Оқулық. Алматы, 518 бет


лығы. Уыттылық өлшемдері. Уыттылық факторлары: инвазия-



Pdf көрінісі
бет9/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

лығы. Уыттылық өлшемдері. Уыттылық факторлары: инвазия-
лылық жэне улылық. Инвазиялықтың агрессин және адгезин
арқылы, улылықтың экзотоксин жэне эндотоксин арқылы бай-
қалуы. Макроорганизмнің инфекциядағы ролі: резистенттілік
жэне реактивтілік. Қоздырушының денеге енуінё жэне орын
тебуіне байланысты инфекцияның жіктелуі. Инфекциялық
аурулардың кезеңдері жэне клиникалық .білінуі бойынша
жіктелуі.
2.1. ИНФЕКЦИЯ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Инфекция (лат. infectio - жұқтырамын) - жануар организмі мен зардапты 
микробтың бір-біріне эсерінен туындайтын ерекше жағдай.
Алғаш рет ғылымға бұл терминді 1842 ж. Хуфеланд енгізді. Бастапқыда 
оны сифилис жэне басқа да мерез ауруларына ғана қатысты пайдаланды. Ал 
"инфекциялық аурулар" деген атау жэне оларды жеке топқа бөліп қарау бел- 
гілі патолог Вирховтың ұсыңысымен болды. Топли 19f46 ж. инфекцияны 
тоғышар паразит пен оның иесінің бірлестігі жэне оның нэтижесінде иесінің 
зардап шегуі ретінде қарастырады. Бұл пікір инфекция туралы осы заманғы 
көзқарастың қалыптасуына негіз болды.
Енген зардапты микроб өсіп-енген кезде, оған жауап ретінде организмде 
бірсыпыра өзгерістер болады. Олар дерттің денеге жайылуының белгілері 
болуымен қатар организмнің өзінің ішкі ортасының тұрақтылығын (гомео- 
стаз) сақтауға бағытталған эрекеті болып табылады. Бұл жауап реакциясы 
биохимиялық, морфологиялық жэне функциялық өзгерістер арқылы білінеді. 
Тіпті енген микроб өсіп-өнбеген жағдайдың өзінде де организмде бірқатар 
өзгерістер болады.
Жалпы биологиялық тұрғыдан қарастыратын болсақ, инфекция дегеніміз 
- макро- жэне микроорганизмдердің арасындағы тіршілік үшін күрестің 
көрінісі. Бұл күрделі биологиялық процесс үш :түрлі факторлардың өзара .әсе- 
рінен туындайды. Олар: макроорганизм (жаңуар), іқоздырушы микроб жэне 
сыртқы орта жағдайлары. Сыртқы орта жануарларға да, микробқа да эсер 
етеді. Тағы бір ескеретін жай - жануар организмі микроб үпіін сыртқы оріта 
болып табылады да, оны ітабиғи ортамен жалғастыратын қосымша бір буын 
қызметін атқарады.
Зардапты микробтың организмге енуі нәтижесінде оған қарсы организм- 
нің реакциясы қанш ам а сан алуан болғаны мен, оларды екі то п қа бөлуге
13


болады. Біріншісі - иңфекциялық-паіологиялық өзгерістер. Олар - микроб- 
тъщ организмге тигізген зардаптарының тікелей нэтижесі. Екіншісі - иммун- 
дік-қорғаныс ііроцссгсрі. Олар организмнің зақымданған қызметі мен і-құры- 
лысын қалыпты жағдайға келтіруге бағытталған. Осы бір-бірімен тығыз 
байланысты қарама-қайшы қүбылыстар 
инфекциялъщ процесс
деп аталады 
жэне олар жұқпалы аурудыд патргенездіқ мэнін, яғни дерттің дамуын 
құрайды.
Жоғарыда аталған үш фактордың (макро- және микроорганизмдер, 
қоршаған орта) ара қатынасы мён олардан туындайтын қарама-қайшы йнфек- 
циялық-патологиялық және иммундік-қорғаныс процестерІнің өзгешеліктері- 
не. байланысты инфекциялық процесс үш түрде ібайқалады. Олар - инфек- 
циялық ауру, микроб алып жүру мен иммундеуші субинфекция.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет