328
Қозғалтқышты іске қосуды басқару схемасында
КМ1, КМ2, КМ3
контакторларының
әрқайсысы
(11.10
-
сурет)
коллектор
қылшақтарының арасындағы,
n
зәкірдің айналу жиілігінің мәніне
пропорционал
U
кернеуінің белгілі бір мәніне бапталған. Зәкірдің
айналу жиілігі, мысалы
n
1
<
n
2
<
n
3
мәндеріне дейін ұлғайған сайын,
қылшақтар арасындағы кернеу
U
1
<
U
2
<
U
3
мәндерін дейін
ұлғаяды,
артынан уақыт бойынша
КМ1, КМ2
және
КМ3
контакторлары іске қосылып, өзінің бас контактілерімен
R
п1
,
R
п2
және
R
п3
резисторларын тұйықтайды. Іске қосу реостатының барлық
сатылары шунтталған кезде, қозғалтқыш табиғи сипаттама
бойынша жұмыс жасайтын болады (9.34
-
суретті қараңыз).
Қозғалтқышты іске қосу
SB2
(«Пуск»)
батырмасын басу арқылы
жүзеге асырылады. Бұл ретте
КМ
контакторы іске қосылады, оның
бас контактілері зәкір тізбегін желіге қосады, ал
көмекші
контактілері
SB2
батырмасының контактілерін шунттап, оар
ажырағаннан кейін қозғалтқыштың қосылуын қамтамасыз етеді.
Қозғалтқышты ажырату
SB1
(«Стоп»)
батырмасын басу
арқылы
жүзеге асырылады. Бұл ретте
КМ
контакторы өшеді, оның бас
контактілері
мен
көмекші
контактілері
ажыратылады,
қозғалтқыштың зәкір тізбегі желіден ажырайды, ал
КМ
контакторы
жедел токтағы көмекші тізбектен ажырайды.
Тұрақты токтағы электр қозғалтқышты электрмагниттік
тежеудің үш тәсілі бар:
энергияны қайтару, қарсы қосу арқылы
және динамикалық (9.16
-
бөлімшені қараңыз).
Зәкірдің айналу жиілігі функциясында тәуелсіз қозатын тұрақты
ток қозғалтқышын тежеуді басқару схемасын қарастырайық (11.11
-
сурет).
SB1
батырмасын басқаннан кейін
КМ1
контакторы ажыраған
кезде оның көмекші контактісі зәкір тізбегіне параллель қосылған
KV
релесін басқару тогының тізбегіне тұйықталады.
11.10-
сурет
329
11.11-
сурет
Зәкір орамасы шықпаларының арасындағы кернеудің мәні
қозғалтқышты ажырату процесінің басында жоғары болғандықтан,
KV
релесі іске қосылады да, өз контактілерімен
КМ2
контакторын
басқару катушкасының тізбегін тұйықтайды. Ал
аталмыш
контактор бас контактілерімен зәкір тізбегін
R
т
резисторына қосады,
бұл қозғалтқышты тежеуге негіз болады. Қозғалтқышты
SB2
батырмасын басу арқылы қосқан келе басқару схемасының жұмысы
11.10-
суреттегі іске қосу схемасының жұмысына ұқсас болады.
Қозғалтқышты іске қосуды (11.10
-
суретті қараңыз) және тежеуді
(11.11-
суретті қараңыз) басқару схемаларын салыстыратын болсақ,
оларды қиыстыруға болатынын көруге болады.
Достарыңызбен бөлісу: