алтыншы кара сөзінде былай дейді: «Біздің казактың өзінің мақалы да бар «ұят кімде болса иман сонда» деген. Енді бұл сөзден білінді уят өзі иманның бір мүшесі екен. Шын ұят сондай нәрсе, шариғатка теріс, я акылға теріс, я абиұрлы бойға теріс бір іс себепті болады. ¥ят деген - адамның өз бойындағы адамшылығы, иггігінді ішіңнен өз мойныңа салып сөгіс кылған кысымның аты» дейді. ¥ят сактау арлылык имандылыктың басты белгісі деп біледі. Аштык кедейлік ар-ұятты жоғалтуға сылтау емес. Иманды күшейтсең, жалған намыс пен шын намысты, жалған ұят пен шын ұятты ажыратасың дейді. 273
13-ТАК.ЫРЫП. МӘДЕНИЕТ ФИЛОСОФИЯСЫ: КАҒИДАТТАР, ТЕОРИЯЛАР, ТӘСІЛДЕР Мэдениетті бағалаудың, түсінудің, зерттеудің эртүрлілігі сиякты мэдениет элемі де алуан түрлі. Біз "дэуір мэдениеті", "этнос мәдениеті", "ұлттык мэдениет", "христиандык мэдениет", "мұсылмандык Шығыс мэдениеті", "апполондык мэдениет", "Қытай мэдениеті" жэне т.б. ұғымдарды көп кездестіреміз. Осыған ұксас барлык ұғымдар эртүрлі мэдени тутастыктарды тарихи, немесе элеуметтік, немесе философиялык көзкарастар тұрғысынан жіктеу нэтижесінде тізбектеледі. Білімнің эрбір гуманитарлык саласы мэдениеттің алуан түрлілігін өз негіздеріне сай белгілі бір классификацияда жіктеуге ұмтылады, мұның акыры, бүтіндей алғанда, мәдениеттің типологиясына немесе философиясына экеледі. Мэдениеттің эрбір типологиялык суреттемесі өзгелерін көлегейлемейді жэне мүмкін болатын жалғыз типология деп есептелмейді, өйткені объекттің өзі, яғни мэдениет - көпкырлы жэне өз болмысының барлык қырларын толық және жан-жақты қамтуға көнбейді. Мэдениеттің эрбір теориясы, мэдениеттегі универсалдылық пен өзгешеліктің дамуының,