22-сурет. Жүмыр кұттардың
(Nematodes) бекіну мүшелері.
A -Mergiis senator ішегіндегі Hystrichis
hemidnathi) ілгектері varispinosus-тың (.Dioctophymata) көптеген
мүлдем жок. ілгектері бар алдыңгы ұшы; В- Seuratia
Нематодтарда (.22-cv- shipleyi-дщ (.Acuariidae) алдыңғы үшы,
рет) ілгек тэрізді бекіну бүйіршен карағанда (Кюкенталь бойынша) мүшелері сирек дамиды.
Arthropoda-m көгі жагдайда ілгек тэрізді аппарат кездеседі, бірак
олар дененің карапайым өсіндісі емес, өзгерген аяктары болып та былады.
Сорғыштар денедегі азды-көпті терең шұңкыр тэрізді болып келеді. олар радиальді, сакиналы бұлшыкет талшыктарының бірнеше жүйесінен тұрады. Талшықтар арасында ганглиозды клет- калар шашырап орналаскан. Ең карапайым сорғыш шұпкыршалар (23-сурет) Pseudophyllidae-лс бар, олар ұзынынан созылған шұң- қырша немесе санылау тэрізді. Сорғыш шүңкыршалар екеу бола ды, олар сколекстің екі бүйірінде орналаскан (Diphyllobothrium, Ligulci т.б.). Кейбір Pseudophyllidae-нің (Каспидегі бекіре балығындағы Bothrimonus) шұпкыршаларының екеуі алдыға карай косылып, бір-бірінен перде аркылы бөлініп тұрады. Бактак, алабұта ішегіндеті Cyathocephallus-та алдыға карай бағытталған
96
23-сурет. Таспа қүрггардың (Cestodes) бекіну мүшелері:
A-Diphyllobothrium latum (РхеисІорһуІІісІае)-жанында екі сорғыш шұңқыры бар бас; B-Bothridium pythonis (Pseudophyllidae) - екі сорғыш шұңкырдың бос ұштары қосылып, шұңкырлардың соңғы ұшы ашык, алдыңғы
ұшы кеңейген түтікке айналған; С - скаттың ішегіндегі Lecanicephalum abruptum (Tetraphyllidae)-K\mr\ тебе жэне терт бүйірлік сорғыштарымен; D-скаттың ішегіндегі Myzophyllobothrium rubrum; бастың терт сорғышының артында косымша терт сорғыш аппараты бар; Е-төрт күшті сорғышы бар Thysaniezia ovilla басы
екі сорғыш шұңқыршалары бір-бірімен косылып, ортақ воронка- ны түзейді.
Кэдімгі сорғыштар, жаксы ерекшеленетін бұлшықетті домалақ немесе сопақша гіішінді. келеді. Бұндай сорғыштар (23-25-сурет) кең таралған жэне кейбір Turbellaria-да кездеседі.
Моногенетикалық сорғыштардың бекіну мүшелеріне эртүрлі орналасқан сорғыштар, ілгектер жэне бекіну клапандары жата-
97
24-сурет. Turbellaria сорғыштары
A-Didymorchis paranephropis (Rhabdocoeia)-jyuihi су Paranephrops
sp.-шаянының эктопаразиті; В жэне С-жас жэне ересек Ғесатріа xanthocephala; D- Idothea neglecta шаянынын кеуде бөлімінің ішіндегі Fecampia xanthocephala', Е жэне F-Bdelloura condida (Triclada), Limulus polymorphus, үстінен жэне жанынан Караганда (Догельден алынган).
1-жұткыншак; 2-сарыуыз; 3-ішек, 4-жұмыртқа безі; 5-жатын; 6 жэне 8-екі аталык без; 7-дененін артқы ұшының сорғыш тэрізді кеңейген жері
ды. Олардағы сорғыштар денесінің алдыңғы жэне арткы бөлігінде орналасқан (Nitzschia, Tristomum).
Сөккіштер. Ichthyotomum sanguinarius - эктопаразитті поли- хетінде бекіну мүшесі сирек кездесетін сөкіштер, стилеттер (ішек грегаринасы Stylorhynchus).
98
25-сурет. Trematodes сорғыштар:
А-тунец балығындағы Syncoelium ratuwo, сабакшалы кұрсақ сорғыштарымен; В-алабұға балығындағы Bunodera /исіорегсае, сорғыштар шеңберімен қоршалған денесінің алдыңғы бөлігіндегі соргыштар; C-Paraffiphistomum gigantocotyle; D-Gastrodiscus aegyptiacus
99
Сондай-ак, паразиттерде стилеттер, атқыш жіптер, жабысқак жіптер, дененің жіп тәрізді өсінділері, сабакшалар, якорь тәрізді бекіну мүшелері бар.
Достарыңызбен бөлісу: |