дейінгі
кезеңнің
караңгы
туңғиығынан” б.з.д.
5 мыңжылдықтан бастап, Мессопатамияда,
Мысырда, Инд жэне Хуанхэ аңғарларында ерте заманның ұлы
мәдениеттері пайда болады. “Белдеулік уакыт”- тарихтағы шалт
бұрылыс. “Белдеулік дэуірдің” негізін даярлаган ежелгі заманның ұлы
мәдениеттері жойылады. Жаңа дэуір тарихи тұрғыда барлығын камтиды.
Бул дэуірдің идеясын қабылдамаған халыктар, К.Ясперстің пікірінше,
тарихтан тыс, табиги өмір сүру деңгейінде калып кояды. “Белдеулік
дэуір”- әлемдік тарихтың өзінің тарихка дейінгі өткеніне жэне
жалпыәлемдік мэдениеттің болашақ дамуына жол сілтейтін өзіндік
289
нүкте. Ясперс адамзат тарихтың нағыз негізін тудыруға кабілетті жаңа
“бедцеулік уакытка” келуі де мүмкін деген болжам айтады.
290
14-ТАҚЫРЫП. ӨНЕР ФИЛОСОФИЯСЫ
Өнер өзінің көп кабаттылығымен сипатталатын күрделі кұрылым
болып табылады. Қандай да болмасын коғамның
эстетикалық
мэдениетінің ілгерілмелі дамуы әлеуметтік прогрестің маңызды белгісі
болып табылады. Өзінің консерватизмімен ерекшеленетін кейбір
дәстүрлі мэдениеттердің өмір сүруінің өзі токыраудың белгісін
көрсетеді. Мұндай мэдениеттер, әдетте, декоративті формаларды,
колөнер бұйымдарын гұрыптық, көркем безендіруді, тұрғын үйдің
интерьерін жэне т.б. кеңейтілген түрінде емес, жай ғана кайта өндіріп
коюмен шектеледі. Мәдениеттануда соңғы жылдары мәдениеттің белгілі
бір құбылысы мен көріністерін рухани немесе материалдық мэдениет
салаларына жаткызудың өлшемі неде деген мәселеге байланысты
пікірталас толастамай келеді. Біздің ойымызша, эстетикалық мэдениет
Достарыңызбен бөлісу: |
