ОҚулық Атыраулық заманауи жазушылардың қазақ және орыс тілдеріндегі шағын прозалық жинағы

168 169

Сол күні Әлимасы:

– Бастық адам енді біздің суымыздан дәм татса жақсы,

– деп бейкүнә жымиған.
– Қашанда сенің суатыңа құлаймын ғой, – деген бұл айғыр стақанды әдеттегідей төңкеріп жатып.
- Айтпақшы, ертең театрға барайық. Жақсы спектакль жүріп жатыр деп есіттім.
– Барайық. «Мерседесіңе» мені мінгізесің бе? – Сақтанып, сыбырлап айтты.

– Әрине.
Сыңғыр ете түскен. Шыны ыдыс сынып, ауаға тарап кетті.

Іле қожасының кабинетіне енген. Төрдегі жігіт ағасы ләм-мимсіз, басын төмен тұқыртады. Жанында қаздиып, қырыққан серке бұттанып тұрған қызының қызылшырайы өңіп, аспан түстес көгілдір көзі ақайранданып кетіпті.
– Не? – деді салған жерден. – Не? Дырдай басшысың. Әкемнен кейінгі. Еще, тұра қап есік көзінен сиырдың сідігіндей сары су ішесің. Содан кейін сені қай базар- шы сыйлайды? Не?!
Екі иінін қусырып, төменшіктей берген.
– Тоңазытқышың толып, жарылып кетейін деп тұрған жоқ па? Не?!
– Жә-жә, – деп қызы қара дауылды көтеріп бара жатқан соң қожасы тұқырған басын тіктеді. – Жә, енді! Дәурен қарағым, ел-жұртпен аралас-құралас болған жақсы. Бірақ, бұ қазақты бойыңа тым үйір ете берме. Балағыңа жармасса, бітті, басыңа бір-ақ қарғиды. Құрып кетсін! Сырғалының жоқтап тұрғаны сенің абыройың ғой. Жас жастың тілегі бір деген. Бір- біріңе осылай қамқор, сүйеніш боп жүріңдер. Мен сырттарыңнан сүйсініп, масаттанып отырайын.
– Кешіріңіз... Абайламай.
– Не?
– Сырғалы, қой енді! Ал, Дәурен, менің мынадай жо- спарым бар. Біз базар аштық деп өз қазанымызда өзіміз қайнап мәз бола бермейік. Көрші облыстарда, Алма- ты мен Астанада, жаңа, замани сауда орталықтары, шүкір, жеткілікті. Солардың озық үлгісін үйреніп, тың тәжірибесі болса іске асыруымыз керек. Жабайы сауда бүгін бар да, ертең жоқ. Халыққа мінсіз қызмет көрсету – парыз. Осы шаруаны Сырғалы екеуіңе аманаттағалы отырмын.
– Жарайды, аға. – Жуасып айтқан.
_{– Бәрекелді! Ендеше, бүгін ұшыңдар. Міне,}

В этот день его Алима сострила с улыбкой: - Хоро-

шо, если советник станет пить нашу воду.
- Когда бы то ни было, буду падать у твоего водопоя, – выпалив это, он, как всегда, залпом осушил граненый стакан.
- Да, кстати, давай завтра пойдем в театр. Слышал, идет интересный спектакль.
- Пойдем. А на «Мерседес» свой меня посадишь? –

спросила осторожно шепотом.

- Конечно.
Раздался звон. Крошево разбитой посуды разбрызга-

лось по воздуху.

Тотчас же зашел в кабинет хозяина. Тот сидел молча, понурив голову. Его дочь, раскрасневшись, стояла ря- дом с ним, как вбитый кол, вид ее был грозен, словно у остриженного холощеного козла, глаза цвета неба метали молнии.
- Что-о?! – с ходу рявкнула она. – Да ты что! Ты же большой начальник. Второй, после папы. Еще, стоя у ворот, пьешь желтую, как моча коровы, воду. Какой торговец после этого будет уважать тебя? Что-о??
Вобрав голову в плечи, стал весь оседать.
- Холодильник твой, наполнившись, готов уже лоп-

нуть? Что-о!!

