Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
паразитология кітап
Дене мөлшеріБарлык паразиттердің тіршілік ету жағдайы, олардың денесінің мөлшеріне эсер етпеген. Егер эсері болса, онда паразиттік тіршілік ету жағдайына көшкен кезде олардың дене мөлшері ұлғаяды. Бүл бай- ланыс эсіресе нематодтар класында анық байкалады. Еркін тіршілік ететін нематодтардың көпшілігінің ұзындығы 1 мм шамасынан ауыткыса, қүрлыкта немесе тұщы суда тіршілік ететін кейбір түрлері 5-10 мм-ге жетеді; теңізде тіршілік ететін формалардың арасында 3-5 см-ге жететін бірнеше түрлері бар. Паразиттік нематодтар болса баска өкілдеріне Караганда ете үлкен мөлшерге жеткен. Жыныстык жетілген Mermithidae 15 см-ге жетеді. Ірі жануарлар паразиттерінің арасында алыптары да кездеседі. Мысалы, жылкы аскаридасы (.Parascaris equorum) 30 см-ге дейін. иттің бүйрек қуысындағы 92Dioctophyme renole 1 м-ге дейін, адам терісінің астындағы ришта (.Dracunculus medinensis) паразиті 1,2 м, жуандығы 1.5 мм. Губанов сипаттаған кашалоттың ұрык жолдасында паразитті тіршілік ететін Placentonema gigantissima-алып нематодының ұзындығы 8-8.4 м, жуындығы 1.5-2,5 см. Паразиттік тіршілік етудш дене мөлшеріне эсерін факультативтік паразиттер Аіоіпета-дан жақсы байқалады. Агіоп шырышындағы (слизень) бұл кұрттың дернэсілі еркін тіршілік ететін дернэсілдерге Караганда екі есе үлкен болса, барлык дернәсілдік кезеңі насекомдардың ішінде өтетін Gordiacea ұзындыгы кейде 160 см-ге дейін жетеді. Кейбір скребнилерде ірі мөлшерімен ерекшеленеді, олардын ұзындығы 70 см-ге дейін жетеді. Трематодтар еркін тіршілік ететін Titrbel/aria-аан ұзын емес. бірак солардан тараған цестодтар кей жағдайда 10 м-ге дейінгі алып мөлшерге жетеді (.Diphylobotrum latum), ал Turbellciria-ның ең ұзыны 60 см. Осыған ұксас мысалдар өте көп. Сонымен, эрдайым паразиттің карамағында болатын. жаксы сіңірілетін коректін шексіз мөлшері паразиттік жануарлардын дене мөлшерінің үлкеюіне әкеледі деген корытынды жасауға болады. Эндопаразиттердің жұмырткалары еркін тіршілік ететін өкілдерімен салыстырғанда, өте ұсак болып келеді, ол жұмыртка санының көптігіне байланысты жэне жаңа иесінің организміне онай түсу үшін кажет. Ал жас паразиттің өзі иесін іздеп жүріп та- уып, жүғатын болғандыктан эктопаразиттердің жұмырткалары кішіреймейді, мысалы, оны моногенетикалык сорғыштардан көруге болады. жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|