болу екені өз өзінен түсінікті жэне бұл фактіні саналы түсіну біз үшін
«өзіндік максат» емес. Ол өзіндік максат бола алмайды, өйткені
біріншіден, жалпы алғанда онда азаптар мен киыншылықтар қуаныштар
мен лэззаттанудан асып түседі, сонда өзін өзі сактаудың жануарлык
инстинктісіне қарамастан, біз жиі-жиі осы ауыртпашылыкты не үшін
тартуымыз керек деп ойлаймыз. Бірак бұған тәуелсіз де ол өзіндік
максат бола алмайды жэне сондыктан өмірдің ѳзі ѳз мэні бойынша ѳз
ѳзінде козғалыссыз туру да, ѳзіне ѳзі көңілі толган тыныштык та емес,
259
бірдеңе жасау немесе бірдеңеге ұмтылу; біз кез-келген істен немесе
ұмтылыстан еркін сәтімізді босшьшдык пен канағаттанбаудың азапты-
камыккан калпы ретінде сезінеміз. Біз өмірдің өзі үшін өмір сүре
алмаймыз; біз эркашан - өзіміз каласак та, каламасак та - бірдеңе үшін
өмір сүреміз. Бірак көптеген жағдайларда бүл «бірдеңе» біз ұмтылған
максат болғанымен, өзінің мазмұны бойынша, бірінші кезекте, кұрал
жэне сонда өмірді сактауға арналған қүрал. Осыдан келіп бізге өмірдің
мағынасыздығынтым катты
сездіріп, оны мағынамен толдырудың
уайымын тудыратын азапты, дуаланған шарасыз шеңбер пайда болады:
біз бірдеңеге еңбектену үшін, бірденеге үмтылу үшін өмір сүреміз, ал
өмір сүру үшін еңбектенеміз, уайымдаймыз, ұмтыламыз. Тиіннің
шеңберінде осы айналудан шаршаған біз «өмірдің мағынасын» іздейміз
- біз тек өмірді жай ғана сактауға бағытталмаған ұмтылыстар мен
істерді, өмірді сақтауға мақсатындағы ауыр еңбекке ысырап болмайтын
өмірді іздейміз.
Сонымен біз қойылған сүракка кайтып ораламыз. Біздің өміріміз
әлде-бір парасатты мақсатқа кызмет еткенде саналы ойластырылады, ал
Достарыңызбен бөлісу: |