- Ладно-ладно, – выпрямив понурую голову, попы-

тался успокоить отец свою дочку, поднявшую бурю.

- Ладно, хватит уже. Даурен, дорогой, общаться с людьми надо. Но слишком не подпускай казахов этих к себе. Ухватят за штанину, конец, считай, тут же вспрыгнут на голову. Да пропадут они… Будьте так же друг другу опорой, опекой. Я же со стороны любо- вался и гордился бы вами.

- Извините... Случайно...
- Что-о!?!
- Сыргалы, хватит уже. Ну, Даурен, у меня вот какие планы. Не будем вариться в собственном соку, быть самодовольными тем, что имеем базар. В соседних областях, в Алматы, в Астане достаточно много но- вых современных торговых центров. Надо изучить их достижения, если есть передовой опыт, мы должны его использовать. Дикий рынок сегодня есть, а завтра его не будет. Наш долг – безупречно обслуживать на- род. Это дело хочу поручить вам, двоим.
- Хорошо, дядя, – выказал он покорность.
_{- Ну, и отлично! Тогда, сегодня же вылетайте. Вот би-}

170 171

билеттерің.
– Қанша уақытқа? – Қызы мейірленіп қызылшырайы мен аспан түстес көгілдір көзін қайтадан тапты.
– Асықпай қыдырайық, әке!
– Бір ай... екі ай... үш ай... Еріктерің білсін...
...Батып-шығып, шығып-батып ұз-зақ жүрді. Бет алысы базар-ды. Күндегісі осы. Шөл ғой шыдатпай жүрген...
Мұрнынан сөйлейтін мықыр шал қасындағы ұзын сирақ, безеу бет баласын әлі нықыртып барады.

– Сендей сігіт кезімде ат үстінен түспейтін ем. Есіл састық, сендерге қор болған. Оқуды оқсатпасаң қатын ал дедім. Көрші Құдайбергеннің қызына құда түсейін дедім. Семіз деп... Оның несі саман? Басының пайда- сын білмейтін ит-ау! Қыста – сылы, сазда – көлеңке...

– Түй, папа, қойшы енді...

– Өй, нәлет! Үрлеп ауызға салғандай-ақ бала еді...

...Қала сайын тоқтап, бір төсектен өрген. Ілкі сәтте қашқақтап бой тартқанда:

– Не? – деген таныс дауысты естіген. – Осы мырғамның бәрі салбырап аспаннан түспеген шығар?! Менің арқам. Саған өле ғашықпын. Не?!

– Жарайды, енді, – деді. – Мен де... – Жалы жатып қалған екен.
– Жараса, су сатушы сұмырайдың көзін жоғалт! Барған бетте!
– Ым!
– Не?
– Иә дедім ғой.
Сонан соң... Жұп-жұмыр қос тақымның ортасын- да асау үйретіп жүргендей ме... Ұста дүкенінде шоқ көсеп, күмпілдетіп көрік басып жатқандай ма... Ба- зар емес, құдды жәннат бағында сайран салғандай ма... Бойын алақызба есірік сезім меңдеп Жарбайдан шыққан жалғыз ұлға әйтеуір тізгін бермей қойған.

Қызығы тарап, қызуы басылмастай көрінген сапардан оралысымен салып-ұрып кәдімгі Әлимасына келген.

леты.
- А на какой срок? – к дочери снова вернулся розовый лик и цвет неба в глазах.
– Погуляем не спеша, с месяц...
- Месяц… Другой. Третий. Сами решайте.
...Пропадая-появляясь, возникая-исчезая, шел долго. По направлению к базару. И ежедневно так. Жажда же не дает покоя...
Гнусавый тщедушный старичок продолжал втолковы- вать нравоучения своему прыщавому длинноногому сыну.
- В твои дзигитские годы я не сходил с коня. Нессаст- ная моя молодость, позертвованная вам. Сказал зе, не мозесь уситься, зенись. Хотел посвататься к досери соседа Кудайбергена. Заупрямился, зирная, мол. Сто в этом плохого? Не знаесь выгоды, пес. Зимой – тепло, летом – тень...

жүктеу/скачать 34,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: