.13. Құлмағанбетова Б., Елемісова Ж. «Қазақ тілін үйренушілерге көмек» А., 1990ж.

1.14. Кубаева И. Қазақ тілі. Алматы, 2003ж. (электронды нұсқасымен)

1.15. Қараев М.Ә. «Қазақ тілі» А., 1993ж.

1.16. Ахметов А., Джунусбекова К. «Казахский язык для русскоязычных и иностранных студентов» А., 1995ж.

1.17. Рүстемов М. «Өз дәстүріңді білесің бе?» А., 1995ж.

1.18. Табылдиев Ә. «Халық тағлымы» А., 1993ж.

1.19. Доскеева Б.Ж. «Қазақ тілі жоғары оқу орындарының 1-ші курстарына арналған» А., 2000ж.

Алдашева А., Ахметжанова 3., Қадашева Қ., Сүлейменова Э. Қазақ тілі: ресми қарым-қатынас. Іс қағаздар тілі. Алматы:.Рауан, 2000.

1.20 Ерғазиева Н., Сүлейменова Б., Іс қағаздарының орысша- қазақша сөздіп. Алматы, 1992.

1.21 Кирсанова М.В, Аксенов Ю.М. Курс делопроизводства..Москва-Новосибирск, 2000.

1.22. Қазақша-орысша. орысша-қазақша терминологиялық сөздік іс жүргізу және мұрағат ісі. Алматы, 2000.

1.23. Мұхамадиева Н., Атабаева М., Ибраева С. Іскерлік қазақ тілі. Алматы, 2000.