Астық тығыздығының көрсеткіштері
Астықтың пісу кезеңі
Күздік бидай
Лютесценс
1060/10 сорты
Жаздық бидай
Лютесценс 62
сорты
Қара бидай
Лисицина сорты
Сүт тəрізді пісу кезеңі
1,182
1,164
1,083
Балауыз пісу кезеңі
1,280
1,260
1,117
Толық пісу кезеңі
1,321
1,350
1,217
Орақтан 10 күннен соң
1,343
1,361
1,229
«20»
1,3401,350
1,230
Орақтан 30 күннен соң
1,325
1,352
1,282
«40»
1,329
1,344
1,242
«50»
1,327
1,339
1,235
«60»
1,320
1,339
1,236
«70»
-
-
1,229
«80»
-
-
1,211
«90»
-
-
1,202
Астық пісе келе, онда крахмалдың көбеюіне байланысты оның
тығыздығы өсе береді. Көпшілік дəнді дақылдардың тығыздығы оны
орып жинағаннан кейін, өзінің жиынтықтан кейінгі пісу кезінде де өсе
түседі. Əбден толып кəмелетіне жеткен соң дəннің тығыздығы аздап
кеми бастайды. Мұны
8-кестедегі
мəліметтерден көруге болады.
Астық толық піскен кезде оның дəнінің тығыздығы ең жоғары
дəрежеге жетеді жəне ол масақтың əр жерінде əртүрлі болады. Ең
жоғарғы тығыздық масақтың орта шегіндегі орналасқан ірі дəндерде
болады, ал құрғақ дəннің тығыздығы, ылғалдығы жоғары келеді.
Егер дəннің анатомиялық бөлшектерінің тығыздығын салыстырсақ:
ол жаздық бидайда 1,366-ға тең болса, оның эндоспермінде 1,471-ге,
ұрығында 1,290-ға, қабыршақтарында 1,066-ға тең екені анықталған.
Эндоспермде крахмал көп болғандықтан, оның тығыздығы да жоғары,
ал ұрықта май мен ақуыз көп, сондықтан оның тығыздығы едəуір
төмен, ал клетчаткадан тұратын қабыршақтар ең нашар тығыздықты
көрсетеді. Зерттеуші Н. А. Майсуряннан алынған мəліметтер:
9-кесте
Достарыңызбен бөлісу: |