Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
паразитология кітап
| 14-еурет. Тері бөгелегінің (Hypoderma lineatum) даму сатылары: А-бөгелектің жұмырткалары; В-бірінші сатыдағы дернэсіл; С-ішекке жабыскан бөгелектің дернэсілдері; D-дернэсілдің соңғы даму сатысы
Ішек паразитіне ауыз арқылы иесіне эндогенді өту толык табиғилык жэне кеңінен таралған жол болып есептеледі. Ancylosoma дернэсілі бар жерден адамдардың жалаңаш жабындарымен байланысканда дернәсіл теріге бұрғылана кіріп, кантамырға жетіп, қанмен алдымен жүрекке, содан соң өкпеге ба- рады. Өкпеде дернэсіл бронханың қуысына шығады да, кеңірдек пен жүткыншақка миграцияланады, ал жұткыншақтан аскорыту өзегіне он екі елі ішекке дейін өзінің соңғы жинақталуына дейін түседі. Ішектік паразиттің шығу тегі - экзогенді ішкі паразитизмнің негізін салушы. Иесі дернэсілдерді жүтқанда жұктыруы мүмкін, бірак ол кезде миграция болмайды. Табиғатта бүл жол өте сирек кездеседі. Ішкі паразитизм мысалга Ascaris-rd көрінеді. Олар анкилостомаға карсы, иесіне эндогенді жол аркылы енеді. Нэжіспен бірге сыртка шыккан жэне өзінде дернәсілдерді дамыткан аскариданың жүмырткалары ауыз аркылы. жүтылып, ішекке түседі де, өзінің дефинитивті локализация жеріне жеткізіледі. Бірак дернэсілдер тез арада ішекті тастап, оның кабырғасына бұрғылана кіреді де капиллярға жетеді, содан соң Ancylostoma дернәсілдері сиякты сол эдіспен өкпеге барады Сол жерде дернэсілдер қан тамырларын тастап,бронхыға,одан тыныс жолына түсіп, ауызға қарай жылжиды.Ауыздан сілекей мен ас аркылы дернэсілдер ішекке түсіп, жыныстык жағынан жетіліп тұрактанып қалады (15-сурет). Ішекке паразиттің енуін қосымша тағы бір паразитологиялык па- родокс көрсетеді, ал накты Polycirrus құрттарда паразиттік тіршілік етегін-Xenocoeloma brumti. Ескекаякты шаяньТ Xenocoeloma-ның түрі шүжык тэрізді денесінің соңында екі жұмыртқа капшығымен сипатталады. Ол полихетаның иесінің денесі аркылы денесінің куысына енеді де, иесі ішегінің кабырғаларына өзінің алдыцғы бөлігіне жабысып 77өседі. Соның барысында Polycirrus денесінен жұмыртқалы капшығы бар шаянның артқы жағы сыртқа шығып тұрады. Сонымен Хепосое/ота-ның денесінің жартысы иесінің целомында болады. ал паразиттің үлкен бөлігі жоне жүмырткалары сыртка шығып түрады. Сондыктан туылған дернәсілдер тіке- лей суға өтеді. бірак шаян корегін иесінің ішегінен алады. Иесіне енудщ ең коп эртүрлілігі ішкі эндопаразиттер- дс байкалады. Ішкі паразиттердің бір бөлігі өзінің коныстану ортасына ішектің кабыргасы арқылы өтсді. Бұлар мысалға. тамырдың эндотелиінде жэне кесірткенің эритроциттерінде дамитын грегариналарда Kaiyolysus lacertarum немесе бауыр клеткаларында жэне мононуклеарлы тышкандарда тарал- майтын Hepatozoon muris-те көрінеді. Тасымалдаушыдан спорозоидтар иесі- нің ішегінс түседі, ол жактан түрлер эпителий аркылы кантамырлар капил- лярларына, содан соңғы коныстану жеріне жетеді. Ішек аркылы канта контаминативті жұктыру әдісі арқылы трипонозомалар кіреді. Көптеген куысты грегариналар жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|