күнгі кез келген ЭЕМ (ЭВМ)-нен ерекшеленеді.
Жануарлар тобыры сиякты өз-өзінен ұйымдасатын жүйеде баскару
белгілі бір мэліметтерді жануарлардың бір-біріне беруі аркылы жүзеге
асады. Бұл үшін жануарлар барлык тобыр үшін белгі, сигнал болып
табылатындай етіп денелерін козғалтады. Белгі - бүл карым-
катынастағы белгілі бір жағдайды (затты, касиетті немесе эрекетті)
білдіретін жэне мәліметті алу мен таратуға пайдаланылатын сезіммен
кабылданатын эрекет. Егер жануарлар жем-шөбі көп жерді тапса, ол
өзгелеріне белгі береді де, барлык тобыр сол жерге жиналады. Егер бір
жануар кауіптің жакындағанын сезіп белгі берсе, онда тобыр корғаныс
позициясын ұстанады немесе үркіп кашады. Бірлесу осындай күрделі
емес жэне аз гана эрекеттермен байланысты болгандыктан, белгілер
аркылы катынасудың кѳлемі мен маңызы, салыстырмалы түрде,
шамалы. Кѳптеген жануарлардың белгілері аркылы катьшасу кабілеті
бар. Алайда бірде-бір жануардьщ адам тілі сиякты белгілер жүйесін
пайдалана білу кабілеті жок. Кейбір кұстарды сѳз айтуға үйретуге
болады, бірак олар оның мағынасын түсінбейді. Адам тэрізді маймылдар
кеңірдегінің күрылысы буынға бөлінген дыбыстар шығаруға мүмкіндік
бермейді.
Ертедегі адамдар өміріндегі біркатар жағдайларга байланысты өте
маңызды өзгерістер болды. Бұл адам тектес жануарлар әуел баста кейбір
жағдайларға байланысты кұрал ретінде эйтеуір бір заттарды (жеміс, тас
немесе жапырактары жүлынған бұтактарды) колданса, кейінірек тастан
немесе сүйектен жасалған күралдарды жүйелі түрде дайындап, колдана
бастады. Жануарлар тобыры ендігі жерде бірлестігі алуан түрлі жэне
тобырдағыдан гөрі жиі жэне эр түрлі қатынасты керек ететін күрделі
жүйе - коғамға айнала бастайды. Тас қүралдарды дайындап жэне оны
Достарыңызбен бөлісу: |
